Dinsdag speelt Anderlecht tegen Inter Milaan. Erevoorzitter Constant Vanden Stock over de malaise bij zijn paars-wit.
Die Jean Elst is een schurk eerste klas. Hoor wat dat ravenaas heeft uitgevreten. Benadert in april ’84 de Spaanse scheidsrechter Guruceta Muro die Anderlecht-Nottingham Forest zal leiden, en biedt hem namens de club een miljoen frank. De fluitenier doet wat elke Spaanse fluitenier in zo een geval doet : hij gaat op het aanbod in. Hij geeft Anderlecht een penalty cadeau en keurt een laat en volkomen geldig Engels doelpunt, dat Anderlecht uit de finale zou houden, af. Daarna meldt Elst zich bij Constant Vanden Stock en vraagt een miljoen om de arbiter uit te betalen. ?Ik weet van niets,? zegt de voorzitter. ?Als gij de scheidsrechter achter onze rug om een miljoen belooft, moet ge het zelf maar betalen.? De makelaar doet dat, maar wil het daar niet bij laten. Hij zal het eens aan de grote klok gaan hangen zie, dat Anderlecht slechts dankzij een omgekochte spelleider in de finale is geraakt. Zal een beetje ophef maken, net na het Bellemans -onderzoek dat Vanden Stock al ei zo na in de cel deed belanden. En dat de kop van Roger Petit heeft doen rollen, ook wegens omkoping. Om deze schande te vermijden, en van die zageman verlost te zijn, heeft de voorzitter hem dan maar iets toegestopt en dat was natuurlijk een grote vergissing. Want nu was er daadwerkelijk iets om mee te chanteren en die aftroggelaar, gesteund door zijn trawant René Van Aeken , kwam steeds opnieuw geld eisen. Tot de nieuwe voorzitter naar het gerecht stapte.
Zo klinkt, na een paar dagen schaven en slijpen, ongeveer de versie waarvan Anderlecht zou willen dat we ze geloven. Als ze juist is, is die Elst een zij het enigszins verdorven genie. Als ze niet juist is, zijn ze het bij Anderlecht. Wie hierover zijn hoofd niet wenst te breken, wacht op het verdict van de Uefa. Die heeft onlangs een speciale commissie opgericht voor dit soort ingewikkelde vossenstreken, waaraan de sportwereld zo rijk is. Als ze Anderlecht schuldig oordeelt aan de omkoping van Guruceta Muro, is het afgelopen met het fiere Sporting. Misschien kan Elst nog snel een paar commissieleden benaderen.
Het toeval wil dat uw verslaggevers twee dagen vóór het bekend worden van deze onverkwikkelijke zaak, een lang gesprek hadden met Constant Vanden Stock. Over het vreselijke kwakkeljaar van paars-wit. Anderlecht is nooit zo diep weggezakt. Ondanks de kwartfinale in de Uefacup heeft het afgehaakt op het Europees toneel, en in de nationale competitie komen Janneke en Mieke dezer dagen onbevreesd naar het Astridpark. Dat steekt bij de erevoorzitter, die eind vorig seizoen het bestuur van zijn club overliet aan zijn zoon Roger Vanden Stock en zijn neef Philippe Collin. Moet de 82-jarige Sporting-patriarch ingrijpen ? Nee, zei hij in het interview. Ja, fluisterde de echo van zijn woorden. Maar die echo werd abrupt overstemd door de affaire-Nottingham.
Commentaar hierop wenste een zwaar aangeslagen erevoorzitter nadien niet meer te geven. Wat volgt, is dus een gesprek waarin afpersing en omkoping niet ter sprake kwamen. Zou het kunnen dat sommige antwoorden twee dagen later net iets anders hadden geklonken ?
CONSTANT VANDEN STOCK : Een seizoen als dit hebben we zelden of nooit beleefd op Anderlecht. Het arrest- Bosman heeft ons verplicht om voor de jeugd te kiezen. We kunnen financieel niet langer op tegen het buitenland, en onze spelers worden op het einde van hun contract gratis weggeplukt. We zijn niet alleen. Kijk naar Nantes. Zelfs hun jeugdschool wordt leeggeroofd. Paris-Saint Germain moest zijn beste spelers laten vertrekken en zit in de problemen. Idem voor Ajax, wat is daar niet allemaal weggehaald ? Ondanks al hun succes, hun goede organisatie, hun voorbeeldige jeugdwerking, hun superstadion, hun lucratieve transfers, ondanks alles wat je maar goed kan doen in voetbal, maken ze hetzelfde mee als wij. Hadden we na het arrest-Bosman een overgangsperiode gekregen, dan hadden we ons misschien aan de nieuwe situatie kunnen aanpassen. Maar nu was het te kort. We konden niets meer uitgeven, want we kregen niets meer binnen.
