Red Flames mikken op kwartfinales EK: ‘Succes krijg je niet, je eist het op’

Ives Serneels: ‘De eisen voor de ploeg liggen hoog, ja. Wie niet meekan, valt af.’ © JELLE VERMEERSCH
Jef Van Baelen
Jef Van Baelen Journalist voor Knack

Woensdag begint in Engeland het EK vrouwenvoetbal. De Belgische Red Flames zijn er, ondanks een zware loting, klaar voor. ‘Mijn speelsters benaderen voetbal op een haast academisch niveau’, zegt bondscoach Ives Serneels.

In een uitverkocht Old Trafford in Manchester trappen thuisland Engeland en Oostenrijk woensdag het EK vrouwenvoetbal op gang. De voetbalfan kan zijn hart ophalen: Sporza zendt het toernooi integraal uit. België komt zondag pas in actie. In de vooravond moeten de Red Flames de dóttirs van IJsland opzijzetten. Ondanks een niet altijd even overtuigende oefencampagne heeft bondscoach Ives Serneels er vertrouwen in. Zijn team zit ‘op schema’, zoals dat heet. Het is een lang seizoen geweest, en dan valt het niet mee om de hele kern fit op het Europees Kampioenschap te krijgen. Belangrijke speelsters zoals Elena Dhont, Kassandra Missipo en Ella Van Kerkhoven keren terug uit blessure en hebben weinig matchritme in de benen. ‘Gelukkig beginnen zij erdoor te komen’, vertelt Serneels ons net voor de afreis naar Engeland. ‘Het was schipperen, zoals altijd in deze tijd van het jaar. Sommige speelsters hebben extra trainingen nodig, andere moesten we laten rusten na een vermoeiend seizoen. Ik ben tevreden met hoe de kern er in zijn geheel voorstaat. We weten dat niet iedereen klaar is om in de eerste ronde 90 minuten te spelen, maar dat hoeft geen probleem te zijn.’

Want jullie planning kijkt verder dan de eerste ronde?

Ives Serneels: Betrapt! (lacht) Het is inderdaad onze ambitie om door te stoten naar de kwartfinales.

In de poule treffen de Flames IJsland, Frankrijk en Italië: landen die er op grote toernooien altijd bij zijn. Zij zullen België zien als het zwakke zusje.

Serneels: Dat snap ik. Aan ons om te bewijzen dat die inschatting onterecht is. Er doen maar zestien landen mee aan het EK, dus je loot altijd zwaar. IJsland is een typische Scandinavische ploeg: stug, gedisciplineerd en atletisch. Een echte toernooiploeg, zo’n team waar je niet graag tegen speelt. Het publiek zal op hun hand zijn: de match was in maart al uitverkocht, want blijkbaar wil elke IJslander erbij zijn.

Frankrijk is wereldtop, een van de favorieten om het toernooi te winnen. Letterlijk en figuurlijk een stevige ploeg, met spelers van topclub PSG en van Lyon, dat de Champions League won. De Italiaansen doen denken aan het Italiaanse mannenteam: ze beheersen de lepe kneepjes van het vak en zijn technisch sterk. Dus ja, het worden drie zware matchen, maar de kwaliteiten van de Red Flames mogen natuurlijk ook gezien worden. We hebben ons voor dit EK geplaatst door onze groep te winnen: acht matchen gespeeld, amper één verloren. Op die flow willen we verdergaan.

Onze match tegen IJsland was in vijf minuten uitverkocht. Het potentiële succes wordt onderschat.

De eerste wedstrijd is meteen erg belangrijk: IJsland is in principe de minste tegenstander.

Serneels: We mogen niet de fout maken van het vorige EK in 2017. Zo’n openingsmatch brengt een opstoot aan adrenaline met zich mee. Vorige keer zijn we daar slecht mee omgegaan. De spanning sloeg in onze benen, en mijn Flames speelden een flauwe wedstrijd. Daar leer je uit. We zullen op een rustige, geconcentreerde manier toeleven naar IJsland.

De ploeg staat sowieso verder dan vijf jaar geleden. We zijn conditioneel sterker en kunnen nu ook tactisch bijsturen wanneer het moeilijk loopt. Er zijn talentvolle jongeren bijgekomen, en toch werden we als team een stuk volwassener.

Justine Vanhaevermaet, verdedigende middenvelder bij de Red Flames, zei in Knack: ‘We gaan dat EK gewoon winnen.’ Hoort de coach dat graag?

Serneels: Wie topprestaties wil leveren, moet grote dromen koesteren. Justine mag dat zeggen, al zal ze wel beseffen dat het verre van een evidente ambitie is die wij zomaar even gaan vervullen.

Thuisland Engeland is in principe de toernooifavoriet. Spanje is volgens mij het sterkste team, maar het belandde in de groep des doods, met Duitsland en Denemarken. Ook Nederland en Frankrijk hebben zeker het potentieel om Europees kampioen te worden. Net daarachter plaats ik teams zoals wij, die wat geluk nodig hebben en boven zichzelf uit moeten stijgen. Onze speelsters moeten in zichzelf geloven. Justine geeft alvast het goede voorbeeld. Het is een droom om in Engeland een EK te spelen, hè. De bakermat van het voetbal, en in het vrouwenvoetbal hét toonaangevende land. De sport leeft daar enorm.

