Volgens gewezen president en Nobelprijswinnaar F.W. de Klerk moet in ZuidûAfrika de ‘noodtoestand’ uitgeroepen worden voor de problematiek van aids en misdaad.
De F.W. de Klerk Stichting heeft een kantoor in het drukke centrum van Kaapstad. Op de ochtend van ons interview gaan daar twee politiewagens in volle achtervolging spectaculair overkop. Een paar straathoeken verder vroeg een haveloze moeder ons eerder om haar kind te kopen. De baby zag er amper een paar maanden oud uit. De kranten staan dezer dagen vol berichten over misbruik van kinderen en schokkende moorden. Enkele dagen na het interview met De Klerk melden alle voorpagina’s dat de gewezen First Lady Marike de Klerk in haar zwaarbeveiligde flat gruwelijk vermoord werd.
Tijdens het interview had F.W. de Klerk, die een decennium geleden Nelson Mandela vrijliet en de weg bereidde voor een vreedzame machtsovername, nog benadrukt dat Zuid-Afrika weer een regering van nationale eenheid nodig heeft wegens de sociale problemen, die een soort ‘noodtoestand’ vormen. De volgende tien jaar worden er tot acht miljoen aidsdoden verwacht, wat een immense impact heeft op het economische en maatschappelijke leven. In de Zuid-Afrikaanse samenleving, waar geweld een gewone omgangsvorm is geworden, worden ruim 20.000 mensen per jaar vermoord. De werkloosheid bedraagt wel 35 procent, en in sommige zwarte townships een veelvoud daarvan.
De Klerk: ‘De sociale problematiek is enorm. Maar het is wel een relatief normale problematiek, die we kunnen proberen op te lossen. Het is geen fundamentele fout, die structureel in de staat is ingebouwd, zoals de discriminatie onder het apartheidsregime was. Er is bij de mensen de wil om van het nieuwe Zuid-Afrika iets te maken. Maar dan moeten wij nu niet elkaar bekampen, maar in een soort consensusmodel samenwerken. Het misdaadniveau is inderdaad onaanvaardbaar hoog. De grootste oorzaak ligt in de armoede en werkloosheid. De meeste moorden gebeuren nog altijd in de krottenwijken. Dat zijn problemen die andere landen ook kennen. Maar dan hebben wij ook nog ons probleem met vigs.‘
Volgens De Klerk moet aan vigs _ zoals aids in het Afrikaans genoemd wordt _ radicaal de oorlog verklaard worden, met alle mogelijke wapens. ‘De levensverwachting daalt enorm. Miljoenen kinderen en jonge mensen sterven. Ondanks de internationale kritiek blijf ik onze president verdedigen. Ik denk dat hij niet wil dat aids gezien wordt als een probleem van de zwarte Afrikanen die moreel niet deugen. Hij heeft gelijk dat het virus hand in hand gaat met de sociale problematiek. Maar hij heeft ongelijk als hij de gangbare wetenschappelijke conclusies over de oorzaken en de omvang van aids in twijfel trekt. Het is bovendien bewezen dat aidsremmende middelen voor besmette mensen een verschil maken.
Merkwaardig is dat F.W. de Klerk het apartheidsbewind uitvoerig veroordeelt, maar niet de filosofie erachter. ‘Men wou hier een Klein Europa opbouwen, met een soort Zoeloeland voor de Zoeloes, net als België voor de Belgen en Duitsland voor de Duitsers… Het staatkundig model van apartheid wordt nu toch ook voor Israël en Palestina bepleit? Maar de uitvoering gebeurde hier op een totaal immorele wijze en is helemaal mislukt. Nu willen wij allemaal samen _ ook de meeste blanken _ de multi-raciale maatschappij tot een succes maken.’
Vorige week sloot de Nieuwe Nationale Partij van De Klerk weer een coalitie-akkoord met het ANC. Een ‘monsterverbond’.
