De luchtkwaliteit in België is in 2025 licht achteruitgegaan ten opzichte van het vorig jaar. Dat blijkt uit een beoordeling op basis van voorlopige cijfers van de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (Ircel). Zowel de jaargemiddelde stikstofdioxide- als de fijnstofconcentraties waren hoger dan het jaar voordien, net als het aantal overschrijdingen van de daggrenswaarden.
Om met het goede nieuws te beginnen: het aantal ozondagen bleef hetzelfde en op lange termijn is de luchtkwaliteit wel gevoelig verbeterd als gevolg van de daling van de uitstoot, de strengere normen voor auto’s en de invoering van lage-emissiezones in verschillende steden.
Wat betreft stikstofdioxide (NO₂), een typische verkeersgerelateerde polluent, bleven de concentraties onder de huidige Europese grenswaarde van 40 µg/m³ (microgram per kubieke meter), al zijn de niveaus de afgelopen jaren, na een aanzienlijke daling tussen 2014 en 2020, wel gestagneerd en in 2025 zelfs licht gestegen. De stijging wordt voornamelijk toegeschreven aan de minder gunstige meteorologische omstandigheden in het voorjaar, dat droger en minder winderig was. De toekomstige, strengere norm voor stikstofdioxide van 20 µg/m³ – die tegen 2030 van kracht wordt – werd op verschillende plaatsen nog altijd overschreden. Dat was onder andere het geval in Antwerpen en Brussel.
Extra maatregelen?
De PM2,5-fijnstofdeeltjes volgden een vergelijkbare evolutie. Na meerdere jaren van een daling of stagnatie, vertoonden ze in 2025 opnieuw een stijgende lijn (+ 11 procent in vergelijking met 2024), voornamelijk als gevolg van de weersomstandigheden. En terwijl de huidige Europese jaargrenswaarden voor PM2,5 (25 µg/m³) al geruime tijd grotendeels worden gerespecteerd, is dat niet het geval voor de toekomstige, strengere norm van 10 µg/m³, die het voorbije jaar in een groeiend aantal meetstations werd overschreden. De WHO-jaaradvieswaarde voor PM2,5 van 5 µg/m³ werd tot slot alleen bereikt in enkele landelijke meetplaatsen in Wallonië.
Ondanks een warme zomer en twee hittegolven kende ons land in 2025 slechts twee ozondagen – op 13 juni en 2 juli – waarbij de Europese informatiedrempel van 180 µg/m³ werd overschreden.
Indien de overschrijdingen van de toekomstige, strengere Europese grenswaarden de komende jaren blijven aanhouden, zullen ‘roadmaps’ moeten worden opgesteld waarin de gewesten aangeven met welke (extra) emissiereducerende maatregelen de grenswaarden tegen 2030 alsnog zullen worden gehaald, waarschuwt Ircel. ‘Onder bepaalde voorwaarden kan aan de Europese commissie ook uitstel gevraagd worden voor het halen van de grenswaarden’, klinkt het tot slot.
De volledige analyse van de luchtkwaliteit voor 2025 zal in de loop van 2026 worden gepubliceerd.