Stapt Robert Mugabe goedschiks op, of gebruikt hij geweld om aan de macht te blijven?

In Zimbabwe lijkt het erop dat er een einde komt aan het regime van Robert Mugabe. De verkiezingscommissie weigerde maandag nog om de uitslag van de presidentsverkiezingen, die tien dagen eerder plaatsvonden, bekend te maken. Ze moest al wel toegeven dat de oppositiepartij Movement for Democratic Change (MDC) een meerderheid behaalde in het nieuwe parlement. De 84-jarige Mugabe is al 28 jaar aan de macht. Toch was hij nog uit op een zesde ambtstermijn als president.

Omdat het resultaat van de presidentsverkiezingen maar niet werd bekendgemaakt, riep oppositiekandidaat Morgan Tsvangirai zich alvast uit tot overwinnaar. Volgens de MDC zou haar kandidaat 50,3 procent van de stemmen hebben behaald. Volgens andere bronnen zou er een tweede ronde nodig zijn, tussen Tsvangirai en Mugabe. De kans is klein dat Mugabe dat aanvaardt, zonder het gebruik van geweld of massale verkiezingsfraude. Zondag vroeg zijn partij dat de stemmen zouden worden herteld. Tegelijk vielen knokploegen boerderijen aan, die nog in handen zijn van blanke boeren.

Robert Mugabe bracht Zimbabwe de voorbije jaren economisch aan de rand van de afgrond. De voormalige guerrillaleider deed het aanvankelijk nochtans helemaal niet slecht. Hij organiseerde in de jaren tachtig vrije verkiezingen en accepteerde een vrije pers. Hij keek erop toe dat de beloofde landhervorming de economie van het land niet te veel ontwrichtte. Dat de populaire Mugabe een opstand in de provincie Matabeleland bloedig onderdrukte en toeliet dat corruptie zich in Zimbabwe installeerde, werd lang met de mantel der liefde bedekt.

De sfeer sloeg helemaal om nadat Mugabe in 2000 onverwacht een referendum had verloren dat hem meer macht moest geven. Leden van de oppositie werden plotseling verraders, onafhankelijke kranten werden gesloten en rechters ontslagen. Wie tegen hem was, werd gefolterd. Negentig procent van de blanke boeren werd onteigend en hun land verdeeld onder vrienden en partijleden, die niet wisten wat ze met dat land moesten doen en die ook geen zin hadden om het te leren. De arme boeren, die het land voor de blanken hadden bewerkt, bleven helemaal in de kou staan. De economie klapte in elkaar. Zimbabwe liet vorige maand een inflatie van 100.000 procent noteren.

Omdat het land potentieel rijk is, kan de schade behoorlijk snel worden hersteld. Het geld ligt klaar om een nieuwe regering te helpen de economie weer recht te trekken. Maar dan moeten Robert Mugabe en zijn aanhang eerst aanvaarden dat hun rol in het land is uitgespeeld.

Hubert van Humbeeck