Vergeet Blue Monday, de meest deprimerende dag van het jaar. De Nederlandse Sandra Brandt roept 23 januari uit tot ‘klaagvrije maandag’. En ja, volgens experts wordt u daar echt vrolijker van.
Ze zag zichzelf al jaren als een klaagvrije vrouw, vertelt de Nederlandse Sandra Brandt. Tot haar iets opviel. ‘Telkens wanneer ik samen met mijn partner op visite was geweest, zat ik achteraf in de auto te klagen over die mensen die altijd klaagden. Behoorlijk hypocriet. Dus besloot ik om 24 uur niet te klagen, als uitdaging voor mezelf. Maar omdat ik dat toch wilde delen, heb ik er een Facebookevent van gemaakt. De eerste “klaagvrije maandag” vond plaats in 2015 en werd meteen een hype. Er was zelfs een kleuterklas die meedeed!’
Intussen is Brandt uitgegroeid tot de goeroe van de klaagvrijbeweging (er komt ook een magazine, een e-cursus en een boek), maar dat wil niet zeggen dat ze altijd zen en vrolijk is. ‘In de beoefening van klaagvrij leven is het hele palet aan gevoelens welkom. Ik maak geen tweedeling tussen positieve en negatieve emoties. Maar in plaats van tegen de buurvrouw te zeuren over je onvriendelijke partner, kun je ook vertellen dat je je eenzaam voelt, of verbinding mist. Dan krijg je meteen een veel oprechter gesprek. Door te klagen, zuig je de energie uit je gesprekspartner. Terwijl zo’n eerlijke babbel net verbindend werkt.’
De kans is groot dat Brandt gezegend is met positieve persoonlijkheidskenmerken zoals optimisme en enthousiasme. Aan de andere kant van het spectrum zitten mensen met een hoog niveau aan neuroticisme, weet sociaal psycholoog Alain Van Hiel (UGent). ‘Dat zijn mensen die erg vatbaar zijn voor depressie en angst, maar bijvoorbeeld ook voor piekeren en klagen. Dus we kunnen wel stellen dat de grote klagers meestal niet zo goed in hun vel zitten.’
Dat is evenwel geen reden tot fatalisme. Een klaagvrije maandag kan volgens Van Hiel zeker zinvol zijn. ‘Het past wel meer in de Amerikaanse traditie. Voor ons Europeanen, die eerder geloven in introspectie, komt zo’n dag al snel belachelijk over. Toch kun je door kleine stapjes te nemen wel degelijk je gedrag veranderen. Al is één dag zonder klagen wat weinig. Misschien zouden we het beter elke maandag doen.’
Afghaanse vrienden
Ook geluksexpert Leo Bormans is gewonnen voor dat idee. Al vindt hij niet dat we het klagen totaal uit ons leven moeten bannen. ‘Klagen heeft een functie. Het is belangrijk om problemen aan te kaarten en je hart te luchten. Daarmee stellen we ons kwetsbaar op en dat is cruciaal. Maar het gaat de foute kant op als klagen een levenshouding wordt. En daar hebben veel Belgen toch last van. Neem nu ons eeuwige gezeur over het weer. Ik begeleid een aantal asielzoekers en onlangs lazen we samen uit hun handboek Nederlands. Ik citeer even uit de dialoog die ze moesten leren: Ga je mee naar de markt? Nee, het regent. Ga je mee naar de markt? Nee, het waait. Ga je mee naar de markt? Nee, het is koud. Pas na tien keer wil die persoon mee naar de markt, omdat de zon schijnt. Terwijl die jongens zeggen: ik wil elke dag naar de markt, regen of niet! Belgen overschatten de kans op regen trouwens enorm. Ze denken vaak dat het 30 procent van de tijd regent. Terwijl dat in werkelijkheid maar 8 procent is, waarvan dan nog de helft ’s nachts. Als het regent gaan mijn Afghaanse vrienden in het vluchtelingenkamp buiten dansen: “Jullie hebben zo’n groen land, dankzij de regen!”‘
Dus ja, zo’n klaagvrije maandag kan zeker helpen, vindt Bormans. ‘Al is het maar om ons bewust te worden van onze klaagcultuur. We moeten de problemen die er zijn niet ontkennen, maar we moeten ze ook niet de hele tijd meeslepen. Door zo’n hele dag positief te zijn, het liefst samen met vrienden, familie of collega’s, worden we vanzelf vrolijker. Positief denken verbreedt onze horizon en laat ons zoeken naar oplossingen. Dus in plaats van te klagen over de file, kun je een collega zoeken om te carpoolen. En als de trein vertraging heeft, kun je ook positief denken en gewoon wat meer tijd nemen om een boek te lezen. Wist je trouwens dat steeds meer bedrijven hun klachtendienst afschaffen? Het doel van zo’n dienst is heel negatief: zo veel mogelijk klachten noteren en die dan verwerken in het jaarverslag. Terwijl je hem ook kunt vervangen door een gelukscoach: ook daar kunnen klanten nog met hun problemen terecht, maar de focus ligt op het zoeken naar een goede oplossing.’
Door STEFANIE VAN DEN BROECK, illustratie BART SCHOOFS
‘Belgen denken vaak dat het 30 procent van de tijd regent. Terwijl dat in werkelijkheid maar 8 procent is, waarvan dan nog de helft ’s nachts.’
