Een deel van de reders staakt zijn bijdragen aan het zeevissersfonds.

VLD-politicus Jean-Marie Dedecker heeft invloed! Vorig jaar adviseerde hij de eigenaars van vissersboten om hun bijdragen aan het Zeevissersfonds niet langer te betalen. Met het vrijgekomen geld konden ze dan de stijging van de brandstofkosten opvangen.

Wat niemand voor mogelijk hield, is ondertussen gebeurd. Sinds begin dit jaar betaalt een aantal reders (een derde, volgens sommige bronnen) de bijdragen niet meer. De Rederscentrale roept haar leden zelfs op om de betalingen te staken, met als voornaamste argument dat ze anders failliet gaan. De hoge brandstofprijzen doorrekenen aan de consument kan niet, want de visopkopers gaan dan gewoon goedkopere vis in het buitenland halen.

Het Zeevissersfonds is een gevolg van een nieuw sociaal statuut dat de vissers op 1 april 2003, na jarenlang palaver, kregen. De bedrijfsvoorheffing die de reders op een groot deel van de lonen van hun vissers moeten betalen, gingen niet langer naar de overheid, maar naar een stichting die streeft naar duurzame visserijontwikkeling en een hulpfonds voor vissers (het Zeevissersfonds dus). Dat laatste moet zorgen voor beschermkledij, een repatriëringsverzekering bij ongevallen, transportkosten en een tweede pensioenpijler.

Het gaat om grote bedragen. Vorig jaar droeg een reder met één boot ongeveer 425.000 euro aan het fonds af. Het Zeevissersfonds zou overigens de wettelijke plicht hebben om die bedragen te innen, omdat het om bedrijfsvoorheffingen gaat.

De houding van het fonds wekt vooral wrevel omdat het momenteel geleid wordt door twee vakbondslui. ‘De vakbonden vergaderen jaren voor een goed sociaal statuut, maar als het er dan eindelijk is, laten ze het meteen uithollen’, mort een van de getroffen vissers.

Ook de reders morren, omdat het fonds te weinig transparant zou zijn, wat vreemd is, want ze zijn vertegenwoordigd in het bestuur. In het Visserijblad wordt zelfs geroddeld dat het Zeevissersfonds de Rederscentrale financieel steunt. Een stap die naar verluidt eerst politiek onderhandeld zou moeten worden, want het geld uit het fonds is er in principe niet voor de reders.

‘Veel vissers denken dat het Zeevissersfonds een vakbond is,’ zegt Christine De Smedt van het Gemeenschappelijk Vakbondsfront Visserij, ‘maar dat is niet zo. Het is een paritair samengesteld orgaan van werknemers én werkgevers, dat een aantal verplichtingen van de reders tegenover de vissers overneemt. Als de reders hun bijdragen aan het fonds niet betalen, moeten ze er zelf voor zorgen dat hun vissers krijgen waar ze recht op hebben. En als ze dát niet doen, zullen wij als vakbond hen bij de arbeidsrechtbank in gebreke stellen.’

Er ging wat tijd over om uit te vissen wie politiek bevoegd is voor het fonds. Het blijkt federaal minister van Werk Peter Vanvelthoven (SP.A) te zijn. Die ‘garandeert dat geen enkele visser risico loopt een recht niet te krijgen, zelfs als een reder zijn verplichtingen niet nakomt’.

D.D.