Fatma Pehlivan is optimistisch over de toetredingsonderhandelingen waarvoor Turkije groen licht kreeg.
Het heeft niet veel gescheeld, maar de Turken hebben dan toch een datum gekregen waarop de toetredingsgesprekken met de EU van start kunnen gaan. SP.A-senator met Turkse roots Fatma Pehlivan verbleef tijdens de Europese top in het Brusselse hotel van de meegereisde volksvertegenwoordigers uit Turkije. ‘Het was spannend, maar we zijn uiteindelijk heel tevreden. Voor de Turkse bevolking is dit het bewijs dat hun land zich onderscheidt van de andere islamitische landen.’
Is dat laatste zo belangrijk voor Turkije?
FATMA PEHLIVAN: Ja. De hele twintigste eeuw heeft het land gestreden om een democratische lekenstaat te installeren. Vaak was het een stap vooruit en twee stappen achteruit. Turkije heeft de Verlichting zoals in de rest van Europa niet meegemaakt. Maar ten opzichte van de andere islamitische landen is er nu wel sprake van een gestabiliseerde seculiere staat.
De erkenning van het Griekse gedeelte van Cyprus lijkt een moeilijke klip te zullen worden.
PEHLIVAN: Bij het begin van de onderhandelingen op de Europese top stond dat niet op de agenda. Het is dus begrijpelijk dat premier Erdogan niet meteen zijn handtekening kon zetten onder een formele erkenning zonder eerst het thuisland te raadplegen. Ook hij moet rekening houden met de publieke opinie. Het is overigens Europa dat er in het verleden niet in geslaagd is om het conflict in Cyprus op te lossen. Maar voor de Turken is dit inderdaad een dossier dat gepaard gaat met veel emoties.
Dat de erkenning van een andere lidstaat er niet van harte komt, valt moeilijk te rijmen met de historische waarden van de Europese Unie.
PEHLIVAN: Ik verwacht niet dat de eigenlijke erkenning lang op zich zal laten wachten. De Turken zijn bereid om een oplossing te zoeken. Ze zullen nu zelf het initiatief nemen.
De regeringsleiders hebben toegezegd om de gesprekken te starten, maar hoe kan de publieke opinie overtuigd worden?
PEHLIVAN: Turkije heeft dat voor een groot deel in eigen handen. Afhankelijk van de vorderingen die het land maakt, kan het debat in de lidstaten omslaan in het voordeel van de voorstanders. Ook de 4,5 miljoen Turken die in de EU-landen wonen, moeten beseffen dat zij heel belangrijk zijn voor de beeldvorming over Turkije bij de Europese burgers.
De mogelijke toetredingsdatum in 2014 is nog ver weg. Maar zal Turkije tegen dan klaar zijn met de noodzakelijke hervormingen?
PEHLIVAN: Voor de Turken deed het er niet toe of het 2014 of 2019 werd. Ze hebben nu een toekomstperspectief en er is geen weg terug, dat is wat telt. Iedereen weet dat wat komen moet, nog veel zwaarder zal zijn dan de voorbije veertig jaar, maar het akkoord is een geweldige hefboom. Vanaf nu is alles bespreekbaar in Turkije.
H.C.
