Klimaatverandering: Als alle ijs smelt, is er geen Vlaanderen meer

Als alle ijs verdwijnt, wordt Europa - inclusief België - een stuk kleiner. © National Geographic
Tom Vandyck
Tom Vandyck Tot 2014 correspondent in de VS voor Knack.be

Als klimaatverandering ervoor zorgt dat alle ijs op aarde verdwijnt, ligt Brussel aan de kust en verdwijnt Vlaanderen onder water. Net als – onder andere – Miami, Buenos Aires, Dakar, Londen, Shanghai en heel Nederland.

Smelten alle 20,8 miljoen kubieke kilometers ijs op aarde, dan zou dat de zeespiegel met 66 meter stijgen. De gevolgen zouden rampzalig zijn, toont een kaart in het Amerikaanse blad National Geographic. En Europa zou in hoek zitten waar de klappen vallen.

De Italiaanse laars zou nauwelijks nog aan het continent vasthangen. Venetië zou voor altijd onder de golven verdwijnen. De Zwarte Zee en de Kaspische Zee zouden in omvang verdubbelen.

De echte catastrofe zou zich echter afspelen aan de Noord-Europese kustlijn; onze kant van het continent, dus. Van Nederland, waarvan een flink deel zoals bekend nu al onder de zeespiegel ligt, zou niks overblijven. Van Denemarken maar een klein stukje. Duitsland zou een derde van zijn grondgebied moeten inleveren. Ook Polen, de Baltische republieken, Finland, Zweden en Groot-Brittannië zouden een stuk kleiner worden.

België zou het zonder het vlakke Vlaanderen moeten stellen. Oostende, Knokke en de andere badplaatsen aan de kust zouden een verre herinnering zijn. Brussel zou hun rol overnemen.

600 miljoen vluchtelingen

Voor alle ijs smelt, zijn we 5000 jaar verder, stellen de door de National Geographic geconsulteerde wetenschappers. Maar als we aan het huidige tempo doorgaan met het verbranden van fossiele brandstoffen en het uitstoten van CO2 en andere broeikasgassen, zit het er onvermijdelijk aan te komen. Dan eindigen we met een planeet die niet gemiddeld 14,4 graden warm is, zoals nu, maar misschien wel 27 graden.

Bij de zeespiegelstijging die daarvan het gevolg zou zijn, komt Afrika er nog het beste vanaf. Buiten Caïro, Gambia, een flink stuk van Senegal en de kustlijn van Kenia, zou het zwarte continent maar mondjesmaat land moeten afstaan. Probleem is wel dat de temperaturen er zo hoog zouden oplopen dat wat overblijft nauwelijks leefbaar zou zijn.

De grootste crisis tekent zich echter af in Azië. Daar zou de Stille Oceaan een flinke hap nemen uit noordelijk China. Bangladesh zou helemaal onder water komen te staan, net zoals een flink deel van de kust van India. In die gebieden alleen al wonen 600 miljoen mensen, een tiende van de wereldbevolking. Die zouden allemaal ergens ander heen moeten.

Zee twee meter hoger in 2100

Zulke scenario’s lijken onwaarschijnlijk, maar dat zijn ze niet, waarschuwt de National Geographic. Afgelopen voorjaar overschreed het CO2-gehalte van de atmosfeer 400 ppm (deeltjes per miljoen). De laatste keer dat er zoveel CO2 in de atmosfeer zat, was drie miljoen jaar geleden. Toen stond de zeespiegel twintig meter hoger dan vandaag en was er op het noordelijk halfrond nauwelijks ijs te zien.

Ondertussen stijgt onze uitstoot van broeikasgassen nog steeds. Het internationale klimaatpanel van de VN (IPCC) voorspelt een zeespiegelstijging van zestig centimeter tegen het einde van deze eeuw, maar dat is een bewust conservatieve schatting. Aangezien Groenland en Antarctica sneller afsmelten dan verwacht, kan het net zo goed 90 centimeter worden.

Heel wat specialisten, waaronder de planners van het Amerikaanse leger, houden zelfs rekening met het dubbele. “Het probleem is dat we, als de versnelling verder gaat, tegen het einde van de 21ste eeuw tegen een stijging van haast twee meter zouden kunnen aankijken”, zegt klimatoloog Radley Horton van de Columbia-universiteit in New York.

Rampen dagelijkse kost

We moeten ons dan ook niet vooral zorgen maken over een veraf rampscenario in het jaar 7000, schrijft de National Geograpghic. De komende decennia al kan de klimaatschade gevoelig oplopen. Dan zullen rampen als orkaan Sandy, die vorig jaar grote delen van New York onder water zette, meer regel dan uitzondering worden.

Feit is: het grootste deel van de mensheid leeft dichtbij het water. Bijvoorbeeld: de zuidwestelijke kuststrook van Australië, waar tachtig procent van de bevolking van dat land woont. Of de Oostkust van de VS, waar een derde van de Amerikanen woont.

Zulke gebieden zouden zwaar getroffen worden. Volgens de kaarten van de National Geographic zou het over en sluiten worden voor miljoenensteden als New York en Boston en op zijn best kantje-boordje voor Washington DC en Philadelphia. De staat Florida zou dan weer simpelweg van de kaart verdwijnen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content