Uitstervingsgolven: wanneer oceanen verstikken

© iStock
Dirk Draulans
Dirk Draulans Bioloog en redacteur bij Knack.

Ooit daalde het zuurstofgehalte in de oceaan zo sterk dat het leven er massaal uitstierf. Als de mens zo verder blijft doen, komt er nog een veel snellere uitstervingsgolf aan.

De tweede grootste uitstervingsgolf in de geschiedenis van het leven dateert van ongeveer 374 miljoen jaar geleden. Ze vond plaats op het einde van het devoon, een geologisch tijdperk waarin grote vissen de oceaan domineerden en reusachtige koraalriffen ontstonden. Grote landdieren waren er nog niet.

Het moet toen heet geweest zijn op de aarde, omdat er nog veel meer van het broeikasgas CO2 in de atmosfeer circuleerde dan tegenwoordig. Geoloog David De Vleeschouwer van de VUB en zijn collega’s berekenen in Nature Communications de snelheid waarmee het leven in die tijd uitstierf. De hele cyclus zou 600.000 jaar in beslag genomen hebben – minder dan geologen dachten – en was gekoppeld aan een situatie waarin de aarde in een bijna perfect cirkelvormige baan om de zon draaide (en niet in een elliptische baan, zoals nu), wat een heel stabiel klimaat in de hand werkte.

De oceaanstromingen gingen daardoor vertragen, en het zuurstofgehalte in het water nam af. Een extra belastende component was dat veel rottend plantaardig materiaal vanaf het land in de oceaan terechtkwam en op zijn beurt zuurstof aan het systeem onttrok. Het leven in de oceaan stikte zo geleidelijk.

Als de mens verder blijft doen zoals nu, zullen wij een nog veel snellere uitstervingsgolf in de hand werken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content