Fort Oelegem in de Antwerpse Voorkempen is een van de voornaamste vleermuizenoverwinteringsplaatsen in Vlaanderen. Al dertig jaar worden hier bij elk nieuw jaarbegin de overwinterende vleermuizen geteld.
Dit jaar zorgde de telling voor een verrassing. De tellers noteerden maar liefst 1155 exemplaren; een absoluut record.
Ingekorven vleermuizen
Bij die 1155 werden bedreigde soorten geteld. Zo huisden er in het fort 300 franjestaartvleermuizen en 98 ingekorven vleermuizen. Vooral die laatste soort is heel bijzonder want in Vlaanderen worden in het totaal amper 600 ingekorven vleermuizen geteld (450 in forten, 150 in mergelgroeven), een schamele fractie van wat de populatie moet zijn geweest in de eerste helft van de vorige eeuw.
Deze ingekorven vleermuis, die haar naam dankt aan een knik in de buitenrand van het oor, is gebonden aan kleinschalig cultuurlandschap en de kolonies zaten vroeger hoofdzakelijk in boerderijen. Aangezien er steeds minder boerderijen voorkomen in het Vlaamse landschap, verdwijnt ook de ingekorven vleermuis.
Grotminnende vleermuis
Men schat dat er in Vlaanderen een 11.000 à 12.000 overwinterende “grotminnende” vleermuizen voorkomen. Hiervan zit de helft in de fortengordels rond Antwerpen, een kwart in de Limburgse mergelgroeven en nog een kwart in kleinere locaties zoals ijskelders, kelders, bunkers, afwateringssystemen en ruïnes.
Fort Oelegem wordt sinds 1984 beheerd door de Werkgroep Fort Oelegem (WGFO) van de jongerenvereniging voor natuurstudie en milieubehoud Natuur 2000. Het fort is elk jaar van mei tot september op afspraak toegankelijk voor bezoek. (KS)
Op zondag 28 april 2013 houdt de WGFO er een opendeurdag. Meer info : www.natuur2000.be en www.fortoelegem.be