Zwitsers mogen lonen ceo’s in vraag stellen

De mogelijke loonafroming is een gevolg van de redding van vlaggenschip UBS door de Zwitserse overheid. © BELGA
Lukas De Vos
Lukas De Vos Europakenner

Worden de lonen van ceo’s binnenkort beperkt tot twaalf keer dat van de slechtst betaalde werknemer? De Zwitsers mogen zich erover uitspreken in een volksraadpleging.

Directe democratie is de hoeksteen van de Zwitserse politiek. Het is gebruikelijk om elke drie maanden een aantal heikele punten voor te leggen aan de volkswil. Van de drie vragen die op 24 november over het hele grondgebied worden voorgelegd, springt er één in het oog: ‘Worden de lonen van topmanagers radicaal beperkt tot ten hoogste twaalf keer dat van de laagst betaalde in een bedrijf?’

De mogelijke loon-afroming is een gevolg van de grote bankencrisis in 2008. Toen moest Bern ingrijpen om zijn vlaggenschip, de UBS-bank, overeind te houden. Ceo’s van UBS waren zich te buiten gegaan aan hoogst risicovolle operaties, maar zijzelf ontsnapten de dans. Vorig jaar kantte een derde van de aandeelhouders zich al tegen overmatige vergoedingen voor hun toplieden. Nieuwe voorzitter Axel Weber zag 4 miljoen Zwitserse frank (3,25 miljoen euro) aan zijn neus voorbijgaan. UBS kwam evenzeer in een kwaad daglicht toen de bank moest erkennen dat ze jaren lang Amerikaanse rijken geholpen had bij belastingontduiking. Alleen door de Amerikaanse fiscus 780 miljoen dollar (578 miljoen euro) te betalen, én door de gegevens van 4500 buitenlandse rekeninghouders te onthullen, ontliep UBS een vervolging.

De onvrede van de Zwitsers beperkt zich niet tot de banksector. Toen voorzitter Daniel Vasella van farmabedrijf Novartis een gouden handdruk van 78 miljoen dollar (57,8 miljoen euro) mocht gaan opstrijken, reageerden de gewone Zwitsers woest. Begin maart legden ze de grootste uitwassen aan banden. Een volksraadpleging verplichtte de aandeelhouders de verloning van hun top-kader vast te leggen.

Nu ligt onder socialistische druk een voorstel op tafel om topsala-rissen te beperken tot ten hoogste twaalf keer het bedrag van de minst betaalde in een bedrijf – een verscherping van een eerste plan dat sprak over 15 keer het gemiddelde loon. Het lijdt weinig twijfel dat de tweederdemeerderheid gehaald wordt.

De bankencrisis zette eerder ook de Europese Unie aan tot maatregelen: bonussen in de banksector worden in de EU voortaan beperkt tot ten hoogste één jaarsalaris (of uitzonderlijk twee, als de aandeelhouders dat motiveren). Die regel geldt trouwens voor alle filialen van Europese banken buiten de Unie, maar ook voor alle vestigingen van buitenlandse in de Unie – dus ook de Zwitserse.

Lukas De Vos

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content