De ondergang van de Amerikaanse investeringsbank Lehman Brotherszal ook zijn weerslag hebben in België.
De vierde grootste inves-teringsbank ter wereld, het Amerikaanse Lehman Brothers, zag zich maandagmorgen genoodzaakt om bescherming aan te vragen tegen zijn schuldeisers. ‘Het grootste gevaar is het groeiende wantrouwen tegenover de financiële wereld’, zegt Luc Van Hecke, analist bij KBC Securities. ‘En hoe meer mensen hun vertrouwen verliezen en hun activiteiten met financiële instellingen stopzetten, hoe meer instellingen op de fles gaan. En zo dreigt het hele systeem in te storten.’
Lehman Brothers deed een beroep op Chapter 11, een soort gerechtelijk akkoord, waardoor de kredietverleners hun geld tijdelijk niet kunnen terugeisen. De Amerikaanse investeringsbank kampt al een tijdje met zware verliezen, als gevolg van de kredietcrisis in de VS. Daarom werd besloten op zoek te gaan naar een overnemer, maar die werd niet gevonden. Na een weekend onderhandelen met het Amerikaanse ministerie van Financien en de Federal Reserve bleek een gerechtelijk akkoord onvermijdelijk.
Zondagavond trokken de twee voornaamste kandidaat-overnemers, Barclays en Bank of America, zich immers terug. De Britse bank Barclays zou onvoldoende garanties hebben gekregen van de overheid om zich te beschermen tegen mogelijke verliezen op de activa van Lehman. Vervolgens besliste ook Bank of America, de grootste consumentenbank van de VS, de stap niet te zetten. Lehman hoeft evenmin te rekenen op een redding door de Amerikaanse overheid. Die greep wél in toen Fannie Mae en Freddie Mac, de twee grootste hypotheekverstrekkers, op het randje van een faillissement stonden.
‘De onderneming is dood’, zegt Luc Van Hecke. ‘Het vertrouwen in de instelling is onherstelbaar geschonden.’ Toch is Van Hecke ervan overtuigd dat Lehman een overnemer zal vinden voor zijn gezonde afdelingen, zoals het vermogensbeheer en de effectenmakelaarsactiviteiten. Maar niemand wil zich verbranden aan de kredieten van Lehman, zeker niet zonder enige overheidsgarantie. Een mogelijkheid is dat de ‘goede’ activa van de ‘slechte’ activa afgesplitst worden. De ‘goede’ activa zouden dan overgenomen worden, terwijl de ‘slechte’ in een aparte vennootschap terechtkomen. Daarvoor zouden de grootste banken in de VS een fonds oprichten, met 70 miljard dollar aan kapitaal om de verliezen op te vangen.
Volgens de Commissie voor het Bank- en Financiewezen hebben ‘de Belgische banken maar een beperkte blootstelling aan de obligaties van Lehman Brothers of via tradingposities’. De directe schade voor de Belgische banken zou dus meevallen. Toch zal de ondergang van Lehman ook in België zijn weerslag hebben, want de schokken op Wall Street hebben gevolgen voor de hele wereld. Van Hecke: ‘Alle aandelen van banken zullen achteruitgaan op de beurs. De kredietcrisis heeft een spiraalbeweging in gang gezet en steeds meer mensen verliezen hun vertrouwen. En doordat ze dat vertrouwen verliezen, komen banken in slechtere papieren, en dan verliezen nog meer mensen hun vertrouwen. Zo dreigt het financiële systeem te kapseizen.’
De banken beseffen dat ze de markt meer zekerheid moeten bieden over hun overlevingskansen. ‘De negatieve spiraal kan immers doorbroken worden’, aldus Van Hecke. ‘Maar dan moeten de banken anticiperen op een mogelijk faillissement en stappen ondernemen om dat te voorkomen. Dat is wat Merill Lynch, het grootste beurshuis ter wereld, heeft gedaan. Dat zou waarschijnlijk het volgende slachtoffer zijn geworden, maar Merill is door Bank of America overgenomen voor ongeveer 50 miljard dollar. Daardoor is een mogelijke crisis afgewend en het vertrouwen in het beurshuis bewaard.’
Julie Van Garsse
