De man die er in acht jaar tijd niet in slaagde onze belastingadministratie te moderniseren en zich ontpopte tot een eersteklas jokkebrok, is opnieuw onze minister van Financiën.

‘De regering-Leterme I houdt ons voor onnozelaars.’ De Leuvense professor economie Paul De Grauwe heeft er zijn buik van vol, zo verklaarde hij in De Tijd: ‘De regering beschouwt ons als een stel kleine kinderen. Ze denkt dat wij niet doorhebben dat het onmogelijk is om tegelijk de belastingen te verlagen, de uitgaven te verhogen en een begrotingsoverschot op te bouwen.’ Daarmee is alles gezegd: het getuigt van een ongezien cynisme dat de regering-Leterme I met zo’n regeringsprogramma naar buiten durft te komen.

‘ The proof of the pudding is in the eating’ hoor je dan: we moeten een oordeel vellen op basis van de resultaten die de regering-Leterme I zal voorleggen. Ook dat belooft niet veel goeds. Het departement Financiën bijvoorbeeld wordt opnieuw bestierd door Didier Reynders (MR) en we weten welk potje hij er de afgelopen acht jaar van heeft gemaakt.

Het wordt al jaren gezegd en geschreven: er heerst een algemene malaise bij onze belastingdiensten, zowel aan de top als in de lokale kantoren. Nog altijd zijn er klachten over te weinig computers en verouderde computerprogramma’s. De grootste klacht van de fiscale ambtenaren luidt: de fiscale wetgeving is veel te ingewikkeld, niet alleen voor de burgers maar ook voor de belastingambtenaren zelf. Axel Haelterman, professor personenbelasting aan de K.U. Leuven, heeft het al herhaaldelijk gezegd: ‘De personenbelasting is een fiscale grabbelton met soms honderden tegenstrijdige maatregelen.’ En de prof bekent: ‘Ik heb bijna hulp nodig om mijn eigen aangifte in te vullen.’

Heeft Reynders als verantwoordelijke minister hier iets aan gedaan? Nee, integendeel, de belastingaangifte van dit jaar is opnieuw veel complexer geworden, er staan 49 codes méér op dan vorig jaar. Sinds 2000 zijn er 279 codes bij gekomen. De belastingaangiftes worden zo steeds minder transparant, en dat is fundamenteel onrechtvaardig.

Denk nu niet dat ondertussen de belastingdruk verlaagd werd, zoals blauwe illusionisten u willen doen geloven. Paul De Grauwe, ooit senator voor Open VLD, zegt het zo: ‘De grote belofte (van de liberalen) was de verlaging van de belastingdruk. Dat is niet gebeurd. Er was hier en daar wel een verlaging, maar die werd telkens gecompenseerd. Globaal is de belastingdruk de afgelopen acht jaar nagenoeg constant gebleven.’

Hier hoort een kanttekening bij: voor u en ik is die belastingdruk niet verminderd, wél voor de bedrijven dankzij de notionele-interestaftrek die Paars invoerde. Maandenlang heeft Didier Reynders getrompetterd dat die extra investeringen en banen zou opleveren. Als iemand naar de concrete resultaten vroeg, loog hij bevolking en parlement voor dat er nog geen studie naar de kosten en de opbrengsten van de notionele-interestaftrek uitgevoerd was. Tot bleek dat die studie wel bestond en dat de cijfers ontnuchterend waren: het cadeau aan het bedrijfsleven kostte ons in 2006 al meer dan 2 miljard euro. En wat bracht het op? In het rapport staat dat het ‘niet heeft geleid tot een verhoging van het aantal directe investeringen in ons land’.

En die man, die er dus niet in slaagde om de belastingen transparanter te maken en ondertussen bevolking en parlement behandelde als onnozelaars en de waarheid verkrachtte, is nu opnieuw minister van Financiën. Anders gezegd: van die boer geen eieren en ook geen pudding meer.

Vorige week werd de ondertussen ex-premier in Knack uitgewuifd als een ‘sympathieke politieke oplichter’. Voor de rentree van de minister van Financiën zijn zelfs deze woorden te positief.

door Ewald Pironet