Banken zijn sinds vorig jaar verplicht om hun klanten uit te nodigen voor een gesprek over hun beleggingen. Zo schatten ze het profiel van de belegger beter in, wat tot correcter beleggingsadvies moet leiden. Moneytalk zocht uit welke gevolgen dat voor u heeft.
De verplichting om een beleggersprofiel te maken van elke klant is het gevolg van de Europese MiFID-richtlijn (Markets in Financial Instruments Directive). Als de banken dan hun klanten enkel nog die beleggingen verkopen die aansluiten bij dat profiel, zou de individuele belegger beter beschermd moeten zijn. De hamvraag waarop uw bank zich daarbij vooral moet concentreren is of u zekerheid wenst of bereid bent enig risico te nemen. Om dit in elk individueel geval te kunnen inschatten, peilt men meestal met een vragenlijst naar onder meer uw ervaring met beleggingen, de omvang van uw patrimonium, hoeveel u verdient en hoeveel u spaart. De MiFID-richtlijn heeft wel enkel betrekking op beleggingen, zoals fondsen, obligaties en aandelen. Beleggingsverzekeringen met vaste opbrengst zoals de Firstrekening van Ethias of de Crestrekening van Axa) en levensverzekeringen waarvan de premies worden belegd in een fonds vallen hier dus niet onder.
De informatie die u geeft aan uw bank door de lijst met pertinente vragen te beantwoorden, is dus heel erg vertrouwelijk. Ongetwijfeld zullen velen zich dan ook eerst afvragen of ook de fiscus meeluistert. Volgens Thierry Afschrift, advocaat en professor fiscaal recht aan de Franstalige Brusselse Universiteit ULB, kan de fiscus wel degelijk inzage krijgen in de MiFID-vragenlijst die een klant heeft beantwoord. Bijvoorbeeld wanneer de belastingdiensten vermoeden dat er successierechten ontdoken zijn door de erfgenamen en ze een onderzoek voeren naar bankverrichtingen die de overledene heeft gedaan gedurende drie jaar voor zijn overlijden. Dan valt het bankgeheim immers weg, en is de bank verplicht om die informatie te geven, inclusief de MiFID-vragenlijst als die binnen de drie jaar voor het overlijden is opgesteld.
En hoewel de opzet consumentvriendelijk lijkt, is toch niet iedereen helemaal overtuigd. ‘De bescherming van de individuele investeerder is niet het eerste doel van deze richtlijn’, stelt Jean-François Biernaux, juridisch adviseur bij Test-Aankoop. ‘De richtlijn is bedoeld om binnen de EU tot één grote financiële markt voor beleggingen te komen. Door de Europese regels te harmoniseren, kunnen banken ook op buitenlandse klanten mikken zonder vrees voor lokale regels.’ Positief vindt Biernaux wel dat banken moeilijk om dat profiel van hun klant heen kunnen en hun verantwoordelijkheid zo wordt aangesproken om voor u een geschikte belegging te kiezen. Veel hangt in ieder geval af van hoe de richtlijn in de praktijk wordt omgezet. En niet elke bank neemt het daar even nauw mee. Uit een steekproef van Test-Aankoop bleek eind vorige maand nog dat bijna dertig procent van de geteste beleggingsadviseurs geen profiel opstelde vooraleer een beleggingsadvies te geven. Vooral de Bank van de Post en Argenta stelden volgens Test-Aankoop op dat vlak teleur.
Thomas Verbeke
