Visdiefjes pogen een leven lang bij dezelfde partner te blijven, maar dat lukt niet altijd.
Het moet een van de laatste vogelsoorten in onze streken zijn die zijn broedactiviteiten afrondt. Tot eind augustus kunnen ze hun jongen voederen voor ze hun broedplek definitief verlaten. Visdiefjes zijn sternen, misschien wel de meest algemene sternensoort ter wereld – de Engelse naam is common tern (‘gewone stern’). Het zijn prachtige vogels met een zwarte kap boven een overwegend wit en lichtgrijs verenkleed, afgewerkt met knalrode poten en een knalrode bek met een discrete zwarte punt.
Hun schoonheid is de vogels zuur opgebroken, want tot een eeuw geleden behoorden ze tot de soorten die ‘verzameld’ werden voor de modewereld. Soms werden integrale sternen op hoeden gemonteerd in een poging dames mooier te maken. Dode vogels als sieraad, in lang vervlogen tijden was het chic. Vandaag zijn visdiefjes bij wet beschermd. Hun populatie is in de loop van de twintigste eeuw toegenomen, ook bij ons. Op een aantal plekken, bijvoorbeeld in Nederland, zijn er recent wel verontrustende problemen met de voedselvoorziening ontstaan, door veranderingen in het visaanbod.
Visdiefjes zijn niet mensenschuw: een goede strategie in een door mensen gedomineerde wereld.
De vogel broedt vooral op eilandjes in kuststreken, maar kan op geschikte plaatsen ook in het binnenland aan zijn trekken komen. Bij ons is het havengebied van Zeebrugge de plek bij uitstek voor broedende visdiefjes – er zijn jaren met meer dan 3000 broedpaartjes geweest. Gemiddeld broeden er nu zo’n 2500 koppeltjes in België, nog altijd meer dan 90 procent daarvan in het Zeebrugse havengebied. Natuurbeheerders helpen de soort door op geschikte plassen vlotjes met schelpenzand te leggen, waar de dieren graag op broeden.
Visdiefjes zijn niet mensenschuw: een goede strategie in een door mensen gedomineerde wereld. Ze kunnen ook dicht bij mensen broeden, zoals op drukke pieren in havens. Als je te dicht bij hun nest komt, vallen ze je wel aan.
Visdiefjes zijn sterk monogaam: ze blijven zo lang het kan bij de eerste partner die ze in hun leven vonden. Daardoor bestaat de meerderheid van de broedpaartjes uit vogels van dezelfde leeftijd. Wetenschappers vonden geen enkel voordeel van die monogamie voor de voortplanting: monogame paartjes kregen niet meer jongen groot dan andere paartjes.
Misschien is de monogamie een vorm van biologische gemakzucht. Er zijn tenslotte weinig ‘vrije vogels’, doordat alle vogels elk jaar bijna automatisch weer naar hun vorige partner gaan. Te lang wachten op een partner is uit den boze, want die kan gestorven zijn – buiten het broedseizoen blijven de vogels (waarschijnlijk) niet samen. Is een partner na vijf dagen wachten niet op het territorium van het vorige broedjaar opgedoken, dan begint de overblijver uit te kijken naar een andere weduwe of weduwnaar. Ook visdiefjes moeten vooruit in het leven.
Onze visdiefjes vliegen in de winter ver naar het zuiden, tot voor de kust van Zuid-Afrika. Ze kunnen blijven vliegen. Jonge vogels die in Zweden en Finland geringd waren, werden minder dan een halfjaar later dood teruggevonden in Australië en Nieuw-Zeeland – een afstand van ongeveer 25.000 kilometer die ze aflegden met een gemiddelde van 200 kilometer per dag. Geen wonder dat er onderweg slachtoffers vallen.
Beestenboel
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
