De kunstensector vreesde het ergste maar minister van Cultuur Bert Anciaux zorgdevoor een laatste stunt. Het budget steeg met 15 procent. De minister hanteerde dit keer ‘harde economische argumenten’.

De laatste structurele subsidieronde, die de financiering van de kunstensector moest vastleggen tot 2012, startte onder een slecht gesternte. Minister Bert Anciaux (SP.A) had de beoordelingscommissies laten weten dat er geen extra geld was. Aangezien het aantal nieuwe aanvragen opnieuw aanzienlijk was, leek een confrontatie tussen de geves-tigde waarden en de nieuwkomers onvermijdelijk.

Hoe groot de paniek was, bleek enkele dagen voor de ultieme beslissing. Katia Segers, voorzitter van de overkoepelende adviescommissie, pleitte in De Standaard voor scherpe keuzes. ‘Er is een overaanbod van middenmoters’, zei ze. Donderdagavond, toen de interkabinettenwerkgroep onverrichter zake naar huis ging, viel in de coulissen te horen dat er nog 1,7 miljoen te kort was. Maar ’s anderendaags, op de ministerraad, haalde Bert Anciaux een laatste wit konijn uit zijn hoed. Hij bleek nog een pak miljoenen te hebben overgehouden uit de zogenaamde ‘Atoma-afspraken’: de beleidsruimte per minister die bij de regeringsonderhandelingen wordt afgesproken, maar waarover meestal niet wordt gecommuniceerd.

Het persbericht dat vrijdag in de late namiddag wereldkundig werd gemaakt, was dan ook ouderwets triomfalistisch: de subsidies in het kader van het Kunstendecreet stijgen met 15 procent tot 98 miljoen euro. Alles samen krijgt de kunstensector in Vlaanderen 200 miljoen euro en dat is een verdrievoudiging sinds 1999, toen Anciaux aantrad.

Er werden wel een paar organisaties geschrapt (De Zwarte Komedie, Taptoe, de Handelsbeurs en het gezelschap van Roel Dieltiens), maar er kwamen er maar liefst 45 nieuwe bij. Grote slokop daarbij is Musical van Vlaanderen van Music Hall (Geert Allaert): 2,450 miljoen voor de werkingen in Gent en Antwerpen. Daarmee stapt de musicalsector opnieuw via de grote poort het gesubsidieerde bestel binnen. De vzw Publiekstoneel, waarmee Allaert (met Dirk Tanghe) repertoire-toneel wil maken, wordt niet structureel erkend.

De theatersector haalt ook opgelucht adem. Anciaux snoeide niet bij de groten (KVS, Toneelhuis en NTGent) en erkende zelfs nog een paar nieuwkomers. Hij kwam ook tegemoet aan de eis van het parlement door de Raamtheater-splinter Theater aan de Stroom te erkennen. Dat gezelschap wil repertoiretoneel brengen en werd vorig jaar fors gesteund door een petitie van gevestigde acteurs zoals Cary Goossens.

Anciaux boog nog negatieve adviezen om: Rataplan, De Werf, La Petite Bande, het Mimefestival en Zita Swoon. Opvallend daarbij is dat het telkens gaat om correcties op een naar elitarisme neigende houding van de adviescommissie. Ook Katia Segers betreurde dat: ‘Persoonlijk vind ik het wel een probleem dat experts vanuit hun professionele referentiekader de neiging hebben om veel nadruk te leggen op vernieuwing en experiment, en minder oog hebben voor het blijven opvoeren van de canon. Dit is wellicht een van de redenen waarom het grote publiek moeilijk de weg vindt naar de kunstorganisaties in Vlaanderen.’

Harde argumenten

De beslissing van de Vlaamse regering om het kunstenbudget fors te verhogen, is atypisch. Zowat overal ter wereld wordt fors bespaard op deze ‘luxesector’. An-ciaux: ‘We hebben een krachtig signaal willen geven. De cultuur- en kunstensector is de snelst groeiende economische sector van het land. De Vlaamse regering is een investeringsregering, zeker in harde tijden. Maar dat kan en mag niet uitsluitend in de harde sectoren zijn. Waarom kan een regering die in banken investeert die niks of weinig doen voor de werkgelegenheid geen geld stoppen in de kunstensector?’

Met zijn gebruikelijke zin voor pathetiek draagt Anciaux deze laatste stunt op aan de onlangs overleden acteur Nand Buyl. ‘Tot en met 2012 is de sector veilig en kan de kunstenaar in alle vrijheid werken. (…) Nand en zoveel andere mooie mensen hoeven zich geen zorgen te maken.’

Het moge duidelijk zijn dat de cultuursector huivert bij het idee dat een liberale minister het roer van Anciaux zou overnemen.

DOOR KARL VAN DEN BROECK