Als de Generale een van haar projecten ziet mislukken, laat ze de gemeenschap voor de verliezen opdraaien. Kijk naar Sybetra en PRB.
In 1991 melden inspecteurs van het IAEA-Atoomagentschap dat België het Irak van Saddam Hussein aan het uranium heeft geholpen voor zijn nucleair programma. Iedereen kijkt naar de Generale Maatschappij, maar die is allang niet meer de baas in de uraniummijnen van Katanga. Het verhaal zit ingewikkelder in mekaar. Generale-dochter Sybetra, dat al over de hele wereld kant-en-klare fabrieken levert, bouwt eind jaren zeventig begin jaren tachtig in Al-Kaïm een verwerkingsfabriek voor fosfaathoudende meststoffen. Het project van 28 miljard frank raakt in het slop en Sybetra komt in moeilijkheden. De regering komt met 300 miljoen frank belastinggeld over de brug.
Prins Albert en eerste minister Wilfried Martens lopen zich voor het project de benen van onder het lijf. Zij weten dan ongetwijfeld niet dat een andere onderneming uit het Generale-imperium, Mechim, de Irakezen de technologie levert om uit fosfaat uraniumdioxide te distilleren. In antwoord op de aantijgingen van het Atoomagentschap pleit de regering dat ze in goed vertrouwen handelde. Sybetra is kort na het avontuur geliquideerd.
Ook in Saoedi-Arabië loopt het voor de Generale verkeerd. In de tweede helft van de jaren zeventig is de holding enthousiast referentieaandeelhouder van Eurosystem Health. Het consortium bouwt in de Saoedische woestijn twee ziekenhuizen met dorpen voor de Nationale Wacht, een project van ongeveer 30 miljard frank. Het vreemde is dat de Generale dat doet via haar kleindochter PRB, de Pouderies Réunies Belges die niets met gezondheidszorg en alles met munitie te maken heeft. Ondanks de steun van hof en regering loopt het project met miljardenverlies af. Pas nadien wordt het pikant: voor het project zette Eurosystem callgirls in en betaalde het voor 8,5 miljard frank smeergeld. De fiscale regularisatie met enkele honderden miljoenen staat niet in verhouding tot het belastingverlies.
PRB is later nog verwikkeld in een verhaal over munitieleveringen aan Saddam Hussein en de moord in maart 1990 in Ukkel op Gerald Bull, de ontwerper van het Iraakse superkanon.
In de zomer van 1989 verkoopt Gechem (Generale) het virtueel failliete PRB aan de Britse defensiegroep Astra. De Britten ontdekken snel dat het Belgisch bedrijf er slechter aan toe is dan uit de boeken blijkt. PRB gaat failliet, vier bedrijven sluiten en een vijfde wordt gekocht door het Franse Giat – dat ook de wapenfabriek FN van de Generale heeft overgenomen. De Vlaamse Gemeenschap ruimt het erg vervuilde PRB-fabrieksterrein in Balen op, wat meer dan honderd miljoen frank kost.
Guido Despiegelaere
