Het was Pasen en de kinderen vroegen om naar zee te komen. Ik kon dan bijpraten met de driejarige Oscar, die enthousiast zijn groeiende taalvaardigheid etaleert en ik mocht ook Jeanne assisteren bij haar ontdekking van de zelfstandige mobiliteit. Ook mijn moeder verwachtte mij voor het paasmaal, liefst in een rolstoelvriendelijk restaurant, op loopafstand van de bejaardenflat. Voor haar is Pasen een dag waarop de schonen ouden dag nog meer betekenis heeft. Vier generaties in een spreidstand van 95 jaar met een duidelijk en divers verwachtingspatroon. Misschien denkt u dat naar aanleiding van de Facebook-bedreiging van onze politici ook ik u wil trakteren op een portie intimiteit. Laat me u geruststellen, ik wilde gewoon via deze omweg mijn verwondering en bewondering uitdrukken voor alles wat in dit land nog wél functioneert. Wij worden zo systematisch gewezen op alles wat niet werkt, dat we zouden vergeten dat een aantal instellingen nog steeds wel functioneert. In een ander leven heb ik De Lijn en de NMBS wat beter leren kennen. Sindsdien vind ik het meer verrassend vast te stellen dat de meeste treinen, trams en bussen rijden, dan af en toe te moeten vaststellen dat er één vertraging heeft.
Soms denk ik dat zeuren en zagen voor veel Vlamingen een hobby is. Voor de Antwerpenaar is het zelfs een karaktertrek. Zelfs als hij niet over ‘bruggen’ zijn mening hoeft te ventileren, is er wel een onderwerp waarover hij een zaag kan spannen. Te weinig wordt benadrukt hoe goed de meeste van onze instellingen werken. Wij hebben een onderwijs- en een zorgsysteem die tot de beste van de wereld gerekend worden. De sociale voorzieningen zijn uiteraard niet perfect, maar ze bereiken veel mensen. Als moeder bevestigt hoe goed ze in haar rvt Lozanahof verzorgd wordt, hoe lief de multiculturele staf is en hoe lekker het eten, dan ervaar ik dat als een privilegie. Naar aanleiding van het bericht dat een 93-jarige vroeg om te mogen sterven, gaf dokter Marc Van Hoey een lezing over waardig sterven. Euthanasie genuanceerd uitleggen aan een publiek van tachtig- en negentigplussers is een delicate opdracht. Moeder vond het ‘heel interessant’ en vatte de lezing samen: ‘Wij hebben een goeie dokter, hij heeft dat goed uitgelegd en ik wil ook niet afzien.’
Een andere karaktertrek van mijn volk, dat ik bij sommige collega’s van mijn oude moeder in uitvergrote vorm vaststel, is hoe kwaad sommigen kunnen zijn. Waarschijnlijk heeft dat bij oude mensen ook met onmacht te maken. Volgens moeder zijn het vooral de bejaarde onderwijzers – op de vijfde verdieping drie heren en dertig dames – die kwaad zijn. Die willen namelijk hun wil blijven opleggen. Zij werden ooit vastbenoemd in gelijk hebben en dat maakt elke zin voor relativering, zeker op hoge leeftijd, onmogelijk. Dat kwaad zijn is ook erkenbaar bij een aantal populaire politici. Bart De Wever en Jean-Marie Dedecker zijn het van nature, van huis uit kwaad. Boos zijn is hun naturel. De Wever herinnert zich elke morgen alle foute kantjes van de Franstaligen. Dedecker weet nog uit zijn tatamitijd dat je agressiviteit nodig hebt om te winnen. Als er geen evidente aanleiding is om kwaad te zijn, dan bestel je een reden of een motief bij een privédetective. Mijn mooiste herinnering aan kwaad zijn heb ik van Jef, de tuinman van de Priorij Corsendonk. Ooit wees hij naar een boer die honderd meter verder op zijn tractor zat. ‘Op die vent ben ik al twintig jaar kwaad’, zei Jef. Toen ik hem vroeg waarom, antwoordde hij: ‘Dat weet ik niet meer.’
Toen ik onlangs vernam dat de gebroeders Van Rompuy een zus hebben die op de PVDA-lijst staat voor Europa, was ik blij verrast. Een slimme broer, een zeer kwade broer en een verontwaardigde zus in één familie. Families, and how to survive them, zei John Cleese. Ik wens Jean-Marie Dedecker een heel slimme broer en een zus die verontwaardigd is.
Dorian van der Brempt (59) is directeur van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren en kijkt en luistert met verwondering naar de wereld.
door Dorian van der Brempt
