Alfons Vansteenwegen is de man die de beroemde oneliner ‘Liefde is een werkwoord’ bedacht. In Knack praat hij over de kunst van de relatietherapie.
Alfons Vansteenwegen is de man die de beroemde oneliner ‘Liefde is een werkwoord’ bedacht. In de Knack-interviewserie Vlaanderen in therapie praat hij over de kunst van de relatietherapie.
Waarvan moet een goede relatietherapeut zich te allen tijde bewust zijn?
Alfons Vansteenwegen: Het belangrijkste is dat hij goed luistert naar het paar en hun manier van communiceren bevordert. Zij spreken met elkaar, hij moet zich inleven, maar mag zeker nooit zijn eigen visie opdringen. Dat geldt voor elke vorm van psychotherapie.
De therapeut is iemand die een proces begeleidt, niet iemand die beslissingen neemt. Zo kan een relatietherapeut mensen helpen om hun relatie te verbeteren of om ze stop te zetten.
Wat is het typische probleem waarmee koppels bij u komen?
Vansteenwegen: Conflicten. Ruzies. Die horen bij elk paar. Als je geen ruzie meer maakt, is dat zelfs verdacht. Maar als je altijd ruzie maakt, dan zit je met een probleem. Als het probleem maandenlang aansleept en je raakt er met z’n tweeën niet meer uit, dan is het misschien tijd om eens met een relatietherapeut te gaan praten.
Een tweede probleem waar mensen mee worstelen, is vervreemding. Als je ruzie maakt, leef je te dicht op elkaar. Als je van elkaar vervreemd raakt, leef je te ver uit elkaar. Een derde belangrijke reden waarom mensen bij ons terechtkomen, zijn seksproblemen of relaties met derden: als een van beiden is vreemdgegaan en dat is uitgekomen.
Zag u vroeger vooral andere problemen?
Vansteenwegen: Dertig jaar geleden zag ik vooral koppels waarin de vrouw zich totaal opofferde voor de man. Die vrouwen werden bitter, hadden psychosomatische klachten, waren vermoeid, prikkelbaar, wilden geen seks meer. Een begrijpelijke reactie op overdreven opoffering. In de middeleeuwen kon je nog heilig verklaard worden als je zo leefde en ook vandaag kun je zo een aantal jaren leven, als je verliefd bent, bijvoorbeeld, maar dat blijft niet duren. Van jezelf helemaal opofferen in een relatie word je niet gelukkig. Dat is het ene extreem.
Tegenwoordig zitten we veel korter bij het andere extreem: ik moet mijzelf realiseren ondanks alles. Als je dat vindt, kun je beter alleen blijven leven. In een huwelijk zorg je niet alleen voor jezelf, maar ook voor iemand anders. En mensen zijn vandaag heel goed in staat om voor zichzelf te zorgen, maar te weinig om voor iemand anders te zorgen. Dertig jaar geleden zagen we vaak een overdreven altruïsme, vandaag zien we een overdreven consumentisme: ik haal eruit wat erin zit, en als het op is, zoek ik iemand anders.
Joël De Ceulaer