Foto’s van een verloren hotel.

In 1960 opende hotel-restaurant Nautilus zijn deuren. Het hotel werd gebouwd in de Antwerpse haven, in de Scheldebocht waar nu de Boudewijnsluis en Berendrechtsluis liggen. De initiatiefnemer was de Antwerpse zakenman Phil Camerman. De naam van het hotel verwees niet alleen naar het weekdier, maar ook naar de duikboot van Jules Verne en de eerste atoomduikboot.

De bouwplaats was bewust gekozen. Wat de wandelterrassen aan Het Steen zijn voor de oude haven, moest het hotel worden voor de moderne haven : een bindteken tussen de rivier en de Antwerpenaar. Nautilus was het eerste Antwerpse gebouw dat binnenvarende bootslui zagen. Bovenop het dank stond in grote letters : Welcome to Antwerp. Vanop het land gezien, stond het hotel op de rand van de wereld.

Het ontwerp was van architect Stan Soetewey (1916). Een vierkante toren stond op een ringvormige benedenverdieping. ?Als in een onhandige danspas,? schrijft Ronny De Meyer in de catalogus. Het hotel vertoonde

geometrische overeenkomsten met het presidentiële paviljoen dat Le Corbusier voor het Volkenbondpaleis in Genève ontwierp. Nautilus stond op pilotis om het vergezicht over de Schelde te bewaren. De bouwvergunning vermeldde dat het hotel vanaf zonsondergang de ramen moest verduisteren, om verwarring met de verkeerslichten voor de schepen te voorkomen.

Soetewey gebruikte moderne materialen en technieken. De gordijngevel kreeg thermische beglazing en glasalpanelen. ?Vooral het betonskelet en de invulling ervan met cellenbetonblokken is vooruitstrevend,? schrijft De Meyer. Voor de zijgevel ontwierp kunstenaar Remi Cornelissen een bas-reliëf. In de trap en de vloer waren marmeren panelen van het Israëlisch paviljoen van de Wereldtentoonstelling van 1958 verwerkt. In 1963 opende burgemeester Lode Craeybeckx een kunstencentrum in Nautilus. Alain Delon en Mireille Darc namen er delen op van de film ?Jeff?.

Na de dood van Camerman in 1970, werd het hotel verkocht. Zijn opvolger ging in 1976 failliet. Kandidaat-overnemers werden door de stedelijke administratie afgeschrikt. Buur Fina wilde er een parkeerplaats maken. In 1994 sloopte de raffinaderij het unieke gebouw. Antwerpen was bezig met het project Stad aan de stroom en was een jaar eerder Culturele Hoofdstad van Europa geweest. Er kwam geen protest.

Met de tentoonstelling vraagt AA50 (vakgroep Architectuur en Stedenbouw van de universiteit Gent) andermaal aandacht voor de architectuur van de jaren vijftig en zestig. Postuum.

P.R.

?Welcome to Antwerp, hotel Nautilus 1959-1994? nog tot 13/4 in het Museum voor Fotografie, Waalse Kaai 47, Antwerpen.

Nautilus : op de rand van de wereld.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content