Vlaanderen viert feest vandaag, maar het voelt bijzonder wrang voor al wie natuur en gezondheid een warm hart toedraagt, vindt Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu.
Deze regering is amper een jaar aan de slag, en ze zet tal van stappen achteruit om onze leefomgeving gezond en veilig te maken. Als klap op de vuurpijl laat ze met het energie- en klimaatakkoord van vorige week ook elke schijn varen dat ze de klimaatcrisis serieus neemt. Op deze verjaardag hangen de vlaggen halfstok.
Vlaanderen is dichtbevolkt, en daarom is het niet haalbaar om onze omgeving gezond te houden: zo schildert deze legislatuur haar worsteling met iedere milieuwetgeving systematisch af. Bescherming van het algemeen belang moet wijken voor snelle vergunningen, alsof vergunningverlening een formaliteit geworden is.
Volksgezondheid moet wijken
De Vlaamse Regering gaat maar al te vlot over tot kortzichtig normen bijstellen, beschermingskaders verzwakken en uitzonderingen inroepen. Zo versoepelde minister van Omgeving Jo Brouns de drinkwaternorm voor de zorgwekkende stof 1,2,4-triazool, wijkt bij het nieuwe PFAS-kader volksgezondheid weer voor economische haalbaarheid, en werd voor risicovolle installaties als pocketvergisters van mest en spoelplaatsen voor pesticiden de vergunningplicht simpelweg volledig afgeschaft.
De nood aan degelijk klimaat- en milieubeleid was nog nooit zo hoog, het belang van Europese wetgeving om een leefbare omgeving te garanderen nog nooit zo duidelijk. Toch heeft deze Vlaamse regering haar uiterste best gedaan om bestaande Europese regels uit te hollen en de implementatie ervan zo zwak en zo traag mogelijk te houden. Voorlopig stootten die gênante pogingen op een njet van de Europese Commissie, die ondanks alles het belang van een gezond leefmilieu erkent.
Meermaals gaf Europa duidelijk te kennen dat Vlaanderen, Calimero-aanpak ten spijt, niet moet rekenen op uitzonderingen. Vorig jaar nog werd Vlaanderen naar het Hof van Justitie gestuurd omwille van een gebrekkig mestbeleid en kreeg ze, samen met een vernietigende evaluatie, een ingebrekestelling voor haar waterbeleid.
Wanhoopsdaad
Toch durft de regering nu uitstel vragen voor verplichtingen die ze al 25 jaar kent. Een laatste wanhoopsdaad om te verdoezelen dat ze gewoon een belabberd waterbeleid heeft? In de stroomgebiedbeheerplannen is de helft van de “haalbare en betaalbare” maatregelen zelfs nog niet in uitvoering en de Blue Deal krijgt amper genoeg budget om de lopende kosten te dekken.
Wanneer rechters naleving van de wet willen afdwingen, geven de Vlaamse ministers geen thuis. Blijkbaar leiden twee verloren rechtszaken over een gebrekkig mestbeleid en een hangende pesticidenzaak rond een gebrek aan bescherming van kwetsbare groepen en drinkwater, nog steeds niet tot beleid dat effectief doet wat moet.
En tot slot: het langverwachte Vlaamse klimaatplan maakte zondag de uitvoering van het Klimaatarrest volstrekt onmogelijk. Gaat naast het milieu- en klimaatbeleid nu ook de rechtsstaat op de schop? Dan zijn we wel heel ver van huis.