In Odysseus. Een zwerver komt thuis (KVS) biedt Lisbeth Gruwez het hoofd aan 24 mannen, en in We’re pretty fuckin’ far from okay (Voetvolk) zet ze ‘de angst’ een hak. Twee stukken over girlpower: ‘Dat zegt iets over onze tijd.’
Michael De Cock maakt van de 24 zangen uit Homerus’ Odyssee, vertaald door Patrick Lateur, een monologenmarathon. Hij vroeg u om als Penelope, Odysseus’ vrouw, het ‘slotwoord’ te dansen na 24 uur teksttheater. Is dat een cadeau?
LISBETH GRUWEZ: Het is een eer én een uitdaging. Ik las Lateurs vertaling diagonaal. Ik heb er het hoofd niet voor om zo veel tekst te doorgronden en dans graag met zo min mogelijk ballast. Mijn Penelope is de som van de vrouwen in het verhaal. De zin die me stuurde tijdens het repeteren, was Odysseus’ kreet na zijn vertrek van het eiland waar verleidster Kalypso in een grot woont. ‘Eén ding is zeker: het gapende gat van het verderf!’ Ik dacht direct: dat gat, da’s l’Origine du Monde!
Ik doe geen statement over dé vrouw, maar ik laat zien hoe we na de matriarchale en de patriarchale maatschappij klaar zijn voor een vervlechting van het vrouwelijke en het mannelijke. Daarom is de basisbeweging van Penelope een spiraal. Ik draai twintig minuten: een minuut per jaar dat de kuise Penelope op Odysseus wacht. En ik draai minder saai dan de derwisjen! Maarten Van Cauwenberghe (geluidskunstenaar en samen met Gruwez oprichter van Voetvolk, nvdr.) componeerde iets moois met synthesizers. Het heeft ‘requiempotentieel’, het brengt rust en het klinkt ook als een vredeslied.
Jan Fabre liet u in 2004 naakt op een met olijfolie overgoten scène dansen. Van Cauwenberghe stuurt u met zijn soundscapes. U lijkt een speelpop in mannenhanden.
GRUWEZ: Dat is erg dubbel. Het spel tussen de muze en de kunstenaar is een machtsspel. Ik ben niet iemand die bh’s gaat verbranden – ik heb er zelfs nooit één gedragen – maar ik geloof wél in de kracht van vrouwen als ambigue creaturen. Wij kunnen tegelijk speelpop én poppenspeler zijn.
Is er een link tussen Penelope en We’re pretty fuckin’ far from okay, dat in juli 2016 in wereldpremière ging en binnenkort in België speelt?
GRUWEZ:We’re pretty fuckin’ far from okay – de titel is een citaat uit Pulp Fiction maar ons stuk heeft niets met de film te maken – sluit de trilogie over het extatische lichaam af. In It’s going to get worse and worse and worse my friend (2012) focusten we op redenaarstalent, in AH|HA (2014) op de lach. In het slotstuk maken Nicolas Vladyslav en ik bewegingen die angst uitlokken, zoals snel ademen en aan jezelf frutselen. Onze ademhaling vormt de basis van de soundscape die Maarten tot onder de publiekstribune laat resoneren. In Avignon raakte een toeschouwer zelfs echt in paniek. Een creatie over angst mag niet soft zijn, je moet de angst voelen.
Waarom danst u dit met een man?
GRUWEZ: Niet om een man-vrouwrelatie te suggereren. Ik toon natuurlijke opponenten. De een reageert kalm en incasseert, de ander reageert paniekerig en hyperventileert. Het is een voortdurende interactie, ook al kijken ze elkaar nooit aan. In dit stuk wordt, net als in de andere delen van de trilogie, de dans gekaderd en beperkt in de ruimte. Daar breken we mee in ons volgende project, Thoughts for Meditation. We werken dan met elf danseressen rond stilte en meditatie. Na de extase komt de verstilling. Net zoals in Odysseus. Een zwerver komt thuis na alle mannen, woorden en het geweld, de vrouw opkomt met haar stilte en rust. Dat ik nu zulk werk maak, zegt ook iets over onze tijd.
Odysseus gaat op 2 februari 2017 in KVS in première en reist door Vlaanderen en Nederland tot 24 maart 2017.
We’re pretty fuckin’ far from okay (Voetvolk) gaat in Belgische première op 9 februari 2017 in KVS en reist door Europa tot 20 mei 2017.
www.voetvolk.be en www.kvs.be
Door ELS VAN STEENBERGHE
