Rusland en de NAVO bleven op hun stellingen. Een oplossing van het conflict in Georgië kwam vorige week niet dichterbij.
In de strijd om de Kaukasus trokken de partijen zich vorige week terug in de loopgraven van de diplomatie. De ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO waren in Brussel in spoedvergadering bijeen. De bijeenkomst leverde de verwachte sancties aan het adres van Rusland op. Het overleg met Moskou wordt opgeschort. Er was kritiek op het ‘buitenproportionele’ optreden van de Russen in Georgië. Er werd steun uitgesproken voor de territoriale integriteit van Georgië en de NAVO zal de banden met het land aanhalen. Rusland van zijn kant antwoordde door zelf de banden met het bondgenootschap te verbreken.
Het wordt pas in december duidelijk of Georgië ook tot de procedure voor lidmaatschap van de alliantie wordt toegelaten. Op een top in Boekarest in april werd Georgië en Oekraïne wel toegezegd datze lid mogen worden van de NAVO, maar aan die verbintenis werd nog geen tijdpad verbonden. Daarover waren de lidstaten het bijlange niet eens. Nu leek het er eerst op dat Georgië met zijn onvoorzichtige aanval op Zuid-Ossetië zijn kans had verkeken. De NAVO beschermt lidstaten die worden aangevallen. Het handvest zegt niets over hulp aan landen die zelf aanvallen. Om die pil te vergulden, wordt de Georgische president Mikhail Saakasjvili nu in het Westen voorgesteld als een soort kwajongen, die op de vingers getikt moet worden omdat hij zijn artillerie op burgers liet schieten – maar niet meer dan dat.
Tegelijk staat de NAVO ook onder zware druk. De alliantie kan een land dat zo nadrukkelijk toenadering zoekt moeilijk in de kou laten staan. Dat is niet het teken waarop andere kandidaat-lidstaten wachten en het is een slecht voorbeeld voor de voormalige landen van het Oostblok, die nu lid zijn van de NAVO. Het is geen toeval dat Polen in volle Georgiëcrisis besloot om het akkoord met de Verenigde Staten over de installatie van een raketschild op zijn grondgebied snel te ondertekenen. In ruil daarvoor krijgt het van de Amerikanen bijkomende bescherming. Dat raketschild moet Europa en de VS, volgens Washington, beschermen tegen een raketaanval vanuit Iran. De snelle deal met Warschau wijst erop dat de Russen niet helemaal ongelijk hebben met hun verwijt, dat het schild ook tegen Moskou is gericht.
Volgens de Polen gaat de bescherming van de NAVO in ieder geval niet ver genoeg. Brussel wacht nu bang af hoeveel andere Oost- en Midden-Europese lidstaten de VS straks om afzonderlijke akkoorden zullen smeken. Dat zal ook de verstandhouding in de Europese Unie niet ten goede komen.
Op het terrein heerst ondertussen vooral verwarring. De terugtrekking van de Russische troepen verliep langzamer dan het Westen wilde. Er was ook verwarring omdat in het bestand, dat door de Franse president Nicolas Sarkozy werd onderhandeld, staat dat de Russen voor korte tijd patrouilles mogen houden in een zone in Georgië buiten de opstandige regio’s Zuid-Ossetië en Abchazië. Dat leek niet iedereen zo te hebben begrepen. Maar de zone waarin Russische troepen kunnen patrouilleren, strekt zich in ieder geval niet uit tot de havenstad Poti die ze ook vorig weekend nog niet aan de Georgiërs hadden overgedragen. ‘We gaan niet toekijken hoe de Amerikanen het Georgische leger weer bewapenen’, zei de Russische chef-staf in Moskou stoer. Ondertussen doken oorlogsschepen van de NAVO op in de Zwarte Zee. Terwijl de Russische senaat overweegt om de onafhankelijkheid van Zuid-Ossetië en Abchazië te erkennen. Aan afspreken over hoe het in Georgië verder moet, kwamen de partijen ondertussen nog niet toe.
Hubert van Humbeeck
