Jan Braet
Jan Braet Jan Braet is redacteur cultuur bij Knack.

Grootstadsdroom in het Hessenhuis.

In de eerste elektriciteitscentrale van Denemarken, de Turbinenhallerne (1892), vond de slotexpositie van Kopenhagen Culturele Hoofdstad 1996 plaats. Het was het juiste kader voor een project dat over het verlangen naar het nieuwe ging, zoals het in de mega-steden van de twintigste eeuw gestalte kreeg. Memento Metropolis biedt enerzijds een bijna nostalgische terugblik op de stad, maar waarschuwt ook voor de destructieve aspecten van het vooruitgangsdenken. De tentoonstelling een jaar later hernemen in een gerestaureerd Antwerps pakhuis uit de zestiende eeuw ( Hessenhuis, tot 11/5), lijkt een idee van archeologen uit de 21ste eeuw die hun vondsten uit de steentijd van de Metropool keurig museaal uitgestald wilden zien. Sociaal-antropologe Annesofie Becker vertrok van vier klaar omlijnde emblemen. (1) De kopie van het monumentale doek ?Le Radeau de la Méduse? van Géricault, of het flauwe gloren aan de horizon van de utopie van de nieuwe tijd, voorbehouden aan de taaiste overlevenden in de onmenselijke struggle for life. (2) Martin Kippenberger’s reusachtige installatie met bureaumeubilair, een bitter ?Happy End? op Franz Kafka’s novelle ?America? in een speelse vorm : de inwoners van metropolis zijn gedwongen om zich dood te solliciteren. Gelukkig ook een (3) Kathedraal van de Uitvindingen, met poëtische toepassingen op de eeuwig bekoorlijke waanidee van het perpetuum mobile, een ingenieus visnet met een uitlaatpoort voor kleinere vissen, en natuurlijk geavanceerde instrumenten, bijvoorbeeld op basis van de nanotechnologie (de volledige controle over de moleculen in een materie). (4) De Antiquarische Bibliotheek nodigt iedereen uit om zelf een boek mee te brengen en dat om te ruilen tegen een boek van hetzelfde gewicht. Kennis uitwisselen op basis van kwantitatief toeval is als vissen op een informatie-oceaan. Spannend maar een beetje doelloos.

Vier kleinere emblemen leggen elk een zenuw van het fenomeen metropolis bloot. De woning van een stadnomade, de straatvondsten van stadsverzamelaar Johannes Kattrup, een vervaarlijke fitnessmachine en een overlevingskit voor Sarajevo. Om al dit sociaal-antropologische materiaal heen liggen kunstwerken gedrapeerd die een meer particuliere benadering van het thema geven. De mooiste vier dan maar : schoentjes van Kathy Prendergast met ingenaaide reisroute, 18 sculptuurtjes van Liese Dich Abrahamsen die elk een wereldstad evoceren, Ulf Rollof’s installatie met foto’s na de aardbeving in Mexico City, en het meeneemwachthuisje van Sarkis, vanbuiten volgeplakt met de stickers van de steden die hij aandeed, vanbinnen met watertekeningen van huisjes waar bloed uit drupt als vurige tongen.

Jan Braet

Le Radeau de la Méduse (kopie) : struggle for life.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content