Een op de tien Vlaamse jongeren leeft in jeugdsubculturen. Dat zijn culturen met een specifieke muzikale stijl, een hoogontwikkeld modegevoel én eigen waarden.

Hiphop

Hiphop ontstond in de South Bronx – een zwart getto in New York – in het midden van de jaren zeventig. De cultuur vormde voor zwarte jongeren een alternatief voor de gang fights: ze gingen graffiti spuiten, rappen of deejayen in plaats van zich te verenigen in bendes.

In België brak de hiphop pas door begin jaren tachtig, toen breakdancefilms een grote indruk maakten op een aantal jongeren. In die periode werd ook de Belgian Hiphop Alliance opgericht. De cultuur bloeit in Vlaanderen vooral in de straten van de grote steden (Antwerpen, Gent, Brussel). Belgische hiphoppers komen uit vooral de lagere sociale klassen en de middenklasse. Ook bij heel wat allochtone – vooral Marokkaanse – jongeren kent hiphop bijval, voornamelijk door de zwarte roots van de cultuur. In de jaren negentig raken, door de cross-over met R&B en reggae, ook meisjes geïnteresseerd in de cultuur. Een paar jaar geleden was de hiphopcultuur hier bijzonder hip door de Nederhop-rage. Vandaag is de breakdance aan een revival toe: een atletische dans, waarbij bewegingen op de vloer gecombineerd worden met sprongen en salto’s.

Stijlcode : trainingspak, baseballpet en sneakers.

Hardcore – Straight-edge

Hardcore is een uitloper van de punkcultuur : jongeren die naar ruige muziek luisteren en onconventioneel door het leven willen gaan. Binnen de hardcore zijn er heel wat stromingen, zoals hatecore, emo, metalcore en straight-edge. Vooral die laatste blijft een belangrijke subcultuur.

De naam ‘straight-edge’ verwijst naar een nummer van zanger Ian McKaye. Hij wilde het overmatige drugsgebruik in de punkbeweging bannen en propageerde een nieuwe puristische levensstijl, vrij van alcohol, drugs en one-night stands. Hoewel het in België een kleine subcultuur is, onderhouden de leden levendige contacten met elkaar: ze ontmoeten elkaar op concerten en geven fanzines uit. Vaak zijn het links georiënteerde jongeren, die zich afzetten tegen de uitwassen van de consumptiemaatschappij en daar ook over discussiëren (zie ook: de link met de anti-globaliseringsbeweging). Straight-edgers komen uit alle sociale klassen. De laatste jaren trekt de beweging meer meisjes. Allochtonen blijven evenwel een zeldzaamheid, alhoewel het een anti-racistische beweging is.

Stijlcode : vaak geverfd haar, wijde broeken en een zwart kruis op de hand.

House

In het midden van de jaren tachtig tekenden zwarte dj’s in Chicago en Detroit de blauwdruk voor de actuele elektronische dansmuziek. House en techno werd voor veel jongeren een soort religie: ze konden erdoor ontsnappen aan de werkelijkheid. Hoewel housers nooit over politiek of de actualiteit praten, delen ze een aantal inhoudelijke waarden: love, peace en unity. De verdraagzaamheid die de housewereld predikt, staan klassen- en leeftijdstegenstellingen in de weg. De hele housecultuur is dan ook een heterogeen gezelschap: zowel de blanke businessman-op-leeftijd als de zwarte outcast zijn vertegenwoordigd. De muziek die in de Belgische clubs en op raves wordt gespeeld, heeft nog maar weinig te maken met de oorspronkelijke house. Er bestaan vandaag oneindig veel mutaties (jungle, ambient, triphop…), waarrond zich een aantal subculturen hebben genesteld, met variaties op de waarden, regels en normen van de oorspronkelijke house.

Een van die culturen is de – in België heel populaire – Goa. De naam Goa verwijst naar een voormalige Portugese enclave in India, waar in de jaren zestig heel wat hippies neerstreken. Vandaag organiseren jonge hippies (meestal) in de natuur raves en shaken er op techno met zweverige boventonen in een psychedelisch love& peace-decor.

Stijlcode : verschillend.

Gabbers

De gabbercultuur ontstond eind jaren tachtig in de Rotterdamse discotheken. Het is een van de weinige oorspronkelijke subculturen uit de Lage Landen.

Het zijn bijna uitsluitend blanke jongeren uit de lage sociale klassen, die heel wat aandacht besteden aan de juiste uiterlijke kentekens. Ze baseren zich daarvoor op fantasy-lectuur en horrorfilms. Hun levensfilosofie is uitermate doemdenkerig en pessimistisch. Uitgaan vormt hun belangrijkste bezigheid en uitlaatklep.

Twee jaar geleden was de gabberbeweging in Antwerpen populair, vandaag vooral in de Vlaamse suburbia. Alhoewel de gabberbeweging oorspronkelijk een apolitieke beweging is, heeft ze in Vlaanderen een extreem-rechtse bijklank.

Stijlcode : kaalgeschoren, een glanzende trainingsbroek en een bomber jacket.