Lockerbie, 21 december. û De Pan Am-Boeing 747 maakt een wijde bocht boven Schotland voor hij de Atlantische Oceaan oversteekt. Aan boord zijn 259 passagiers en kajuitpersoneel. De meesten zijn Amerikanen op weg naar huis voor de kerstdagen.

Net geen veertig minuten nadat het vliegtuig in Londen is opgestegen, zien de luchtverkeersleiders een flits op hun radarscherm. Enkele seconden later licht het scherm op tientallen plaatsen op: echo’s van de wrakstukken van de Boeing.

Boven het Schotse plaatsje Lockerbie dwarrelen minuten lang wrakstukken naar beneden. De neus van het vliegtuig stort neer op enkele woonhuizen waar nog elf mensen sterven. Het is een afgrijselijk beeld: stukgereten lichamen, verbrande kleren, bagage over kilometers verspreid.

Vier miljoen wrakstukken worden geborgen en onderzocht. Daaruit proberen experts de oorzaak van de ramp te achterhalen. Volgens hen wijst alles naar Abdelbaset Ali Mohamed Al Megrahi, een lid van de Libische geheime dienst. Hij zou een koffer aan boord van de Pan Am hebben gebracht. In die koffer een radio waarin een bom verborgen zit. De radio is niet ontdekt door de veiligheidsdiensten. Al Megrahi zou hem – uit voorzorg – in een dikke bundel kleren hebben gewikkeld.

Libië ontkent elke betrokkenheid en weigert Al Megrahi uit te leveren. Het wordt een internationale zaak. De Verenigde Staten vaardigen een economische boycot uit, de Verenigde Naties kondigen in 1992 en 1993 sancties af. Vliegtuigen mogen niet naar het land, Libische olie kan niet verkocht worden, Libische bezittingen in het buitenland worden bevroren en de diplomatieke vertegenwoordigingen teruggeschroefd. Libië wordt een paria op het internationale toneel. Na veel politiek, diplomatiek en juridisch getouwtrek levert Libië in april 1999 de verdachte toch uit.

Een gerechtelijke primeur: het proces vindt plaats op een vroegere Amerikaanse legerbasis in Nederland, maar wordt gevoerd naar Schots recht. In 2001 spreken de Schotse rechters de straf uit: levenslang, waarvan hij zeker 27 jaar moet zitten. Al Megrahi wordt in Schotland opgesloten. Maar hij blijft zijn onschuld staande houden.

De juridische strijd gaat verder: pas in augustus 2003 wordt een akkoord bereikt over de schadevergoeding aan de families van de slachtoffers, alles bij elkaar 2,7 miljard dollar (2,3 miljard euro). De Amerikaanse verwanten zijn tevreden, de Britse families geloven dat de hele waarheid nooit bekend zal worden. Maar de Verenigde Naties heffen de sancties op.

Misjoe Verleyen

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content