– Economisch adviseur van de regering van Ecuador.
Wereld: ‘Fundamenteel zal de hele wereld de volgende jaren nog in een crisis zitten. Ik geloof in de Kondratieff-cyclus: na 25 jaar van opleving volgt er 25 jaar neergang. 2008 was zo’n kantelpunt: de bankencrisis was meteen een crisis van het hele financieel-economische systeem. En men heeft daarna niet de nodige maatregelen genomen, zodat we nog steeds met dezelfde problemen kampen als voor de crisis: de elite en de kapitaalkrachtigen worden nog steeds gespaard, van echte herverdeling is geen sprake.
‘In de VS zijn de structurele problemen zeker niet opgelost: ze leven er nog steeds boven hun stand. Dat zal zonder twijfel opnieuw aanleiding geven tot een crisis. Bovendien ben ik zeer pessimistisch over Azië en zeker over China: ze bewandelen daar het pad van het hyperconsumptie-optimisme, ze geloven in ongebreidelde groei, maar dat is zowel op ecologisch als op sociaal vlak onhoudbaar. Ik zie er onlusten uitbreken, met grote gevolgen voor de wereldeconomie. Alleen in Latijns-Amerika waait een nieuwe wind.
‘In de jaren negentig had je er vooral neoliberale regimes, maar in een paar jaar tijd zijn er nu bijna overal progressieve mensen aan het bewind. Die zetten in op hervormingen, herverdeling van de rijkdom en een meer duurzame economie. Ze willen meer gelijkheid onder de mensen brengen en dat is hoopgevend. Latijns-Amerika is het continent van de toekomst, elders evolueert het van kwaad naar erger.’
Europa: ‘Ik ben altijd pro-Europees geweest, maar tegenwoordig voert Europa een politiek die tegen het volk is gericht. De neoliberale mantra heerst en die doet meer kwaad dan goed. Europa is vandaag antisociaal. Het zaait verdeling in plaats van te verenigen. Wat Europa – samen met het IMF en de Europese Centrale Bank – aan besparingsmaatregelen heeft opgelegd aan Griekenland, is ronduit crimineel. Die hebben meer schade veroorzaakt dan de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog. En de spanning tussen Zuid- en Noord-Europese landen neemt nog toe, net als de kloof tussen de Europese instellingen en de burgers. Je kunt spreken van een heuse legitimiteitscrisis in Europa. De eurocrisis kan dan ook elk moment oplaaien.
‘Europa kampt met de grote problemen van vergrijzing en staat, in tegenstelling tot de VS, negatief tegenover immigratie. Het gevolg is dat hier elke dynamiek ontbreekt. In Europa heerst momenteel het egoisme van iedereen die het goed heeft en bang is dat te verliezen. De ouderen domineren de samenleving. De jongeren die iets willen veranderen kunnen dat niet, want ze vormen een minderheid. Het verbroken sociale contract met de jeugd is het grootste probleem: in Spanje bedraagt de jeugdwerkloosheid 50 procent, maar ook in noordelijke landen komen de jongeren niet aan de bak. Ze moeten steeds meer betalen om te studeren en krijgen steeds minder kans om te werken. Een eigen huis of een degelijk pensioen kunnen ze vergeten. Veel mensen hebben nog wat werk en financiële reserves, maar Europa boert duidelijk achteruit.’
België: ‘België is op dit moment verlamd. Grote beslissingen moeten we in de aanloop naar de verkiezingen niet meer verwachten en daarna zal het afwachten zijn hoe lang het duurt voor we een regering hebben. Vorige keer heeft dat 541 dagen geduurd, en eerlijk gezegd is dat misschien wel een zegen geweest. Terwijl overal elders in Europa zwaar werd bespaard, had België geen echte regering, zodat wij niet meegedaan hebben aan die waan van het moment. Want die besparingsdrift was eigenlijk een zelfmoordpoging van Europa: ze hebben alles kapot gesaneerd, de crisis is er alleen maar erger door geworden.
‘Niets doen is dus beter dan iets slecht doen, maar het is wel slechter dan iets niet goed doen. De regering heeft bijvoorbeeld nagelaten om maatregelen te nemen zodat de mensen er zeker van kunnen zijn dat er over enkele jaren nog geld is voor de pensioenen. De onzekerheid daarover is zeer groot. Er is hier geen spoor van een maatschappelijk project dat de bevolking kan dynamiseren. Ik hoor spreken van een innovatie en creatieve economie, maar die kun je niet creëren als je geen industrie hebt. En die industrie trekt weg uit België. Dan is je kenniseconomie ook ten dode opgeschreven. Ik ben zeer pessimistisch over de toekomst van Europa, en over die van België ben ik dat nog wat meer.’
‘Je kan spreken van een legimiteitscrisis in Europa. De eurocrisis kan elk moment oplaaien.’
