MOETEN UNIVERSITEITEN MEER ENGELSTALIGE COLLEGES INLASSEN? – Minister van staat Mark Eyskens pleit tegen krampachtig taalprotectionisme.

Knack publiceert niet zelden belangrijke statistieken die tot nadenken stemmen. Over het taalgebruik in de wereld bijvoorbeeld. Het Chinees is de meest gesproken moedertaal, gebruikt door 1,3 miljard mensen. Er zijn evenwel veel soorten Chinees en allerlei dialecten, hoewel het Mandarijn domineert. De Chinese taal wordt geschreven aan de hand van kleine pictogrammen zodat de Chinezen, die gewesttalen spreken, toch nog dezelfde tekst kunnen lezen en begrijpen. Het Chinees is ook een tonale taal: hetzelfde woord krijgt een andere betekenis naargelang de toonhoogte waarop het wordt uitgesproken. En het Chinees telt in totaal 40.000 verschillende lettertekens. Dat alles heeft tot gevolg dat de jonge Chinezen op school enorm veel tijd en energie moeten investeren in het aanleren van hun eigen taal. Al kan een geletterd man het stellen met 5000 tekens. En om de krant te lezen hoef je er maar 2000 te kennen. Westerlingen hebben daarentegen al ten minste 4000 jaar een geschrift aangenomen dat bestaat uit een 26-tal tekens, een geniale uitvinding van de Feniciërs. Wij kunnen alles uitdrukken met een beperkt aantal letters, maar de computer doet het nog beter met zijn binaire taal (min of plus).

Wereldtalen

Na het Chinees komt het Hindi, gesproken door 1,2 miljard mensen. Vervolgens is het de beurt aan het Arabisch, gesproken – of beter Koraniek gelezen – door meer dan 1 miljard mensen, al zijn er heel veel streektalen. Spaans blijkt de vierde meest gesproken taal in de wereld: er zijn 414 miljoen Spaanssprekenden in 31 verschillende landen. Het Engels haalt maar 335 miljoen native speakers, maar is wereldwijd wel het meest verspreid, want het wordt gesproken als tweede taal in 99 landen, onder meer in Indië. Ook het Portugees is belangrijk, gesproken door 203 miljoen mensen. Het Russisch is de moedertaal van 167 miljoen personen, het Frans wordt gebruikt door 132 miljoen mensen, mede door het belang ervan in veel Afrikaanse landen, en het Japans door 122 miljoen.

Hoe zit het met het Nederlands? De EU telt 23 officiële talen, inclusief heel kleine zoals het Cypriotisch of het Maltees. Op spreekbeurten stel ik vaak de vraag op welke plaats het Nederlands komt in de rangschikking van de Europese talen. Dan krijg ik steeds antwoorden als: op de 17e plaats, op de 19e plaats, op de 15e plaats! Niets is echter minder waar. Het Nederlands wordt in Europa gesproken door 23 miljoen mensen (Nederland en Vlaanderen) en komt na het Duits, Engels, Frans, Spaans, Italiaans en Pools. Op de zevende plaats dus. Het Nederlands is daarmee een middelgrote taal, we hoeven dus geen complex te hebben.

Taalprotectionisme

Taalfierheid mag echter niet leiden tot vormen van taalprotectionisme waarbij men het aanleren van andere talen beperkt of onmogelijk maakt. Wie een buitenlandse taal leert, leert tegelijk ook beter zijn eigen taal spreken en schrijven. Dat is wetenschappelijk bewezen. Het Engels is vandaag de universele taal van de wetenschap, het bedrijfsleven, de diplomatie, de internationale politiek, een aantal kunsten en ga zo maar door. De snelle verengelsing van de wereld biedt de Vlamingen een groot voordeel, want die zijn beter in Engels dan Franstalige Belgen. Dat heeft tot gevolg dat in internationale gremia de Vlamingen makkelijker doorstoten naar belangrijke opdrachten en functies. Het is dan ook van essentieel belang dat aan onze universiteiten voldoende leergangen in het Engels zouden worden gedoceerd en de huidige beperkingen zouden worden opgeheven.

Het Vlaams Parlement keurde ooit een decreet goed waarbij Engelstalige colleges aan onze universiteiten mogen worden gegeven in de masters, voor zover diezelfde leergangen ook in het Nederlands worden gedoceerd, zelfs als zich hiervoor maar een paar leerlingen aanmelden. Het gevolg is een kostprijs die voor veel universiteiten veel te hoog uitvalt. Meertaligheid is een bijzondere troef in het leven, meer bepaald op de arbeidsmarkt. Ongetwijfeld komt de dag dat minicomputers met een enorme capaciteit in staat zullen zijn alle talen gelijktijdig in alle andere talen te vertalen. Onze kinderen en kleinkinderen zullen die meedragen in het montuur van hun brillen of in hun piercings, waarvan het dragen eindelijk enig nut zal hebben. Zij zullen de wereld rondreizen als pinksterpolyglotten. En wellicht zullen in België eindelijk alle taalproblemen opgelost zijn.

‘Ooit zullen minicomputers alle talen gelijktijdig kunnen vertalen. Onze kinderen zullen die meedragen in hun brilmontuur of hun piercing.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content