Eerstejaars beslissen zelf of ze al of niet naar de les gaan en wanneer ze studeren. Dat het in deze overgangsfase niet altijd van de eerste keer lukt, is geen drama.
De diensten voor studieadvies bestaan wel, maar kennen de studenten ook de weg ernaartoe? “Sommigen komen spontaan vragen hoe ze kunnen studeren en wat de universiteit eigenlijk van hen verwacht. Ze willen vooral op veilig spelen”, zeggen ze ons in het zelfstudiecentrum van de VU Brussel. “Nog velen denken dat het voldoende is elke dag tot acht uur ’s avonds te studeren en dat ze dan nadien in het weekend vrij zijn. In enkele studierichtingen kan dat misschien lukken. Denken dat je er doorgeraakt als je maar een goed geheugen hebt, is een misvatting. Dat is slechts in enkele gevallen waar. Daarom raden wij aan zoveel mogelijk naar de zelfstudiecentra te gaan. Wij beperken ons niet tot advies. We begeleiden studenten bij de zelfstudie.”
Een zelfstudiecentrum heeft veel weg van een bibliotheek. Een student vindt er immers alle boeken en syllabi die bij de kandidatuurscursussen horen. Hij kan er boeken raadplegen die de professoren aanbevelen. Hij kan er ook vragen deponeren over een cursus. Het onderwijsmateriaal is ook beschikbaar in andere vormen: dia’s, video’s, diskettes, kaarten, preparaten enzovoort. Een zelfstudiecentrum is een multimediaal documentatiecentrum. De VU Brussel creëert een leeromgeving die ruimer is dan alleen maar de doceeromgeving.
Haar documentatiecentrum heeft drie polen van actieve zelfstudie. In de vrije experimentele ruimte, een soort minilaboratorium, kunnen studenten op elk moment van de dag en het hele jaar door proeven inoefenen en voorbereiden.
In de computerbox is het mogelijk om interactieve computergestuurde lessen te laten lopen. Met het oog op een tentamen of examen kunnen studenten hun kennis en inzicht van de leerstof toetsen. Daarvoor zijn zelfevaluatiepakketten beschikbaar.
Ten slotte is er een discussieruimte. Daar wordt geen leerstof aangeboden, maar de studenten kunnen zich inschrijven voor een interactieve werkgroep, waar ze via vraagstelling en discussie rond taken, de concepten en leerstof uit de cursus moeten leren begrijpen.
Het zelfstudiecentrum is ook een plaats waar men met concrete studieproblemen terechtkan. Studenten kunnen er praten met assistenten en occasioneel begeleiding krijgen. “Van het centrum gebruikmaken, betekent niet meer werk”, verzekeren ze ons. “Het is een andere manier van studeren en voor de meesten zelfs een betere manier. Thuis wordt gewerkt op kennis en geheugen. In het zelfstudiecentrum wordt geprobeerd inzicht te krijgen en kennis te toetsen. Het zelfstudiecentrum geeft geen waarborg om te slagen. Het helpt wel om een nieuwe mentaliteit op te bouwen tegenover studie: minder volgzaam en passief en meer zoekend en actief.”