U zit met een kern van 29 spelers die allemaal betaald moeten worden. Is dat te veel ?
VANDEN STOCK : Ja, maar de meesten hadden lopende contracten. En bij die 29 waren een paar langdurig gekwetsten die je moet blijven betalen, maar ondertussen ook vervangen.
Zou Anderlecht ook in de huidige omstandigheden niet gewoon aan de kop moeten staan ? Uw kern is toch stukken beter dan die van Moeskroen.
VANDEN STOCK : Onderschat Moeskroen niet. Wie in februari aan de leiding staat, moet kwaliteit hebben. En er is het publiek dat als een echte twaalfde man fungeert. Twee factoren die een club boven zichzelf doen uitstijgen. Denk aan Beveren. Op papier is onze kern inderdaad minstens even goed. Dit seizoen hadden we in feite moeten aantreden met een middenveld Walem, Zetterberg, Versavel, Emmers. Daarvoor Weber en De Bilde. En dan nog Selymes, Boffin en een paar veelbelovende jongeren als vervangers. Daar kan je mee buiten komen. Maar we worden al jaren geteisterd door blessures, en de uitslagen zijn nu eenmaal wat ze zijn, daar kunnen we niet omheen. We zitten in de laatste rechte lijn van het kampioenschap, het is nu dat de beslissende punten gewonnen of verloren worden. We zijn ze helaas aan het verliezen. We hebben de beste verdediging van eerste, maar tegen Antwerp laat die het op haar beurt afweten. Drie blunders… als je zo begint, wordt het moeilijk.
Alle drie voor rekening van Geert De Vlieger.
VANDEN STOCK : Oh, ik wil niemand met de vinger wijzen. De Vlieger heeft al een paar goede wedstrijden gespeeld. Maar tegen Antwerp, tja… ik kan moeilijk zeggen dat hij ze er heeft uit gehouden. Iedereen werd onrustig.
Eerste helft op Guimaraes : vijf keer onder de bal door. Als het een klein beetje tegenzit, is het bij de rust 5-0.
VANDEN STOCK :(lacht) Vijf keer zal wel wat overteld zijn, maar ik geef toe : ik heb die wedstrijd thuis op televisie gezien, ik zag na de eerste helft zo rood als een kalkoen. We hebben ons gelukkig herpakt en ze nog uitgeschakeld ook.
Anderlecht is een gewone middenmoter aan het worden, die van iedereen kan winnen en van iedereen kan verliezen.
VANDEN STOCK : We hebben ervoor gekozen om geen grote vedetten aan te trekken en onze jongeren te laten doorstromen. Sommigen falen, het is het harde besluit dat we moeten trekken. Er komt zoveel bij kijken, zoals de vele slopende interlands voor onze Afrikanen. Als die mannen eindelijk terug zijn, zitten ze er volkomen door.
Er staat geen enkele Anderlechtenaar in de nochtans zwakke kern van de Rode Duivels. U hebt er zelf ooit elf opgesteld tegen Nederland.
VANDEN STOCK : Er zitten veel ex-Anderlechtspelers in. En wij hebben veel buitenlanders die in de nationale ploeg van hun land spelen. Ik vind dat er te veel buitenlanders zijn. Op Anderlecht, en in onze competitie in het algemeen. In de wedstrijd tegen Antwerp hebben er vijftien tussen de lijnen gestaan. Vijftien ! Maar we kunnen niet anders. De goede Belgen worden zonder één centiem voor de club weggelokt met een mooi salaris. Wie moeten wij dan aantrekken ? Spelers van buiten de Europese Unie. Die zijn nog betaalbaar en bovendien kan je hen wel verkopen. Alle Belgische clubs zitten in hetzelfde schuitje. Kijk naar Brugge.
Het arrest-Bosman heeft niet alleen nadelen. De Bilde en Weber hebben samen meer dan honderd zestig miljoen frank gekost. Zo een bedrag kan u nu exclusief gebruiken voor het salaris van twee of drie Europese toppers. Voor 25 miljoen netto per jaar moet u toch een crack kunnen vinden.
