De Italiaanse maffia vormt ‘een duidelijke bedreiging’ voor de hele Europese Unie. Dat zegt Europol, het in Den Haag gevestigde samenwerkingsverband van Europese politiediensten, in een nieuw rapport.
De Italiaanse georganiseerde misdaad opereert buiten Italië discreet en ‘onder de radar’, stelt het rapport. Het is dan ook extreem lastig om kwaliteitsvolle gegevens over de Italiaanse maffia te verzamelen. Maar dat maakt de dreiging die ervan uit- gaat niet minder reëel.
Van de grote groepen binnen de Italiaanse maffia waarvan Europol de dreiging, de internationale dimensie en de modus operandi analyseert, is niet de Siciliaanse cosa nostra of de Napolitaanse camorra, maar wel de minder bekende Calabrese ‘ndrangheta veruit het gevaarlijkst en het best georganiseerd. De ‘ndrangheta werd lange tijd onderschat als een achterlijke, landelijke organisatie met een beperkte actieradius. Maar de Calabresen hebben de voorbije decennia een steile klim gemaakt in misdaadland en behoren vandaag tot de machtigste georganiseerde misdaadgroepen ter wereld. Dat hebben ze te danken aan hun dominante positie op de cocaïnemarkt. Vorige week nog werd in het Colombiaanse Bogota Roberto Pannunzi opgepakt, de vermeende leider van de ‘ndrangheta. Hij zou ervoor gezorgd hebben dat elke maand twee ton cocaïne Europa in gesmokkeld werd.
De puissant rijke ‘ndrangheta is bovendien zeer bedreven, aldus Europol, in het omkopen van plaatselijke politieke en economische actoren en is behalve in Spanje, Frankrijk, Nederland en Duitsland ook in ons land goed ingeplant.
De Italiaanse maffia is actief in traditionele misdaadsectoren zoals drugssmokkel, witwaspraktijken, corruptie, namaak en illegaal afvaltransport. Maar ze boort ook nieuwe bronnen van inkomsten aan. ‘De Italiaanse georganiseerde misdaad is de enige economische speler in de EU die met precies het tegenovergestelde probleem zit als bonafide ondernemers: te veel cash en te weinig mogelijkheden om te investeren’, zegt een door Europol geciteerde Italiaanse openbare aanklager. Daardoor, en ook als gevolg van de economische crisis, pleegt de maffia de laatste tijd steeds vaker de legale economie te infiltreren. Zo zijn er toenemende en hardnekkige meldingen dat Italiaanse misdaadorganisaties voet aan de grond krijgen op de markt van de groene energie – een sector waar veel geld in omgaat en waar nationale en Europese subsidies voor het oprapen liggen.
Algemeen geldt dat de Italiaanse maffia zich in het buitenland minder inlaat met klassieke, met de maffia geassocieerde misdaden zoals afpersing en territoriumcontrole, aldus Europol. Buiten Italië handelt ze meestal low profile, en probeert ze zich vooral te enten op de reguliere economie van een land. Europol dringt er bij de Europese politie- en inlichtingendiensten op aan meer aandacht te hebben voor het fenomeen, en vraagt de Europese beleidsmakers om de antimaffiawetgeving op Europees niveau te harmoniseren.
Han Renard
