Malariamuggen slagen erin de mens voortdurend om de tuin te leiden. Dat blijkt uit waarnemingen in het Afrikaanse Benin. Het bemoeilijkt de strijd tegen de ziekte.
In bijna dertig dorpen in Benin werd gedurende anderhalf jaar het effect van de bekende bestrijdingsmiddelen gemeten. In de ene huizen werd een combinatie gebruikt van muskietennetten die met een insecticide waren behandeld, en een spray met een ander krachtig insecticide – een combinatie door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wordt aanbevolen. In andere huizen bleef de spray achterwege.
De onderzoekers stelden vast het aantal besmettingen van kinderen tot vijf jaar, veruit de grootste groep slachtoffers, in de huizen met de gecombineerde bestrijdingsmiddelen niet lager lag dan in de huizen waar alleen muskietennetten werden gebruikt.
Ander voedingspatroon
De onderzoekers merkten dat de Anopheles funestus, een belangrijke malariamug in Benin, in sommige dorpen gewoon zijn voedingspatroon aanpaste wanneer muskietennetten werden gebruikt.
Normaal prikt de mug ’s nachts. Maar sinds de komst van de netten zijn ze vroeg in de ochtend zeer talrijk rond de huizen aanwezig. Ze vermijden dus de insecticiden in de huizen en wachten hun slachtoffers buiten op wanneer ze hun huis verlaten om naar het werk te gaan.
Malaria wordt overgedragen door muggen die besmette mensen hebben geprikt en vervolgens gezonde mensen prikken.
Meer resistentie
Uit ander, recent onderzoek was al gebleken dat de belangrijkste malariamug, de Anopheles gambiae, steeds resistenter wordt tegen pyrethroïden, de insecticiden die gebruikt worden op muskietennetten.
Voor de WHO zijn pyrethroïden de enige verantwoorde insecticiden voor muskietennetten boven bedden. De insecticiden zijn nauwelijks giftig voor de mens en ze houden de muggen langdurig op afstand. Bovendien gaat het om goedkope stoffen.
Eén Afrikaans kind per minuut
Net vanwege die resistentie drong de WHO steeds meer aan op de combinatie van netten en sprays.
Van 2008 tot 2010 zijn 290 miljoen muskietennetten uitgedeeld in Afrika ten zuiden van de Sahara, goed voor de bescherming van 580 miljoen mensen. Tegelijk sprayden 80 miljoen mensen insecticide op hun muur.
Toch raken nog elk jaar meer dan 200 miljoen mensen besmet, met meer dan 700.000 doden per jaar als gevolg, zegt de WHO.
De meeste doden vallen in Afrika. Elke minuut sterft één Afrikaans kind aan malaria.
Het onderzoek werd uitgevoerd door het Franse Onderzoekscentrum voor Ontwikkeling (IRD), in samenwerking met het Entomologisch Onderzoekscentrum in Cotonou, het Pasteur-instituut in Madagaskar en de Universiteit van Aix-Marseille. (IPS/INM)
