Fortis hapt naar adem: de overname van ABN Amro was sowieso al moeilijk verteerbaar, met de kredietcrisis is het helemaal pompen of verzuipen. Elke hulp is welkom. Ook uit China.

Merkwaardig hoe weinig stampij er over gemaakt werd: de Chinese verzekeraar Ping An is met een belang van 4,99 procent al de grootste aandeelhouder van Fortis en hij zou dolgraag 7 procent hebben. Dan komt de grootste bank van België stevig in Chinese handen. Dat de Chinezen uit zijn op 7 procent stond enkel te lezen in het Engelstalige jaarverslag van Fortis, niet in de Nederlandstalige versie. ‘Menselijke fout’ heette het bij Fortis. Dat juist zo’n essentieel feit niet in alle jaarverslagen staat, pleit niet voor de accuratesse die je van een financiële instelling als Fortis mag verwachten.

Fortis zegt de wens van de Chinezen te ‘bestuderen’. Dat is stoere praat, want Fortis zit op zijn tandvlees om de overname van ABN Amro tot een goed eind te brengen. Die overname was onder gewone marktomstandigheden al een krachttoer, met de kredietcrisis wordt het een bovenmenselijke inspanning. De waarheid is dan ook dat Fortisvoorzitter Maurice Lippens op zijn knieën zit bij de Chinezen: alle hulp is welkom.

Bovendien kampt Fortis zelf met de gevolgen van de kredietcrisis: het boekte al voor meer dan 2 miljard waardevermindering af op herverpakte rommelkredieten. Dat is meer dan andere Belgische banken deden en kan niet aan een menselijke fout toegeschreven worden. Het is een kapitale beleidsfout: een kat in de zak kopen hoort niet voor een grootbank als Fortis.

Dit alles zit niet lekker. Fortis heeft zeker nog voldoende eigen kapitaal, maar de buffer tegen eventuele verliezen is aanzienlijk gedaald, de financiële positie is ernstig verslechterd.

De toplui van Fortis laten dat niet aan hun hart komen. Fortis-ceo Jean-Paul Votron kreeg vorig jaar 3,91 miljoen euro, exclusief opties en aandelen. Dat is 15 procent meer dan het jaar ervoor. Hij ontving een bonus van 2,5 miljoen euro, wegens zijn ‘voorbeeldige leiderschap’. Pardon? Met 10 procent minder winst, miljardenafschrijvingen in de kredietcrisis, een verzwakte financiële positie, een gecrashte beurskoers? Het illustreert in welke waanwereld de top van Fortis leeft. Dit heet pseudologia fantastica en is niet goed voor een financiële instelling.

Ondertussen is duidelijk dat de gewone werknemers met de huidige inflatie van meer dan 4 procent op jaarbasis nauwelijks nog moeten rekenen op een reële loonstijging. En daar had je Unizo-topman Karel Van Eetvelt weer: ‘Hoge loonkosten zijn dramatischer dan enkele hoge toplonen.’ De Knack-lezer zal er niet van onder de indruk zijn, sinds eregouverneur Fons Verplaetse hier met hand en tand en onweerlegbare cijfers aantoonde dat de loonkosten slechts van mineur belang zijn voor onze concurrentiepositie (zie Knack, 13 februari). Wie uit ondernemerskringen stelt eindelijk ondubbelzinnig de loonexcessen bij topverdieners aan de kaak?

Op 29 april houdt Fortis zijn algemene vergadering. Alle aandeelhouders kunnen dan vragen stellen en stemmen. Dat dit niet zonder belang is, werd vorige week aangetoond op de algemene vergadering van Philips: de aandeelhouders verwierpen er het beloningspakket van de top. Benieuwd wat de aandeelhouders van Fortis denken over de forse verhogingen van de vergoedingen voor de toplui. Over de hoge afboekingen voor de kredietcrisis. Over de dramatische koersval. De Fortistop zal alle schuld doorschuiven naar de internationale concurrentie, de Chinese groei, de Amerikaanse kredietcrisis, de afgunst van criticasters… Het eerlijke antwoord luidt echter: de penibele situatie waarin Fortis zich nu bevindt, heeft het alleen aan zichzelf te wijten – zowel de bank als haar leiding overschat zichzelf doorlopend. Er bestaat een spreekwoord over hoogmoed, maar het schiet me nu even niet te binnen.

door Ewald Pironet