VANDEN STOCK : Dat betekent bruto voor de club meer dan het dubbele. En dan moet het gaan om een speler uit de Europese Unie die einde contract is. Uw sommetje is te eenvoudig. Vergeet niet dat ons belastingstelsel een grote rol speelt. Sinds de affaire- Bellemans wordt er niets meer onder tafel betaald, dat is in het buitenland vaak anders. Ze spreken soms van het terughalen van Scifo. Ook als we dat zouden willen, kunnen we het financieel niet aan. In Monaco weten ze niet eens wat dat wil zeggen : belastingen.
Wat u nodig hebt, is een sterke verdedigende middenvelder en een scorende spits. Naar het schijnt komt er een goede buitenlandse middenvelder die nu in Frankrijk voetbalt ?
VANDEN STOCK :(lacht) Onnodig aan te dringen, een erevoorzitter moet kunnen zwijgen. Maar een jaar als dit kunnen we geen tweede keer meer hebben. Kans aan de jongeren geven, dat klinkt mooi. Maar als de jongeren die kans niet grijpen, moeten we iets anders doen. Er wordt aan een nieuwe strategie gewerkt. Anderlecht moet opnieuw klassespelers opstellen. Mannen met persoonlijkheid en intelligentie, die het elftal superieur aan de tegenstander maken. Maar dat houdt risico’s in. Zeker met iemand van de EU die na zijn contract gratis weer weg is. Het is er niet gemakkelijker op geworden, integendeel. Met wat voor problemen wordt Lierse niet geconfronteerd ? Daar hebben ze nu goed gewerkt, met eigen jongeren en een enthousiaste trainer. Allemaal kwijt. Als ze zich mispakken in hun aankopen, zitten ze volgend seizoen in de penarie.
Hoe zit het met de omvorming van uw jeugdschool ?
VANDEN STOCK : Daar zijn we mee bezig, maar op resultaten moet minstens een paar jaar gewacht worden. We zijn begonnen met de betere elementen van miniemen en kadetten in een hogere categorie te laten aantreden, en alle ploegen spelen volgens hetzelfde tactisch concept. Maar opnieuw komt de wetgever het ons moeilijk maken. Het Vlaams decreet op de amateursporter bepaalt dat iedereen die minder dan vijfhonderdduizend frank per jaar verdient, vrij weg mag. Onze beste kadet, dertien jaar oud, heeft nu al een aanbieding uit het buitenland. Waar moet dat eindigen ? Moeten we dan spelers van dertien een contract van zeven jaar laten tekenen ? De enige die ik dat ooit heb voorgelegd, was Rob Rensenbrink. Zoals het nu loopt, moet je geen geld meer geven aan goede jeugdtrainers, maar wel aan goede jeugdscouts die overal gaan rondkijken en de resultaten van andermans werk wegkapen.
Jan Boskamp verlaat eind dit seizoen de club. Bent u tevreden over zijn resultaten ?
VANDEN STOCK : Hij heeft ons zeker iets bijgebracht. Drie keer op rij kampioen, één beker. Dit seizoen valt tegen, al kan er nog heel wat gewonnen worden. Boskamp heeft wel op voorhand gewaarschuwd dat je met een tekort aan ervaren spelers diep kan wegzakken, en dat zoiets moeilijk recht te trekken is.
Bij zijn tactiek en veldbezetting zijn af en toe vragen te stellen. Tweede helft tegen Antwerp, de match op Guimaraes…
VANDEN STOCK :(lacht) Ja maar, stop… Ik ben de trainer niet. Ik geef toe dat het rendement van de huidige ploeg onvoldoende is. Maar we weten dat binnen de club beter dan wie ook, en we zullen er iets aan doen.
Het budget gaat drastisch omhoog ?
VANDEN STOCK : Dat moet de huidige voorzitter bepalen. Sommige ploegen proberen via een beursnotering vers geld aan te trekken. We moeten nagaan of daar voor ons eventueel een mogelijkheid ligt. Maar als we de kern afslanken, komen er ook al middelen vrij. Er zijn spelers die weinig opbrengen. Chidi Nwanu, bijvoorbeeld. Boskamp heeft ons die doen kopen, maar stelt hem niet op. Nwanu wordt niet aanvaard door de supporters en heeft schrik om op ons eigen veld iets te ondernemen.
Waarom mag Asare niet spelen ? Op rechtsachter zit u te sukkelen, en de ene keer dat Asare daar stond, heeft hij het uitstekend gedaan.
