Is Steve Jobs van Apple de messias die met zijn heilige iPad de schrijvende pers zal bevrijden uit het vagevuur?
Is Steve Jobs van Apple de messias die met zijn heilige iPad de schrijvende pers zal bevrijden uit het vagevuur en zal meenemen naar de digitale hemel? Hmm…
Wees gerust, beste Knack-lezer. Ook u zult binnen afzienbare tijd uw vertrouwde magazine kunnen lezen op uw splinternieuwe iPad.
Er wordt hard gewerkt aan een ‘app’ (geeks voor ‘applicatie’) die dat mogelijk moet maken. De redactie is natuurlijk enthousiast. Vergelijk ons met meesterbakkers. Wilt u een rond brood, dan bakken wij een rond brood voor u. Wilt u een baguette, dan toveren wij een baguette uit de oven. Of houdt u het liever op een croissant? Geen probleem. U vraagt, wij bakken… euh, schrijven. Dat is nu eenmaal onze job. Onze voorgangers deden het op typemachines, wij op laptops. Dus waarom niet op iPads?
Verandert er voor een journalist dan niets wanneer hij schrijft voor een gedrukt medium of voor de iPad? Natuurlijk wel. De mogelijkheden van een digitaal medium zijn veel groter. Je kunt hyperlinks aanbrengen, de lengte van je artikel wordt niet beperkt door het formaat van de pagina, je kunt oneindig veel foto’s of zelfs video en audio toevoegen. Bovendien hoef je niet naar de kiosk of de brievenbus te hollen om de artikels te kunnen lezen.
Downloaden kan overal: in bed, onder een palmboom of op de trein.
De iPad is ook een natte droom voor ontwerpers. ‘Ik zou willen dat ik 28 jaar was zodat ik meer zou kunnen experimenteren’ zegt Mario Garcia, een van de bekendste krantendokters ter wereld. ‘Als je van lettertypes, architectuur, impact en beweging houdt, is jouw tijd gekomen.’ Garcia was een van de vele gasten op de Oxford Tablet Summit die de International Newsmedia Marketing Association op 18 mei organiseerde in de Britse universiteitsstad. Op deze hoogmis werd de komst van de nieuwe messias druk bezongen.
Kritische stemmen waren er bijna niet. Of toch. Op de vraag of de iPad de redding van de schrijvende pers zou zijn, antwoordde haast niemand – ook Garcia niet – ronduit positief. Dat Apple er beter van zal worden, werd door niemand betwist.
In Newsweek laat columnist Jacob Weisberg wel een luide vloek in de kerk horen. Hij waarschuwt uitgevers om niet zomaar de heilsleer van Apple te geloven. Het gesloten formaat van de iPad noemt hij ‘een terugkeer naar de tijd van cd-roms’ en een gevaar voor de journalistieke vrijheid. ‘In tegenstelling tot Google, dat een bitse strijd tegen censuur uitvecht in China, is Apple berucht om zijn ‘censuurinstinct’, schrijft Weisberg. Zo werd een app van de cartoonist Mark Fiore niet toegelaten op het iPad-platform omdat in de licentie van Apple staat dat ‘publieke figuren niet mogen worden geridiculiseerd’. Toen Fiore een Pulitzer won, ging Apple wel overstag.
En er is nog een reden waarom uitgevers Apple moeten wantrouwen en hopen dat er nog meer platformen een economisch draagvlak krijgen. Apple eist 30 procent van het geld dat uitgevers aan hun lezers vragen voor een ‘app’ en zelfs 40 procent voor de advertenties die voor de iPad-versie worden geworven. Voor dat geld kun je je artikels maar beter naar de drukker blijven dragen.
Weisberg vergelijkt Apple met de katholieke kerk. ‘De katholieke kerk wint het telkens op esthetiek van de protestantse. Maar ze moet het afleggen qua innovatie en onafhankelijk denken. En ze is ook niet zo goed wanneer het erom gaat de rijkdom te delen met anderen.’ Hallelujah!
Karl van den Broeck