“Met de dood van Osama Bin Laden krijgen de islamisten, die al verzwakt werden door de Arabische lente in het Midden-Oosten, een tweede zware klap”, zegt de Franse expert internationale relaties, Dominique Moïsi.
“Het is essentieel dat Osama Bin Laden door soldaten op de grond is aangevallen en niet door een onbemand vliegtuig.”Dominique Moïsi
Wat betekent de dood van Osama Bin Laden voor Al-Qaeda en het terrorisme?
Dominique Moïsi: Bin Ladens dood brengt Al-Qaeda, dat sowieso al jarenlang tot een defensieve houding was gedwongen, een zware slag toe. Ze zal evenwel geen eind maken aan het voortbestaan van Al-Qaeda of bewegingen die daaruit zijn voortgevloeid. Zijn dood heeft in de eerste plaats een symbolische betekenis, al zal ze mogelijk wel tot wraakacties leiden.
Voor president Obama, die de voorbije maanden fors aan populariteit had ingeboet, is de operatie een opsteker.
Moïsi: De geslaagde operatie in Pakistan zal zijn populariteit zeker ten goede komen. Maar de presidentsverkiezingen vinden plaats eind 2012. Dat is nog te ver af om nu al te kunnen bepalen of dat zijn kandidatuur zal versterken. Bovendien zal Obama veeleer op zijn economisch dan op zijn internationaal beleid worden afgerekend. Obama is trouwens niet zo onpopulair. De kans dat hij in 2012 als president herverkozen wordt, blijkt vrij groot.
Welke invloed zal de uitschakeling van Bin Laden hebben op de relaties tussen Pakistan en de Verenigde Staten?
Moïsi: Op dit moment is nog niet bekend welke rol Pakistan bij deze operatie precies gespeeld heeft, en in welke mate de Pakistaanse inlichtingendiensten Amerika hebben bijgestaan. Maar hoe dan ook zal de ambigue relatie tussen beide landen er niet eenvoudiger op worden. Pakistan had begin dit jaar zeer veel kritiek op de aanwezigheid van talloze CIA-agenten, wat bij de Amerikanen in slechte aarde was gevallen. De CIA was ‘de operatie Bin Laden’ op dat moment immers al maanden aan het voorbereiden. Ze zijn pas tot de actie overgegaan toen ze de tijd rijp achtten.
Hebben ze de operatie mogelijk uitgesteld om eerst nog zo veel mogelijk informatie over Bin Ladens netwerken te verzamelen?
Moïsi: Die informatie wordt momenteel nog geheim gehouden. Het allerbelangrijkste voor de CIA was om de missie tot een goed einde te brengen. Het succes van de operatie was dan ook op zijn zachtst gezegd een meevaller voor de inlichtingendienst, die al jaren met een negatief imago kampte.
Osama Bin Laden werd gedood tijdens de operatie. Was het beter geweest om hem levend te vatten?
Moïsi: Misschien wel. Maar het is van essentieel belang dat hij niet gedood is door een drone, zo’n onbemand toestel. De Amerikanen hebben de moed getoond om de operatie door elitesoldaten op de grond te laten uitvoeren.
Pakistan had de Afghaanse regering onlangs gevraagd om alle banden met de Verenigde Staten door te knippen en samen met Pakistan en China tot een politieke deal te komen over het einde van de oorlog. Kan dat spoor nog verder gevolgd worden?
Moïsi: De Chinezen hadden belangstelling getoond, maar nu Bin Laden dood is, zien de zaken er anders uit. Nu kan ook president Obama argumenteren dat de missie in Afghanistan kan worden afgerond. De strijd tegen Al-Qaeda was immers de reden voor de aanwezigheid in het land. Obama kan nu zelfs verklaren dat Amerika de oorlog in Afghanistan heeft gewonnen.
De dood van Bin Laden valt samen met de revolutie in het Midden-Oosten. Wat betekent dat voor de islamistische beweging?
Moïsi: Die krijgt een bijzonder zware klap. De Arabische lente heeft de islamisten van Al-Qaeda totaal verrast en verzwakt. De dood van Bin Laden heeft hen voor een tweede keer in het hart geraakt.
Ingrid Van Daele