Volgens de luchtvaartsector leert de terugval van het goederenverkeer dat de stijgende olieprijzen eindelijk in een economische recessie zullen uitmonden.
Op het eerste gezicht had directeur-generaal Giovanni Bisignani van de International Air Transport Association (IATA), de sectorlobby van 265 luchtvaartmaatschappijen, geen reden tot paniek: het aantal passagiers dat wereldwijd in vliegtuigen stapt, is de voorbije 365 dagen namelijk gestegen met 8,8 procent. Maar dat is slechts schijn, zuchtte Bisignani: ‘Mensen vliegen wel vaker, maar door de gekelderde ticketprijzen draait de sector nauwelijks meer omzet. De winsten van de sector staan daardoor meer dan ooit onder druk. Als bepaalde maatschappijen niet drastisch in hun kosten knippen, zal het verlies van 6 miljard dollar dat we begin dit jaar voor de sector hadden voorspeld, een optimistische prognose blijken.’
Bisignani gelooft niet in beterschap op korte termijn. Hij haalt zijn pessimisme uit de cijfers die IATA-economisten verzamelden over het vrachtvervoer door de lucht: naar waarde gemeten is dat wereldwijd zo’n 40 procent van alle goederen. In 2003 en 2004 hadden de IATA-economisten de ’tonkilometers’ van de vervoerde vracht gestaag zien stijgen, wat de aantrekkende economische groei leek te bevestigen. Vóór mei 2005 hebben ze echter voor het eerst in twee jaar een daling van het aantal tonkilometers gemeten – met 1,6 procent – in zowel Noord- als Zuid-Amerika, in Azië en in Europa . En dat is behoorlijk verontrustend, geloven ze in Genève. ‘Minder luchttransport’, zo besluiten ze bij IATA, ‘wijst op minder productie, een tanende verkoop en bij uitbreiding een slabakkende economie.’
Dat besluit lijkt op zijn minst voorbarig. Airbus en Boeing gaan in hun langetermijnprognoses steevast uit van een groei van het luchtvrachtverkeer – hun eigen belang daarin zal daar niet helemaal vreemd aan zijn. Ook directeur Alex van Breedam van het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL), een kenniscentrum voor de sector, vertelde onlangs nog aan de De Lloyd, een vakkrant voor de logistieke sector en het goederenvervoer, dat hij het onwaarschijnlijk acht dat land en water op het Europese vasteland grote stukken uit het aandeel van het luchtvervoer zouden happen. Een studie van maart 2004 van The Colography Group, een consultancybureau, wees op een ingrijpende verschuiving van het vrachtvervoer in de Verenigde Staten: wat vroeger door de lucht werd vervoerd, gaat vandaag steeds vaker over de weg en over het water – het gevolg, vooral, van een beter inzicht in de logistieke ketting.
Toch valt niet helemaal uit te sluiten dat de doemdenker in Bisignani gelijk krijgt, want in het verleden is sputterend vrachtvervoer wel vaker de voorbode van een economische terugval geweest. Misschien is het iets om over na te denken als u straks in Zaventem staat. Want als door die hoge olieprijzen de recessie keihard toeslaat, dan zijn de grootste slachtoffers niet de vliegtuigmaatschappijen, maar u en ik.
Frank Demets
‘Minder luchttransport wijst uiteindelijk op een slabakkende economie.’
