Chronische pijn kan te wijten zijn aan problemen met het zenuwstelsel.

Wereldwijd is chronische pijn de meest voorkomende oorzaak van invaliditeit. Mensen die eraan lijden, hebben vaak veel meer pijn dan de schade in hun lichaam doet vermoeden. Dat komt omdat de zenuwcellen in hun hersenen en ruggenmerg overgevoelig zijn voor prikkels – ‘centrale sensitisatie’ heet dat in het medisch jargon. Het euvel gaat gepaard met uiteenlopende ziektebeelden, zoals kanker en herstel na chirurgie.

Ook bij reumapatiënten speelt het een rol. Pijnexpert Jo Nijs (VUB) en zijn collega’s beschrijven in The Lancet Rheumatology een ‘aanpak op maat’ van chronische pijn bij reumapatiënten. Als er sprake is van centrale sensitisatie – wat je bij elke patiënt moet nagaan – moet je de pijn anders aanpakken dan wanneer ze rechtstreeks volgt uit de aandoening. Reumapatiënten met sensitisatie reageren slecht op behandelingen die gericht zijn op de gewrichten of spieren. Ze zijn meer gebaat bij algemeen werkende medicatie in combinatie met onder meer stressmanagement.

Op een ander niveau tonen wetenschappers in Development and Psychopathology aan dat kinderen blijvende hersenschade kunnen oplopen als hun ouders hen hard aanpakken. Als ze voortdurend boos op hen zijn en geregeld overgaan tot klappen en andere vormen van fysiek geweld, kunnen hun hersenstructuren kleiner blijven dan gemiddeld. Dat kan op zijn beurt hun sociale en emotionele ontwikkeling beïnvloeden. Het inzicht zou al opgaan voor een ouderlijke aanpak die veel mensen nog altijd als ‘sociaal aanvaardbaar’ beschouwen, wat verontrustend is.