11.11.11 heeft woensdagochtend een 50 meter lange rekening uitgerold op de Brusselse Kunstberg. Met de actie wil de mensenrechtenorganisatie de kost van energie voor mens en natuur zichtbaar maken. ‘Dit is de rekening die mens, natuur en klimaat betalen voor de fossiele industrie en mijnbouw’, staat er op de rekening te lezen.
‘Deze kassabon toont alle kosten die onze energievoorziening met zich meebrengt, maar die vaak door andere schouders gedragen worden’, verduidelijkt Femmy Thewissen van 11.11.11. ‘Jaarlijks verdwijnt er bijvoorbeeld 1,4 miljoen hectare grond als gevolg van de mijnbouw, dat zijn 5.500 voetbalvelden.’ Het ontginnen van mineralen en grondstoffen is volgens Thewissen noodzakelijk voor de groene transitie, maar momenteel is het wettelijk kader dat de sociale veiligheid van de lokale bevolking beschermt in de mijnbouw nog onvoldoende.
11.11.11 en haar Congolese partnerorganisatie IBGDH doen daarom een oproep aan beleidsmakers om een strenge wetgeving te voorzien. ‘Het is belangrijk dat de EU haar voortrekkersrol op duurzaamheidsvlak probeert vol te houden’, aldus Thewissen. De organisaties vragen ook dat de EU werk maakt van de invoering van de zorgplichtwetgeving voor bedrijven en een strenger investeringsbeleid voor banken, die volgens een onderzoek van 11.11.11 investeren in schadelijke mijnbouwprojecten.
De timing van de actie is niet toevallig. De organisatie verwijst naar de mijnramp in de provincie Lualaba die afgelopen vrijdag aan minstens 32 Congolezen het leven kostte. Mensen zouden illegaal zijn binnengedrongen in een mijnsite en nadat paniek was ontstaan na een confrontatie met militair personeel, is één van de bruggen ingestort.
Daar betalen de Congolezen volgens 11.11.11 nu de kost voor het ontginnen van grondstoffen. De activisten doen een oproep aan Belgische, Congolese en Europese beleidsmakers om maatregelen te nemen die de lokale bevolking beschermen bij het ontginnen van grondstoffen. Woensdag zit de Belgische milieuminister Jean-Luc Crucke (Les Engagés) samen met zijn Congolese collega Marie Nyange Ndambo tijdens de COP30 om het te hebben over de toegang tot grondstoffen.
De Congolese mensenrechtenadvocaat Donat Kambola van IBGDH geeft uit eerste hand voorbeelden van hoe de mijnbouw in Congo de lokale bevolking beïnvloedt. Uit een onderzoek van de Universiteit van Lumumbashi is het drinkwater in rivieren rond het mijnbedrijf Kamoa Copper SA zwaar vervuild. ‘Het bevat onder meer hoge dosissen van koper en kobalt’, aldus Kambola.
Verder werden gezinnen van hun land verdreven en was ook de mijnramp in Lualaba het gevolg van geweld rond mijnsites. ‘De autoriteiten spraken van een aardverschuiving, maar eigenlijk zijn de slachtoffers gestorven toen ze wegliepen van geweerschoten van de eigenaars van de mijn, die in handen is van een Chinese investeerder’, zegt Kambola. ‘De lokale bevolking werd afgeschrikt toen de bewakers op hun benen schoten en liepen massaal weg over een gammele brug. Toen die instortte, vielen ongeveer honderd mensen in een ondergelopen mijnschacht.’