In de Britse pers is er een relletje ontstaan omdat sommigen vinden dat men te kleine stadions koos voor dit EK.

Serneels: Onze match tegen IJsland was in vijf minuten uitverkocht (België-IJsland wordt gespeeld in het Manchester City Academy-stadion met 7000 plaatsen, nvdr). Het potentieel werd misschien onderschat. Vrouwenvoetbal is geen kleine sport meer. Er zijn periodes geweest dat wij alles uit de kast moesten halen om supporters in het stadion te krijgen, maar die tijd is voorbij.

Toch reizen er weinig Belgische fans naar Engeland.

Serneels: Dat kan beter, ja, maar onderschat niet hoeveel zo’n trip kost. Mijn familie wil er graag bij zijn en ik schrok hoeveel we moeten betalen. Iedereen weet dat het economisch geen makkelijke tijd is. De mensen letten op de kleintjes.

De bekendste namen in uw selectie zijn de aanvallers. Maar is het, gezien de loting, niet aangewezen om het wat defensiever aan te pakken?

Serneels: Ik geef je gelijk. In onze kwalificatiegroepen voetbalden wij dominant, want tegen Kosovo of Armenië moet je zelf het spel maken. Maar dat soort wedstrijden zullen we op het EK niet spelen. We willen terugvallen op een stevige organisatie om op de counter het verschil te maken.

Hoeveel leden in uw kern zijn voltijds prof?

Serneels: Te weinig! Zeven à acht speelsters in een selectie van 23.

De anderen namen onbetaald verlof?

Serneels: Inderdaad. De federatie geeft premies voor elke dag dat de speelsters bij de nationale ploeg zijn. Zo kunnen mijn speelsters zich zonder inkomensverlies op het kampioenschap voorbereiden. Een stevige vooruitgang tegenover vroeger, maar het blijft behelpen. Onze tegenstanders zijn allemaal prof. Dat is een nadeel, maar het is geen excuus. We hebben er alles aan gedaan qua verzorging, omkadering en opvolging. De Flames kunnen en moeten top zijn op dit EK. We zijn niet allemaal prof, maar ik aanvaard niet dat iemand zich daarachter verstopt.

Een aantal Red Flames viel uit de selectie omdat ze niet slaagden voor vetmetingen en fysieke proeven. U hebt de eisen verstrengd.

Serneels: Op verzoek van de groep. Na elke stage houden we een evaluatie met de spelersraad, waarbij we ons afvragen wat er nodig is om de volgende stap te zetten. Uit die gesprekken kwam de conclusie dat de betere teams ons conditioneel en fysiek overtroeven, en dat we ons daar niet bij neerleggen.

Uw doelvrouw verhuurt springkastelen om rond te komen. Een andere keepster, die intussen opzij is geschoven, dient op in een café. Kan de lat wel hoger?

Serneels: Ik besef dat ik grote inspanningen vraag van vrouwen die daarbuiten nog een zware dagtaak hebben. Maar dit is topsport. De eisen liggen hoog. Wie niet meekan, krijgt het deksel op de neus.

De nationale vrouwenteams van Nederland, de Verenigde Staten en Noorwegen verdienen evenveel als hun mannelijke collega’s. Waarom krijgen de Red Flames geen equal pay?

Serneels: Die landen staan verder. Dat de vrouwen van de VS, meervoudig wereldkampioen in het vrouwenvoetbal, eisen kunnen stellen, is niet zo vreemd. De Belgische Voetbalbond heeft al mooie stappen gezet. Justine wil de finale winnen? Als dat lukt, houdt ze er een mooie cent aan over. Geen smak geld zoals bij de mannen, maar toch een bedrag waar iedere werkmens blij van wordt. Het kan en mag nog beter, en sportieve prestaties geven je de beste argumenten om meer te verwachten.

De Red Flames zijn stuk voor stuk verstandige vrouwen. Zit er genoeg gif in uw ploeg?

Serneels: Goeie vraag. Mijn speelsters hebben respect voor alles en iedereen en willen zich presenteren als ernstige, waardige vertegenwoordigers van hun land. Het zijn ge- weldige rolmodellen. Natuurlijk steun ik hun waarden, maar bij momenten denk ik: wat zijn wij verdorie lief en braaf. Je ziet dat ook terug op het terrein, vrees ik. Italië wordt wat dat betreft een uitdagende match: een lepe, bij momenten gemene ploeg die kan winnen op een diefje. Dat is de volgende stap die wij nog moeten zetten. Topsport is bikkelhard. Je moet opeisen wat je verdient. Niemand zal je de overwinning schenken omdat je zo tof bent.

Mijn speelsters hebben respect voor alles en iedereen. Bij momenten denk ik: wat zijn wij verdorie braaf.

Zo’n groep vol superintelligente atletes is voor de trainer vast ook een uitdaging?