VANDEN STOCK : U dringt mij in het nauw, want ik vind dat ook. Maar ik herhaal : ik ben de trainer niet. Als voorzitter moet je de trainer laten werken, en als erevoorzitter zeker. Wat niet wegneemt dat ik af en toe mijn gedacht heb. (lacht) Wat mij bijvoorbeeld stoort, is dat voortdurend wisselen. Elke week staat er een ander elftal aan de aftrap. Hoe kunnen er zo automatismen gekweekt worden ? Hoe kan er een ploeg groeien ? Hoe kunnen die jonge kerels vertrouwen krijgen ? Hoe kunnen ze proberen om iets te tonen ?
Dat is het probleem van Obiorah, al speelt die niet collectief genoeg en heeft hij het aan zichzelf te wijten. En Baseggio is te zwaar.
VANDEN STOCK : Welja, Baseggio. Die heeft toch iets in zijn mars. Hij wordt volgens mij niet op zijn juiste plaats uitgespeeld. Maar goed, het is voor Boskamp niet gemakkelijk. Vijfde seizoen en steeds minder kwaliteit om mee te werken. Vergeet niet, toen hij het overnam van Luka Peruzovic, kreeg hij een uitstekende ploeg in handen : De Wilde, Albert, Rutjes, Musonda, Emmers, Versavel, Bosman, Degryse, Nilis, Van Vossen… dat is pas vier jaar geleden.
De nieuwe trainer, René Vandereycken, wordt tot zijn eigen ongenoegen geassocieerd met verdedigend voetbal. En iedereen noemt hem eigenzinnig.
VANDEN STOCK : Ik denk niet dat hij naar Anderlecht komt om de ploeg verdedigend te doen spelen. Hij heeft hier zelf gevoetbald en kent de stijl van het huis. René heeft veel capaciteiten en is een echte vakman. Wat zijn onbuigzame karakter betreft : de voorzitter zal dat in de gaten moeten houden. Ik heb ze een paar keer bij elkaar zien zitten en ik heb de indruk dat het wel zal klikken. Maar u weet natuurlijk net zo goed als ik, heren, dat er een groot verschil is tussen les fiançailles en le mariage. (lacht)
U bent sinds een maand of acht geen voorzitter meer. Iemand anders heeft de leiding over uw club. Hoe ervaart u dat ?
VANDEN STOCK : Een vreemd gevoel, dat moet ik eerlijk toegeven. Ik ben 25 jaar de baas geweest, ik moet mijn plaats nu wat zoeken en dat valt niet mee. Ik moet uitkijken dat ik me niet te veel bemoei, niet te veel ongevraagde raad geef. Ze consulteren me, maar ik wil niet mee beslissen, dat moeten zij doen. Anders was ik beter voorzitter gebleven.
Gaat Roger na een match als tegen Antwerp een donderspeech afsteken in de kleedkamer ? Zoals u af en toe deed ?
VANDEN STOCK :(aarzelt) Ik denk het niet. Maar als je pas voorzitter bent moet je een beetje opletten. In de kleedkamer gaan uitvliegen, dat mag alleen bij hoge uitzondering. Ik heb dat niet vaak gedaan, anders verliest het zijn effect. En àls je het doet, moet je honderd procent zeker zijn van wat je zegt. Het moet juist zijn, want de spelers kennen ook voetbal. Als je gaat staan bulderen en stommiteiten uitkraamt, lachen ze je achter je rug uit.
Een paar jaren geleden hebt u van de brouwerij afscheid genomen. Nu van de club. Wat was het moeilijkste ?
VANDEN STOCK : Van de club, zonder twijfel. Ik ben op de brouwerij vertrokken de 20ste juni 1989, ben tien dagen met vakantie gegaan en ben er nooit meer terug geweest. Dat hoofdstuk was afgesloten. De brouwerij was mijn leven, maar ik voelde dat er moeilijkheden op komst waren. Als een mastodont als Interbrew je zaak wil overnemen, moet je op een zeker moment toegeven. Doe je dat niet, dan maak je zo een bedrijf tot vijand en riskeer je een prijzenoorlog. Pas op, Interbrew was tegelijkertijd mijn grootste klant. Maar onze cijfers groeiden, ook in Frankrijk, en dat heeft hun dorst naar een overname verhoogd. Belle Vue was een familiebedrijf, maar als de derde generatie eraan komt, moet je voorzichtig worden. Ik zat al langer met die twijfel in mijn hoofd, en toen Interbrew een uitstekend voorstel deed, heb ik de knoop maar doorgehakt.
