Hubert van Humbeeck
In de loop van die namiddag rijden wat jongens uit het Waals-Brabantse dorpje Rosières met hun bromfietsen naar Tombeekbos _ wat hectaren privéterrein met een vijver in het midden. Rosières is een deelgemeente van het stadje Waver en grenst aan de Vlaamse gemeente Overijse. De jongens komen af en toe in het bos om wat te kletsen en te dollen. Gewoon tieners, niets aan de hand.
Zo rond een uur of vier stuurt eigenaar Pierre Riga zijn Range Rover de weg op naar zijn bos. Hij heeft vrouw en kinderen bij zich, maar wil toch een kijkje nemen. Het bos wordt de laatste tijd bezocht door lieden die er, volgens Riga, niets te zoeken hebben. Hij heeft bij de politie een klacht ingediend en die heeft hem gewaarschuwd: een groep ‘drugsverslaafden’ uit Waver is op de dool.
Riga is boos en bang. Met zijn jachtgeweer in aanslag stapt hij het bos in en verrast de jongens. ‘Allemaal blijven staan’, roept hij _ hij heeft zijn geweer geschouderd. De 18-jarige Nicolas Van der Stukken raakt in paniek en wil vluchten. Riga schiet en treft Nicolas met een lading hagel in het hoofd. De jongen bezwijkt enkele uren later in het ziekenhuis.
Nicolas Van der Stukken werkte met een leercontract in een bloemenzaak. Pierre Riga is een prille veertiger, een welgesteld wisselagent. In het landelijke Waals-Brabant zijn de Riga’s geziene burgers. Serviceclubs, jachtpartijtjes, grote villa’s, dure auto’s. De arrogantie die met dat soort van macht gepaard gaat. De verhoudingen zijn in dat deel van het land aan het eind van de 20ste eeuw nog een stuk feodaler dan in Vlaanderen. De verschillende sociale achtergrond van de betrokkenen speelt meteen een rol in de interpretatie van wat er is gebeurd. Vooral omdat snel duidelijk is dat Nicolas en zijn vrienden in dat bos geen kwaad in de zin hadden.
Het gerecht helpt daarbij een handje. Pierre Riga wordt al na vijf dagen vrijgelaten, uitgerekend op de dag dat Nicolas wordt begraven. Het onderzoek komt traag op gang, alsof de onderzoeksrechter niet gelooft dat Riga een fout kan hebben gemaakt. Er wordt snel aangestuurd op een correctionalisering van de feiten: de schutter zal dan niet voor een assisenhof hoeven te verschijnen.
Rosières en omgeving reageert gekrenkt en woest. De vrienden van Nicolas brengen een petitie op gang, die 25.000 handtekeningen verzamelt. Tot op de muur van de kerk worden slogans gekalkt _ de Riga’s zijn een kerkse familie. De media storten zich op de zaak: het woord ‘klassejustitie’ valt. Het gezin Riga voelt zich verplicht om te verhuizen. Uiteindelijk beslist de kamer van inbeschuldigingstelling om Pierre Riga toch te vervolgen voor moord. De ouders en de vrienden van Nicolas Van der Stukken krijgen wat ze altijd hebben gevraagd: een assisenproces met een volksjury, waarin ze meer vertrouwen hebben dan in de Waals-Brabantse beroepsrechters.
Op de stoep voor het gerechtsgebouwtje geven de partijen na afloop naast elkaar commentaar. ‘Het is een billijke straf,’ zegt de mama van Nicolas, ‘na een eerlijk proces.’ De vrouw van Pierre Riga weet dat de zaak de familie heeft geleerd om nederig te zijn. ‘Ik ben ervan overtuigd dat onze kinderen met minder vooroordelen zullen opgroeien. Daarvan is Nicolas het slachtoffer geworden, en van het onvermogen om te communiceren.’
Wat overblijft, is een gevoel van diep verdriet. De gedachte aan verwoeste levens. Maar ook de indruk dat gerechtigheid een kans kreeg. Zoals ze daar in Nijvel op de stoep naast elkaar stonden, waren die twee sterke vrouwen misschien wel de echte mensen van 2001. Jammer alleen dat er een jongen moest sterven voor ze elkaar in de ogen konden kijken.