Serneels: De Red Flames denken mee en willen altijd weten waarom. Ze zijn nieuwsgierig, tactisch sterk en benaderen voetbal op een haast academisch niveau. Met hen mogen werken is een groot cadeau, zowel in mijn persoonlijke ontwikkeling als in mijn evolutie als coach.

Vrouwenvoetbal is wereldwijd de sterkst groeiende sport. Ook in België klimmen de ledenaantallen, maar een stunt op het EK kan het doen ontploffen.

Serneels: Dat beseffen we, maar leg er alsjeblieft niet nog meer de nadruk op. We gaan België fijne sportmomenten schenken, dat beloof ik. En als de kans zich aandient op een onvergetelijk resultaat, dan zullen we ze niet laten liggen. Sporza covert het EK met alle toeters en bellen. Ik heb mijn speelsters gezegd dat ze moeten genieten van die aandacht. Het betekent dat je iets gepresteerd hebt en dat de media je interessant vinden. De Red Flames verdienen het om eens in de zon te staan.

Bent u tevreden over de berichtgeving over de Red Flames?

Serneels: Wel qua aantal artikels, nog niet qua aanpak. Wanneer de mannen een groot toernooi spelen, keert elke krant de ploeg tactisch binnenstebuiten: waar zitten de sterktes, waar de zwaktes, hoe moeten ze het aanpakken? De artikels over de Red Flames blijven nog te veel op de oppervlakte.

Laten we daar dan maar snel iets aan doen: in welk spelsysteem speelt u?

Serneels: Zoals iedere moderne coach antwoord ik: geen. Spelsystemen zijn passé. Je spreekt principes af, per linie en per positie, maar wie waar loopt, kan in een match honderd keer veranderen. Wij hebben geen spelsysteem, maar een gameplan. Dat zal op dit EK eerder uitgaan van de tegenaanval dan dat we zelf de match in handen nemen.

Wie zijn de vaste waarden?

Serneels: Ook op die vraag antwoord ik liever niet. Want zo maak je speelsters onmisbaar, en wat doe je dan als ze geblesseerd afhaken? Die kwestie dient zich nu, door corona, nog scherper aan. De cijfers stijgen, de spits van Engeland moest al besmet naar huis.

U bent al elf jaar bondscoach. Klopt het dat u in de beginperiode de keeperstrainer uit eigen zak betaalde?

Serneels: Ik kan het me bijna niet meer voorstellen, maar dat verhaal is waar. Na zes maanden ben ik naar de ceo van de Voetbalbond gestapt om mijn ontslag aan te bieden, want in dat droeve amateurisme zag ik me niet functioneren. Maar we zijn stap voor stap vooruitgegaan. Na elf jaar bondscoach zit er wat mij betreft nog geen sleet op. Het voelt ook niet alsof ik al elf jaar dezelfde job doe. Het wordt almaar professioneler en uitdagender.

Shane McLeod was trainer van het nationale mannen- en vrouwenteam in het hockey. Hij verwoordt het verschil zo: ‘Wanneer je zegt: “Er zijn hier spelers die hun taken niet uitvoeren”, dan denken mannen dat je anderen bedoelt. Vrouwen zullen denken dat het over hen gaat.’

Serneels: Ik heb tot mijn scha en schande geleerd dat je moet oppassen met te algemene opmerkingen. Vrouwelijke atleten hebben de neiging om daar meer achter te zoeken dan je bedoelt. De meeste vrouwen houden er ook niet van wanneer je hen aanpakt voor een volle kleedkamer, al zijn er speelsters die je op die manier wel danig kunt prikkelen. Dat moet je aanvoelen, maar eigenlijk is er geen verschil met het mannenvoetbal. Eric Gerets was trainer in het legendarische seizoen waarin we met SK Lierse kampioen werden. Gerets had de reputatie een bulderkanon te zijn, maar bij sommige spelers verpakte hij een moeilijke boodschap bijzonder lief en zorgzaam. Vatten wie welke aanpak nodig heeft, dat kunnen alleen de beste coaches. Of het nu de botte bijl is of de fluwelen handschoen: je moet speelsters vooral laten inzien dat kritiek dient om het team beter te maken, niet om hen af te kraken. Pas wanneer dat vertrouwen er is, kun je vooruit.

U bent een gewezen vedette van SK Lierse. Hoe jammer is het dat die club niet meer in eerste speelt?

Serneels: De Red Flames speelden twee weken geleden een oefenmatch op het Lisp. De sfeer die van de tribunes rolde, deed me terugdenken aan mijn hoogdagen in de jaren negentig. Zo’n gezellige, voetbalgekke stad als Lier verdient toch zeker een eersteklasseclub? Hoe sneller, hoe liever.

Ives Serneels

– 1972: geboren in Bonheiden

– 1990: profdebuut bij Lierse

– 1997: landskampioen met Lierse

– 2001: bekerwinnaar met Westerlo

– 2003: speler-trainer bij Dessel Sport

– 2011: bondscoach bij de nationale vrouwenploeg

– 2022: neemt voor de tweede keer deel aan het EK

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content