Rik Pinxten en Jan Vanovermeire beklemtonen dat er in deze studie geen beleidsaanbevelingen worden gedaan. Toch schrijft Vanovermeire in zijn conclusie dat de vraag zich aandient ‘of onze samenleving zich dermate permissief mag blijven opstellen, aangaande het fenomeen van (recreatief) drugsgebruik. Ik voelde gaandeweg aan dat de houding van de samenleving, de overheid en het beleid beter niet blijvend gestoeld wordt op een doorgedreven permissiviteit, gefundeerd op een overroepen recht op zelfbeschikking.’

En verder: ‘Ik meen dat het meest vrije individu niet per definitie diegene is die voortdurend – slaafs – zijn begeerten en verlangens volgt, zoals ook een aanzienlijke groep van informanten heeft aangegeven.’

Onthutsend is de zin: ‘Verschillende informanten stellen dat de innerlijke zoektocht naar het onderbewustzijn quasi per definitie uitdraait op een uitstap naar de innerlijke leegte.’

‘De overheid voert momenteel een non-beleid inzake drugs’, zegt Vanovermeire. ‘Het Arbitragehof heeft de drugswet van 2003 op een cruciaal punt vernietigd. De begrippen “problematisch gebruik”, “openbare overlast” en “gebruikershoeveelheid” waren niet duidelijk genoeg. Uit mijn onderzoek blijkt overduidelijk dat die drie categorieën inderdaad zinloos zijn. Hoe definieer je problematisch gebruik? Wat is een gebruikershoeveelheid voor iemand die de hele dag door zit te blowen? Hoe relevant is het begrip openbare overlast als er op private afterparty’s levensgevaarlijke experimenten met drugs plaatsvinden?’

Hoe het nu verder moet, wil Vanovermeire de komende maanden nagaan. ‘Ik heb een afspraak met het kabinet van minister van Justitie Jo Vandeurzen (CD&V). In elk geval moet het beleid gericht zijn op de “normale mens” en niet op de zogenaamde “marginale mens”.’

POLITIEKE RECUPERATIE

Een streng en repressief beleid dat drugsgebruikers criminaliseert, wijst Vanovermeire resoluut van de hand. Ook een legalisering vindt hij niet heilzaam. ‘Alcohol is wel toegelaten, maar het binge drinking neemt toch epidemische vormen aan, niet alleen in het Verenigd Koninkrijk.’

De paars-groene drugswet bevatte volgens de vorser ook goede elementen, maar die werden nooit uitgevoerd. ‘Zo zouden er casemanagers komen, zowel voor justitie als voor volksgezondheid. Die zouden zorgen voor een individuele begeleiding van de drugsgebruikers en het gerecht adviseren bij de bestraffing.’

Ondertussen probeert Vanovermeire te verhinderen dat zijn alarmerende studie koren op de molen wordt van ‘bepaalde’ politieke partijen. ‘Ze zitten mij al maanden achter mijn veren. Ze willen dat ik hen munitie geef. Ik ben ook geen voorstander van het huidige beleid, maar de populistische oplossingen die deze partijen voorstaan, steun ik zeker niet. Drugsgebruikers nog meer stigmatiseren of criminaliseren, zou de problemen alleen maar erger maken.’