Wies Callens
‘Nu de Brusselse regering een ambitieus fietsbeleid belooft, mag Vlaanderen niet achterblijven’
Vlaanderen is nog niet helemaal Denemarken qua fietsbeleid, schrijft de Fietsersbond. Daarom komt beleidsmedewerker en woordvoerder Wies Callens met enkele concrete voorstellen voor de Vlaamse onderhandelaars.
De onderhandelingen over het nieuwe regeerakkoord op Vlaams niveau lopen nog steeds. Over mobiliteit horen en lezen we in de pers vooral het al dan niet op tafel leggen van een (super) slimme kilometerheffing, zeker nu de nieuwe Brusselse regering de druk opdreef. Mobiliteit is een belangrijk thema waarover wordt gesproken. Maar over de fiets hebben we nog niet zo gek veel gehoord. Misschien hoeft het niet meer en zijn alle partijen het eens dat de fiets mee onze immobiliteit kan oplossen?
In de startnota die enkele weken geleden publiek werd gemaakt staat: ‘Het is onze ambitie om ons te meten met de Scandinavische toplanden’ en daarvoor wil men ‘een beroep doen op de Vlamingen’ Een appel aan de Vlaming dus om het vooropgezette doel te bereiken. Op vlak van mobiliteit wordt gesproken over de fietssnelwegen en een modal split van 60 procent autoverplaatsingen en 40 procent duurzame modi (of 50-50 in grote steden) voor functionele verplaatsingen (woon-werk en woon-school verkeer dus).
Nu de Brusselse regering een ambitieus fietsbeleid voert, mag Vlaanderen niet achterblijven
Vlaanderen zette de laatste tien jaar al heel wat stappen richting een ambitieus fietsbeleid. Dat werd nog recent aangetoond op Velo-city -het tweejaarlijkse fiets wereldcongres- in juni in Dublin waar een grote Vlaamse delegatie aanwezig was. Vlaamse voorbeelden werden in sessies en keynotes aangehaald en geprezen. De lof gaat naar alle beleidsniveaus: steden als Mechelen, Gent en Antwerpen kregen een mooi podium om hun fiets projecten te presenteren, de provincies overtuigden met hun expertise rond dataverzameling over fietsen en de fameuze fietssnelwegen. Conclusie van de Vlaamse delegatie: we zitten niet zo gek ver van de kopgroep van het peloton. Misschien moeten we wat minder bescheiden zijn over onze realisaties. Een Flanders Cycling Embassy naar het voorbeeld van de Danish Cycling Embassy en de Nederlandse Fietsambassade is in deze context niet zo’n utopisch project. Er zit heel veel expertise bij ambtenaren (alle niveaus) en het brede middenveld en die willen heel graag vooruit en voluit voor de fiets.
Kortom: er liggen mooie kansen en belangrijke stappen werden al gezet maar Vlaanderen is nog niet helemaal Denemarken.
Het appel aan de Vlaming om nog meer inspanningen te doen om tot een excellerende fietsregio te komen – zoals we lezen in de startnota – is eigenlijk misplaatst. Honderden Fietsersbond vrijwilligers ontmoeten dagelijks Vlamingen die zeer graag meer functioneel willen fietsen. Maar ze doen dat nog niet wegens gebrek aan veilige en comfortabele fietsinfrastructuur. En wie het wel doet, houdt zijn hart vast als hij of zij zijn kinderen alleen naar school ziet fietsen.
Meer en meer Vlamingen kiezen voor de bedrijfsfiets of leasen een fiets in plaats van de bedrijfswagen om zo de files te vermijden. Ook zij worden vaak geconfronteerd met onveilige situaties.
Bedrijven en ondernemers zoeken oplossingen en vinden die in de fiets. Niet alleen komt de traditionele stadsfiets in aanmerking: kijk naar het brede gamma aan bakfietsen, cargofietsen elektrische fietsen, deelfietsen en ook speed pedelecs.
Er zijn in Vlaanderen bijna meer fietsen dan inwoners. Het draagvlak om te fietsen is in Vlaanderen echt wel aanwezig.
Wat in Vlaanderen ontbreekt, is een ambitieuze regering die voldoende inspanningen doet om van Vlaanderen een echte fietsregio te maken en zo een veilig fietsklimaat te realiseren. Het ontbreekt aan strakke beleidskeuzes. Het klopt dat de vorige regering, met minister Weyts op kop, het budget voor fietsinfrastructuur verhoogd heeft tot 138 miljoen. Dat zal zeker niet gemakkelijk geweest zijn en het is een verdienste. Maar hoe historisch dat bedrag ook mag lijken, het is nog niet voldoende.
Om de doelstellingen 60/40 of 50/50 te halen, moeten wij naar 20% fietsverplaatsingen doorgroeien tegen 2024. Fietsberaad maakte een duidelijke berekening: die groei veronderstelt een jaarlijkse toename van het aantal dagelijkse fietsverplaatsingen met ongeveer 180.000 trips. Je leest het goed, er moeten dagelijks minstens 180.000 fietsverplaatsingen bijkomen. Om dat te realiseren is een hogere versnelling een understatement.
Bij deze een appel aan jullie, politici en onderhandelaars.
Wat Vlaanderen nu nodig heeft, is een schaalsprong in het fietsbeleid:
– Verhoog de investeringen in fietsinfrastructuur tot jaarlijks minstens 500 miljoen euro.
– Wees hypertransparant in hoe dat budget besteed wordt. Archeologische onderzoeken of bodemsaneringen bestempelen als investeringen in fietsinfrastructuur is niet direct wat de fietsers vragen en hen vooruit zou helpen.
– Geef als hogere overheid incentives aan de 300 steden en gemeenten om niet alleen de schoolomgeving, maar de hele gemeente fietsvriendelijk en veilig te maken. Fietsberaad werkte een concept uit rond leefbare buurten: Fix The Mix. Faciliteer dit en stimuleer gemeenten om dit ook uit te rollen, zowel in stedelijke context als op het platteland.
– Fietsinfrastructuur is veel meer dan enkel afgescheiden fietspaden, fietsbruggen (de zogenaamde kunstwerken) of fietsstraten. Het gaat ook om investeringen in verkeerslichten, fietsparkeren.
– Werk de fietssnelwegen af, maar vergeet vooral niet de lokale fietswegen. De grote meerderheid van de fietsers gebruiken die fietssnelwegen immers niet op hun fietsroute van huis naar school of werk. Trek de middelen voor het fietsfonds op zodat gemeenten die lokale fietsroutes kunnen uitbouwen en onderhouden.
– Maak werk van veilig groen: zorg dat een fietser bij een groen licht zeker is dat er geen conflict meer is met gemotoriseerd verkeer.
– Doorbreek de stelling dat doorstroming voor auto’s belangrijker is dan verkeersveiligheid en durf fietsers echt voorrang te geven op fietsassen.
– En vooral: verlaag de autodruk waardoor de fietsveiligheid automatisch verhoogt.
In 2021 organiseert Vlaanderen het WK wielrennen op de weg. Laat ons dit moment samen aangrijpen om er voor te zorgen dat het niet enkel die week veilig fietsen is op het parcours, maar elke dag en op elke weg. Samen met het brede middenveld inzetten op de fiets, en de nodige schaalsprong maken.
De nieuwe Brusselse regering toont zich alvast ambitieus in haar regeringsverklaring op vlak van fietsen en verkeersveiligheid. Welnu Vlaanderen, blijf niet achter en schakel die noodzakelijke versnelling hoger.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier