In de jaren ’80 bekampte Louis Tobback de volmach- ten. ?Blijkbaar stond ik toen aan de verkeerde kant.?

Als leider van de SP-Kamerfractie verzette Louis Tobback zich in de jaren tachtig heftig tegen de volmachten van de regering-Martens. Hoe beoordeelt hij nu, als partijvoorzitter, het optreden van de liberale oppositie tegen de kaderwetten ?

LOUIS TOBBACK : Er is een belangrijk verschil met de jaren tachtig. Wij traden destijds in ploeg op. De SP-fractie bereidde zich ruim zes weken op het debat voor en iedereen wist perfect wat zijn opdracht was. Iedereen zat op dezelfde golflengte. Bij de VLD heb ik nu nogal wat dissonante geluiden gehoord. Sommigen Rik Daems op kop wilden vooral zichzelf in de belangstelling werken en speelden cavalier seul. Er waren ook kwalitatieve verschillen. Hoewel ik een keer op mijn pantoffels in de Kamer kwam, heb ik nooit 2.000 amendementen ingediend. Waarom hebben ze er trouwens geen 20.000 ingediend ? Zo’n trucs konden wij ons niet veroorloven. Ik ben ervan overtuigd dat de toenmalige Kamervoorzitter Jean Defraigne (PRL) zulke vloedgolf onontvankelijk zou verklaard hebben. Maar ja, Defraigne was ook geen gewone. De meerderheid weerde zich toen veel hardnekkiger. Ze stond op haar strepen en duldde niet dat de spreektijd overschreden werd. Allicht was ze toen behoorlijk verdeeld over de te volgen strategie.

U hakte destijds op de CVP in, probeerde in die partij de travaillisten tegen de conservatieven op te zetten. De VLD spaarde nu de CVP en zocht vooral de confrontatie met de SP.

TOBBACK : Het komt me voor dat de VLD tijdens het debat van koers is veranderd. Oorspronkelijk wilden de liberalen alles op de belastingen concentreren. Maar mede onder invloed van Frank Vandenbroucke (SP) heeft ze zich laten afleiden en is ze andere thema’s gaan bespelen.

Het optreden van Vandenbroucke joeg de oppositie in de gordijnen.

TOBBACK : Ik begrijp dat Vandenbroucke de oppositie zeer irriteert. Het is niet gemakkelijk discussiëren met hem, ook al omdat hij in 90 procent van de gevallen gelijk heeft.

Met uw harde oppositie slaagde u er destijds niet in de meerderheid uit elkaar te spelen. Bracht u christen-democraten en liberalen toen niet dichter bij elkaar ?

TOBBACK : Hoe harder je oppositie voert, hoe dichter je de regeringspartners bij elkaar brengt. Ongeacht of je nu in een gemeenteraad, een Vlaams of een federaal parlement zit, je moet kiezen tussen pootjes geven of de confrontatie opzoeken en hopen dat de kiezer je daar later voor beloont. In 1982 geloofde niemand dat we de meerderheid uit verband zouden spelen. Wel hoopten we de spanningen binnen de coalitie op te voeren. Dat is ons gelukt en ook op dat punt faalde de VLD nu. Wij hadden het misschien iets gemakkelijker. Toen was de situatie niet zo uitzichtloos voor de oppositie. Gegeven het uitzonderlijk belang van de muntunie, is het immers totaal onverantwoord om nu een regeringscrisis uit te lokken. Ik begrijp de wanhoop van de Franstalige liberalen. Omdat de VLD als regeringspartner niet in aanmerking komt, weten ze met zekerheid dat ze tot 1999 in de oppositie blijven.

Destijds betwistte u de stelling dat volmachten noodzakelijk waren omdat het parlement niet vlug kan werken. U veranderde van standpunt.

TOBBACK : Met de kwestie van de onbemande camera’s bewees het parlement hoe eindeloos lang de besluitvorming kan duren, wanneer er binnen de meerderheid meningsverschillen zijn. Wilfried Martens (CVP) regeerde van februari 1982 tot 1987 met bijzondere machten. Dat is een groot verschil met wat er nu gebeurt. De kaderwetten zijn hoe dan ook in de tijd beperkt.

Komt uw geloofwaardigheid met deze bocht niet in het gedrang ?

TOBBACK : Ik heb me nu laten overtuigen door hetgeen toen gezegd en geschreven werd. Blijkbaar stond ik toen aan de verkeerde kant.

Bent u nu voor volmachten omdat u in het kringetje van vice-premiers over meer invloed beschikt dan in het parlement ?

TOBBACK : Misschien heb ik dat ooit gedacht, maar bij mijn weten heb ik zoiets nooit gezegd.

Ook niet in een interview met La Libre Belgique ?

TOBBACK : Ik controleer nooit wat de journalisten van mijn woorden maken. Dat heeft toch geen belang, want niemand schenkt er aandacht aan.

Hebt u dezelfde opvatting over het parlement als Jean-Luc Dehaene ? Volgens sommigen misprijst hij de wetgevende macht.

TOBBACK : In tegenstelling tot Dehaene, behoorde ik geruime tijd tot de oppositie. Zulke ervaring tekent iemand. Voorts betwist ik dat de premier het parlement misprijst.

Vreest u niet dat Dehaene de wegbereider van een verlicht despotisme is ?

TOBBACK : Als dat gevaar al zou bestaan, raad ik u aan mij, veeleer dan Dehaene, in het oog te houden.

Louis Tobback : Ik heb me nu laten overtuigen door wat toen gezegd en geschreven werd.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content