De Britse antropologe Dame dr. Jane Goodall is woensdag overleden, zo meldt het Jane Goodall Institute. Goodall werd 91. Ze was vooral bekend als onderzoekster van chimpansees en voorvechtster van fauna en flora.
‘Dr. Goodalls ontdekkingen als etholoog waren revolutionair voor de wetenschap en ze was een onvermoeibare voorvechtster van de bescherming en restauratie van onze natuur’, reageerde het Jane Goodall Institute in een statement.
De antropologe was in Californië op het moment van haar overlijden. Ze was bezig aan een lezingenreeks in de Verenigde Staten.
Goodall werd vooral bekend door haar onorthodoxe manier van onderzoek naar de chimpanseesamenleving.
Volgens het instituut trok de toen 26-jarige Goodall naar Tanzania om het leven van chimpansees te bestuderen. Wat haar werk baanbrekend maakte, was haar aanpak. ‘Ze dompelde zichzelf onder in hun habitat en levens om hun complexe samenleving te ervaren als een buur in plaats van als verre waarnemer’, aldus het instituut. In 1960 trok ze naar het Gombe Stream National Park in Tanzania om de apensoort van dichtbij te bestuderen.
Door zich in de natuurlijke habitat van de apen te nestelen, ontdekte ze dat chimpansees en mensen meer gemeen hebben dan eerst gedacht. Het feit dat ze gevoelens hebben, rationeel kunnen denken en een eigen persoonlijkheid hebben, schreef ze op in haar boek ‘In the shadow of man’. Die nieuwe inzichten deden de wereld van de biologen en ethologen (wetenschappers die het natuurlijk gedrag van dieren bestuderen) daveren. Door Goodalls groeiende bekendheid en bijgevolg groeiende financiering, breidde het Tanzaniaanse onderzoekscentrum steeds verder uit. Het onderzoek loopt tot op heden door.
In de jaren 1980 liet Goodall het onderzoek achter zich. Dat wil echter niet zeggen dat ze daarmee ook de chimpansees de rug toekeerde. Gesteund door het Jane Goodall Institute, dat ze in 1977 oprichtte, werd ze een grote pleitbezorger voor de bescherming van chimpansees en de natuur in zijn geheel. In 1986 organiseerde ze de ‘Understanding Chimpanzees’-conferentie in Chicago. Sindsdien schreef ze boeken, hield ze conferenties en lezingen, en richtte ze organisaties op om chimpansees en de natuur te beschermen.
Goodall zorgde niet alleen met haar ontdekkingen voor verschuivingen in de wereld van de wetenschap. Ook als vrouwelijke wetenschapster was ze pionier. Als 26-jarige vrouw trok ze, begeleid door haar moeder, de Tanzaniaanse jungle in. Ze had geen universitaire opleiding genoten, maar begon haar onderzoek als assistente van de Britse antropoloog Louis Leakey. Naar Goodalls eigen zeggen werden vrouwen niet geaccepteerd in de wetenschap toen ze aan haar onderzoek begon. Veel van haar studies werden ook niet serieus genomen in de academische wereld. Toen ze daar in 2019 opnieuw over sprak was het aantal mannen en vrouwen in primatologisch onderzoek in evenwicht, onder meer door haar voortrekkersrol.
In 2003 werd ze geridderd door het Britse koningshuis. Later ontving ze nog verschillende prijzen en eretekens, waaronder de Amerikaanse ‘Presidential medal of freedom’ en de Stephen Hawking-prijs voor wetenschapscommunicatie. Ze richtte tal van organisaties op die pleiten voor de bescherming van de dierenwereld, waaronder een Jane Goodall Instituut in België.