Het nieuwe financieringssysteem voor ziekenhuizen is onbegrijpelijk en laat te veel middelen naar Wallonië vloeien. Dat vinden de vier Vlaamse ziekenhuizen die onlangs naar de Raad van State zijn gestapt.
‘Minister Vandenbroucke heeft een soort staatsgreep gepleegd’, zegt Luc Van den Brempt, algemeen directeur van het Onze-Lieve-Vrouw-ziekenhuis van Aalst. ‘Zonder al te veel uitleg is ons een nieuw financieringssysteem opgedrongen, dat voor veel ziekenhuizen een grote hap uit het budget betekent.’ Daarom heeft hij samen met het Imelda-ziekenhuis in Bonheiden, het Gentse AZ Sint-Lucas en het Heilig Hart-ziekenhuis in Roeselare een dossier ingediend bij de Raad van State om het koninklijk besluit van 25 april te laten vernietigen. ‘Wij weten ook wel dat die procedure enorm lang kan aanslepen. Maar we willen de minister een signaal geven.’
Dat Caritas-ziekenhuizen ageren tegen initiatieven van minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (SP.A) is niet nieuw. In mei zorgden zij nog voor ophef met hun plan om patiënten die zich op de spoeddienst aanbieden 25 euro te laten betalen. Ze moesten hun kosten toch érgens mee betalen? ‘Een oorlogsverklaring’ was het, volgens Vandenbroucke. Deze keer is echter ook de Vereniging van Openbare Verzorgingsinstellingen (VOV) bijzonder ontevreden. ‘Het besluit is complex, allesbehalve transparant en zeker niet billijk. En dat was nochtans net de bedoeling’, zegt directeur Luk Van Roye.
Het ‘nieuwe, eenvoudiger systeem’ is inderdaad bijzonder ingewikkeld. ‘Dat kan ook niet anders’, zegt minister Vandenbroucke. ‘De financiering van ziekenhuizen is ontzettend complex. Het is vergelijkbaar met de financiële stromen van een groot bedrijf.’
De vele parameters en criteria die in het KB zijn opgenomen, maken het de ziekenhuisbeheerders erg moeilijk om de financiële gevolgen in te schatten. Maar één ding staat voor de vier betrokken instellingen vast: er stroomt te veel geld naar universitaire ziekenhuizen en naar Wallonië.
Ze tillen vooral zwaar aan de acht miljoen euro die uit het budget is gelicht ten voordele van universitaire ziekenhuizen. ‘Dat geld is onder meer bedoeld voor opleiding en onderzoek’, zegt Patrick Waterbley, algemeen directeur van het Roeselaarse Heilig Hart-ziekenhuis. ‘Maar grote algemene ziekenhuizen zoals het onze investeren ook veel in opleiding.’ Vandenbroucke beaamt dat, maar volgens hem krijgen de universitaire instellingen in feite geen extra middelen. ‘Jaloezie helpt ons geen stap verder’, zegt hij. ‘Bovendien klopt de kritiek niet. Vroeger sijpelden via de financiering van klinische laboratoria allerlei middelen de universitaire ziekenhuizen binnen, die in de praktijk voor andere dingen werden gebruikt. Dat kan niet meer, ik wil zuivere koffie. Maar ik wil ze het geld ook niet afnemen, want ze hebben het wel nodig.’
EEN MOEILIJKE SOCIALE CONTEXT
Dat er meer middelen naar Wallonië gaan, kan wél kloppen. Er wordt immers een budget vrijgemaakt voor ziekenhuizen die in ‘een moeilijke sociale context’ werken en daarvan gaat ongeveer 64 procent naar het zuiden van het land. ‘Dat kan toch niet?’, aldus Waterbley. ‘In Vlaanderen vallen ziekenhuizen uit de boot die zeker in aanmerking komen.’
Vandenbroucke kent die communautaire klaagzang al langer dan vandaag. ‘Als we die sociale factoren in acht willen nemen, zijn er objectieve criteria nodig’, zegt hij. ‘En Wallonië is nu eenmaal armer dan Vlaanderen.’
Natuurlijk gaat het de vier Vlaamse ziekenhuizen niet zozeer om het geld dat anderen binnenhalen, maar wel om wat zij zelf níét krijgen. Ze vrezen vooral middelen voor administratie en logistiek te verliezen. Al kan daar nog aan verholpen worden. Eind juli vroeg Vandenbroucke immers in een brief aan alle ziekenhuizen om hun problemen of opmerkingen over het nieuwe systeem aan de federaties door te geven. Vandenbroucke: ‘Ik weet dat we het KB nog moeten verfijnen. Als we alle problemen kennen, volgt er een diepgaand debat en zullen er waarschijnlijk technische correcties worden doorgevoerd. Ik vind het dan ook jammer dat sommigen liever de juridische weg volgen. Dat is helaas een traditie aan het worden in de sector.’
Volgende maand zullen de bestuurders van de vier betrokken ziekenhuizen hun strategie uitstippelen. ‘We zijn van plan om allevier ook nog eens individueel naar de Raad van State te stappen’, zegt Van den Brempt. ‘Wij hebben immers allemaal opmerkingen over onze eigen situatie geformuleerd, maar die zijn door de overheid gewoon van tafel geveegd. En daarna willen we meer ruchtbaarheid aan onze problemen geven. Ik ben benieuwd wat de goegemeente ervan zal vinden.’ Frank Vandenbroucke is alvast not amused.
Ann Peuteman