Ik heb zowel in de brouwerij als in de club hard gewerkt, maar de club is iets speciaals. In de biersector staan de gegevens min of meer vast en moet je alleen zorgen dat alles goed georganiseerd is. Dan hoeft de patron er niet eens elke dag te zijn. Een voetbalclub is veel complexer. Het toeval en de factor geluk spelen een veel grotere rol. En je hangt voortdurend af van anderen. Als er in de brouwerij iets mis liep, kon dat meestal gecorrigeerd worden. In het voetbal kan dat vaak niet meer. Ik heb hier dikwijls gevloekt. Meestal moesten ze dat dan in de brouwerij uitzweten. (lacht)
Houdt Roger zich genoeg met de club bezig ?
VANDEN STOCK : Ah, moeilijke vraag. Ik heb hem bij de wissel gewaarschuwd dat hij al zijn aandacht voor de club zou nodig hebben, zeker in deze omstandigheden. Er mag geen detail aan de aandacht van de voorzitter ontsnappen. Maar hij blijft actief in de Uefa, de Fifa, het Intertoto-comité, een paar functies in de Belgische bond… dat is gevaarlijk veel.
U zal zelf nog moeten tussenkomen dit jaar.
VANDEN STOCK : Neenee, dat zal ik niet doen.
Zou u echt niet liever zelf de grote uitdaging aangaan waar Anderlecht voorstaat : ondanks alle handicaps weer aanknopen met de Europese top ?
VANDEN STOCK : Nee, maar ik volg het van zeer nabij. Anderlecht staat inderdaad voor een interessante uitdaging, maar ook voor een gevaarlijke. Wie er midden in zit, kan veel verliezen. Ik heb nooit met geld van de bank gewerkt. Tenzij via de sponsoring natuurlijk, en indertijd voor de bouw van de tribune. Maar die is bijna afbetaald. Een jaar of zes geleden hebben we door de bouwkosten de investering in jeugd en spelers teruggeschroefd. Dat kan de waarde van het elftal een beetje hebben aangetast, maar het was de juiste optie. Ik houd van dit stadion. Het is geen koude betonnen bak, het is goed gekleed. Ik ben daar fier op.
En nu zou u het al moeten verbouwen voor Euro 2000.
VANDEN STOCK : Ja, maar daar moeten enkele woordjes over gesproken worden. We kunnen allemaal zitjes maken, dan komen we aan een capaciteit van 28.000. Als ze dat onvoldoende vinden, zouden we moeten vergroten. Maar dan maken we de architectuur kapot. Ofwel moeten we achteruit met de hoofdtribune en moet de Simonet-zaal weg, ofwel moeten we een verdieping bijbouwen aan de overkant. Dat lijken mij al te grote inspanningen voor een paar interlands.
Bent u naar België-Nederland gaan kijken ?
VANDEN STOCK : Ik ben niet geweest om te vermijden dat journalisten me nadien zouden vragen wat ik ervan vond.
Wat vond u ervan ?
VANDEN STOCK :(lacht) Ik heb het op mijn televisie gevolgd en ik werd er echt ambetant van. Want ze waren ons belachelijk aan het maken hé, de Hollanders. De nationale ploeg kent moeilijke momenten. De betere spelers worden al wat ouder, en veel internationals verdienen bij hun buitenlandse clubs zo veel geld dat de Rode Duivels hen niet echt interesseren. Ze gaan niet tot het uiterste. Als ze voelen dat het niet draait, zoals tegen Holland, kuisen ze hun schup af. Veel internationals worden bij hun buitenlandse club trouwens niet opgesteld, op die manier lijdt ook de nationale ploeg onder het arrest-Bosman. Begin maar zonder matchritme tegen Wales, we gaan wat zien.
De nieuwe bondscoach is indertijd ontslagen op Anderlecht.
VANDEN STOCK :Leekens wou de stijl van Ernst Happel nabootsen, en dat botste met de spelers. Zelfs de jonge Luc Nilis nam de grote mond van de trainer niet. Die wou onze manier van voetballen wijzigen. Er moest agressiever gespeeld worden, ze moesten er harder invliegen. Op Racing White kregen we vier keer geel en twee keer rood. (lacht) Toen heb ik ingegrepen. Ik heb wel de indruk dat Leekens ondertussen veranderd is. Hij heeft kennis en ervaring vergaard. Maar te veel uitslagen als in Noord-Ierland zal hij toch niet mogen hebben.
Herman Jacquemyns Koen Meulenaere
Constant Vanden Stock met zijn zoon Roger : op zoek naar zijn plaats.
Johan Boskamp : steeds minder kwaliteit om mee te werken.
