Zijn bekering tot het Vlaams Blok, al snel gevolgd door zijn berouw over deze overstap, maken van ‘klokkenluider’ Willy Vermeulen definitief een anekdote. Het was een door niets dan halfhartigheid gekenmerkte schertsvertoning. Ja, Vermeulen wou het Blok ‘adviseren’, maar lid worden, nee. Vooral zijn motivatie stemde tot argwaan. Het doel van zijn overstap, zo stelde hij in De Nieuwe Gazet, was dat hij met het Blok een statuut wou uitwerken voor lieden die misstanden bij de overheid aanklagen. Voor hemzelf dus. Eigen statuut eerst. Te allen prijze.

Natuurlijk, het Blok is ook een racistische partij, maar Vermeulen vond dat men daarvan ‘abstractie’ moest ‘durven’ maken. ‘Durven’ suggereert moed, maar in dit geval ging het net om het tegendeel daarvan: om morele gemakzucht en intellectuele luiheid, alleen ingegeven door eigenbelang. Voor zijn doel, dat statuut voor hemzelf dus, moest al de rest maar wijken. Vermeulen bleef blind voor dat racisme omdat hij daardoor niet gehinderd wou worden. Even gemakshalve maakte hij er dus ook ‘abstractie’ van dat het Blokprogramma ook nog onder andere autoritair, asociaal en homofoob is. Vermeulen was dus bereid om, in politieke termen, over lijken te gaan. Dat slag à la carte-politiek is behalve kortzichtig, ook wel heel erg Oude Politieke Cultuur.

Vermeulen werd vooral door de linkerzijde gefêteerd. Hij is nu de zoveelste Witte Ridder die daar van zijn paard stuikt. Toch klinkt de afkeuring door zijn linkse vrienden niet zeer geloofwaardig. Wie het blaadje van Vermeulens organisatie STeM met aandacht las, kon daarin al sinds lang de extreem-rechtse praat zien oprukken. Niemand maakte daar ooit publiek bezwaar tegen. Waarom? Omdat men de intellectuele moed niet kon opbrengen om de bedenkelijke consequenties van bepaalde politieke ideeën onder ogen te zien? Om het ‘symbool’-Vermeulen niet te schaden, om het in de radicale oppositie als een strijdmiddel te kunnen vrijwaren? Om tot elke prijs gelijk te krijgen?

Hoe dan ook, zodra ze kiezen voor simplisme, paranoïa en poujadisme – zoals bijvoorbeeld bij de believers ten tijde van de Witte Mars – liggen radicaal-links en radicaal-rechts wel heel erg dicht bij elkaar. De radicaliteit die ze gemeen hebben, komt vaak neer op gelijkhebberij, gebrek aan besef van complexiteit en onvermogen tot consequentie en nuancering, wanbegrip voor de realiteit, quoi.

Zulke politieke kortzichtigheid, zeker als ze alleen op eigenbelang teert, verdient dus niet te veel begrip. Politiek is geen kwestie van Grote Gebaren, maar van klein, geduldig, ja saai dagelijks werk. Voor iedereen. Want een losliggende tegel voor de deur of bang zijn om gehomejackt te worden, is al evenmin een voldoende reden om voor het Blok te kiezen. Tenzij men bereid is om, behalve haar radicale oppositie, ook het hele programma van die partij erbij te nemen.

Marc Reynebeau