Vanaf 24 februari staakt de zorgsector in het hele land voor onbepaalde duur. Daar mogen we van uitgaan, nu ‘het overleg van de laatste kans’ niets heeft opgeleverd.

Het bod van de federale ministers Rudy Demotte (Sociale Zaken en Volksgezondheid, PS) en Freya Van den Bossche (Werk, SP.A) blijft ongewijzigd: 375 miljoen euro, waarvan tweederde om 10.000 nieuwe jobs te creëren, en eenderde voor een gedeeltelijk aanvullend pensioen en opslag voor de laagste lonen.

Totaal onvoldoende vinden de vakbonden, die vasthouden aan het cijfer van 520 miljoen, wat opslag voor heel de sector zou betekenen. ‘Ons cijfer komt niet uit de lucht gevallen’, zegt Walter Cornelis van de christelijke vakbond LBC. ‘In de kerstvakantie trok ik naar het kabinet van minister van Begroting Johan Vande Lanotte (SP.A) om te zien wat er nu écht mogelijk is. Zijn ondertussen gewezen kabinetschef Jannie Haek deed toen een voorstel dat de verdere kosten van de cao van 2000, de loonindex van de laatste vijf jaar en de effecten van de tewerkstellingsaangroei op de vroegere cao, in één groot akkoord zou smeden. Wij telden uit dat die deal ongeveer 520 miljoen euro zou kosten en het Riziv gaf ons daarin gelijk. Maar plots wilde de politiek niet meer praten over concrete cijfers of over dat plan en horen we aan de onderhandelingstafel alleen nog het getal 375 miljoen. Klaarblijkelijk dient dat vooral om de groeiende zorgnood op te vangen en om eerder beloofde politieke initiatieven van Demotte te betalen. En dus helemaal niet om de werkdruk van het personeel te verlichten!’

Ondertussen zijn de onderhandelingen opgeschort tot woensdag 16 februari – naar verluidt omdat een van de regeringsonderhandelaars in het krokusverlof een korte vakantie had gepland. ‘Eigenlijk vraag ik me af waarom we nog verder discussiëren’, zegt Cornelis. ‘Zolang er niet meer geld op tafel komt, is verder onderhandelen irrelevant.’ Op het kabinet van Demotte horen we dat ‘de ministers op 16 februari meer duidelijkheid geven over hun geformuleerde voorstellen, maar dat het niet de bedoeling is dan nog met bijkomende beloftes uit te pakken’. Waardoor een staking onafwendbaar wordt.

Agenda doordrukken

De zorgsector stelt de federale regering nu een ultimatum: is er op 21 februari om middernacht nog geen sociaal akkoord, dan volgt op donderdag 24 februari een algemene staking van onbepaalde duur. Een zwáre staking, met absolute minimumdiensten en verplichte opvorderingen toe. ‘Maar we laten de patiënten niet in de steek’, zegt Walter Cornelis. ‘De dringende zorg blijft gegarandeerd. Mijn ervaring uit achttien jaar Witte Woede is overigens dat de bevoegde ministers maar wat blij zijn als het personeel op straat komt. Want dan kunnen zij hun agenda doordrukken en makkelijker de rest van de regering overtuigen om met geld over de brug te komen.’

Het valt op dat de derde partner in het overleg, de werkgevers, ditmaal voluit de kant van de vakbonden kiezen. ‘Het voorstel van Demotte en Van den Bossche past perfect in het regeringsbeleid – de werkloosheidsval wegwerken door de laagste lonen op te krikken – maar doet helemaal niets voor de problemen van de zorgsector’, vindt Frank Cuyt van de werkgeversvereniging VWV. ‘Onze lageloners verdienen immers behoorlijk tegenover wat er in de privé-sector betaald wordt. Het echte probleem zit bij het middenkader, waar je nu verplegers hebt die het al meer dan tien jaar zonder loonsverhoging moeten rooien. Dat krijgen de vakbonden nooit verkocht.’

‘Deze discussie is trouwens maar de voorbode van de nog veel zwaardere onderhandelingen die later met de Vlaamse regering volgen. De loonkloof tussen de sectoren die onder federale (onder meer ziekenhuizen en rusthuizen, nvdr) en onder Vlaamse bevoegdheid vallen (o.a. kinderopvang en gehandicaptenzorg, nvdr), is stilaan astronomisch. Daar is dringend een inhaalbeweging nodig, of je vindt binnenkort geen enkele verpleger meer die nog in de gehandicaptenzorg wil werken.’

En dat verklaart meteen waarom de Vlaamse regering deze federale onderhandelingen met argusogen volgt.

Jef Van Baelen

‘Zolang er niet meer geld op tafel komt, is verder onderhandelen irrelevant.’