‘We hadden een Mauritshuis in Antwerpen kunnen hebben’

HET ANTWERPSE DISTRICTSHUIS 'Het spreekt voor zich dat we met een afbraak niet zouden kunnen lachen.' © Woodmonkey
Stijn Tormans

De toekomst van het Antwerpse Districtshuis lijkt hoogst onzeker. En dat is jammer, zegt zakenman Luc Bertrand. Waarom komt daar geen fantastisch museum, vraagt hij zich af, zoals het Mauritshuis in Den Haag?

Vorige week deed zakenman Luc Bertrand een merkwaardige uitspraak in het tv-programma Z-Talk Goossens. Bertrand is niet alleen ceo van de holding Ackermans & van Haaren, maar ook regent van het Museum Mayer van den Bergh in Antwerpen. Op Kanaal Z begon hij over het oude huis dat naast zijn museum staat, het Districtshuis. De stad wil dat op de markt gooien voor het geld, zei hij. ‘Maar als ze dat aan ons zouden geven, zouden wij kunnen uitbreiden en een fantastisch museum bouwen. Een nieuw Mauritshuis, van die omvang is het. Maar het zal niet gebeuren en dat is bijzonder jammer. Het is een verloren opportuniteit die nooit meer terugkomt. De burgemeester van Antwerpen weet hoe ik erover denk.’

Bertrand kent zijn geschiedenis.

Het Museum Mayer van den Bergh is het levenswerk van Fritz Mayer van den Bergh. Een autodidact die in de 19e eeuw kunst verzamelde en dat bijzonder goed deed: zo kocht hij voor geen geld De Dulle Griet van Pieter Bruegel de Oude en honderden andere meesterwerken. Mayer van den Bergh stierf evenwel jong, op zijn 43e al. Zijn moeder Henriette vond dat het levenswerk van haar zoon niet mocht verloren gaan, en maakte postuum zijn droom waar. Ze liet een museum bouwen net naast hun woonhuis. Helemaal opgetrokken in gotische stijl, zoals de Vlaamse patriciërswoningen uit de 16e eeuw.

Het Museum Mayer van den Bergh in de Lange Gasthuisstraat ziet er dus alleen maar eeuwenoud uit: het opende in 1904, drie jaar na de dood van Fritz. De buurman, het Districtshuis dus, is veel ouder.

Wat Bertrand vandaag voorstelt, is dus allesbehalve dwaas. Historisch gezien hoort het Districtshuis bij het Museum Mayer van de Bergh: het is de oude woning van de familie. Of ze daar op ’t Schoon Verdiep ook zo over denken, is wat anders. De toekomst van het Districtshuis lijkt onzeker, al wil niemand daar on the record iets over zeggen. Eén ding staat vast: de administratie, die momenteel in het Districtshuis huist, verhuist in 2018 of 2019 naar het Harmoniepark.

Hallo, Monumentenzorg? ‘Het Districtshuis is niet beschermd, maar staat wel op de inventarislijst van het Agentschap Onroerend Erfgoed. Als het afgebroken wordt, zal er een zogenoemd CHE-rapport opgemaakt moeten worden, dat de culturele, historische en esthetische waarde van het gebouw beschrijft. Daarin zal beargumenteerd moeten worden waarom het niet waardevol is. Het spreekt voor zich dat we met een afbraak niet zouden kunnen lachen.’

Op het kabinet van Rob Van de Velde, schepen van Erfgoed (N-VA), willen ze weinig kwijt over de zaak. ‘Het Districtshuis maakt deel uit van een vernieuwingsproject. Er is nog niets beslist, ook niet over een eventuele afbraak of over een nieuwe bestemming.’ Zelfde woorden bij het vastgoedbedrijf van de stad, AG VESPA, en bij de ontslagnemende schepen van Cultuur Philip Heylen (CD&V). ‘Het dossier is in voorbereiding en niet rijp voor commentaar.’

Stijn Tormans

De toekomst van het Districtshuis lijkt onzeker, al wil niemand daar on the record iets over zeggen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content