Eresenator Ferdinand De Bondt strijdt al sinds de jaren zestig voor het behoud van Doel.
Het havenbestuur en de bevoegde minister van Ruimtelijke Ordening Dirk Van Mechelen (VLD) reageerden kribbig op het arrest van de Raad van State van 30 juli jongstleden, dat de gewestplanwijzigingen, die de havenuitbreidingswerken rond Doel mogelijk maakten, heeft vernietigd. Voorzitter Eddy Bruyninckx van het Antwerpse havenbedrijf liet al weten dat de Mediterranean Shipping Company (MSC) ermee dreigt zijn containerterminal elders te gaan bouwen als de werken rond het Deurganckdok vertraging blijven oplopen.
‘Bruyninckx en de zijnen hebben het verzet tegen de dood van Doel onderschat’, zegt de nu 79-jarige eresenator Ferdinand De Bondt (CD&V). ‘Ze hebben MSC ongetwijfeld een reeks beloften gedaan, en het bedrijf vroeg bij de gemeente Beveren al een bouwvergunning aan. Het arrest van de Raad van State maakt het echter onmogelijk dat zijn terminal er komt. Van Mechelen maakt zich sterk dat hij dat met een Ruimtelijk Uitvoeringsplan zal oplossen, maar die procedure moet opnieuw door een kanaal van openbaar onderzoek en kan dus weer aangevallen worden. Op 4 juli 2001 heb ik Bruyninckx bezocht en hem verteld dat wij niet tegen het Deurganckdok als dusdanig zijn, op voorwaarde dat bepaalde lijnen, zoals de verkortingsdijk onder Doel, niet overschreden worden. Maar hij wilde daar zelfs niet over praten, omdat de MSC-terminal wél buiten die dijk moest komen. Dacht zeker dat ik daar als een bedelaar kwam, terwijl ik hem gewoon een kans wilde geven.’
De Bondt cultiveerde vanaf 1961 aandacht voor Doel, dat hij toen vanwege zijn landelijke ligging als toeristische attractiepool begon te promoten. Hij heeft het dorp nooit meer losgelaten. ‘Velen zeggen mij dat Doel geen overlevingskansen heeft, dat de instanties met ijzeren geduld de boel zullen laten uitzieken en dan plat slaan’, stelt hij. ‘Maar ze vergeten dat we het dorp eigenlijk al drie keer gered hebben. In 1968 was Doel volgens concrete plannen ook al aan de haven opgeofferd. In de tweede helft van de jaren zeventig, bij het opstellen van de gewestplannen, was er voor het dorp aanvankelijk evenmin nog plaats. Nu is het de derde keer. De onteigening gebeurt nu wel heel systematisch, bijna als in een totalitaire staat. Maar wij vechten terug met alle wettelijke middelen die we kunnen inzetten.’
De rechtbanken zijn de enige toeverlaat van De Bondt en de zijnen, want, zegt de eresenator, ‘om redenen die ik niet begrijp, vinden we geen gehoor bij de politiek. De partijen in de Vlaamse regering trekken aan één touwtje, en de CD&V profileert zich in de oppositie als een vzw van oud-ministers. Maar met een groep actieve en vooral jonge mensen slagen we erin de boot af te houden. Onze tegenstanders hebben ons onderschat. Veel machtsbeoefenaars denken dat geld het determinerende element is. Sociaal bemiddelaar Roeland Aelbers heeft een jaarsalaris van om en bij 124.000 euro. De advocaten die het nooddecreet schreven, kregen zelfs meer, en nóg was hun tekst niet waterdicht. Als geld cruciaal was geweest, hadden we er al lang gelegen. Voor de overheid kost procederen miljoenen, maar ons kost het bijna niks, tenzij inzet, iedereen met zijn talenten, met zijn echte menselijke waarden.’
Voor De Bondt, die zelfs het stratenpatroon dat al jaren geleden onder de havenwerken is verdwenen nog in zijn hoofd heeft, is een groot probleem van deze tijd dat het zo moeilijk geworden is om bekwame mensen met een maatschappijvisie te overtuigen in de politiek te stappen. Hij hamert er ook op dat Doel nooit een spookdorp mag worden: ‘Dit zijn belangrijke, want onomkeerbare beslissingen. Als Doel eens weg is, is het voor altijd weg. Dat kunnen we niet laten gebeuren. Door het kader dat het arrest van de Raad van State creëert, is het niet meer nodig dat de overheid in Doel nog mensen uitkoopt. De gaten die gevallen zijn, zullen ongetwijfeld gedicht worden door nieuwe bewoners. Doel blijft leefbaar.’
