De fabeltjes bestaan: hele nachten studeren op koffie, pillen en cola.

Met dank aan prof. Vera Rogiers, VUB.

Om te blokken, moet je gezond zijn en over voldoende energie beschikken. Je moet dus regelmatig slapen en voldoende gedifferentieerd eten. Je kunt wat vitamines bijnemen, maar veel meer mag je van de farmacie niet verwachten.

Zeker is dat er geen middeltjes bestaan die je hersenen meer of sneller dingen laten begrijpen of die je geheugen verbeteren. In die betekenis bestaan er dus geen ‘blokpillen’.

Een ander verhaal zijn de pillen die je meer uithouding geven, die je langer wakker houden, zodat je ook meer uren kunt studeren. We hebben het dan over de amfetamines.

Het effect van dergelijke geneesmiddelen werd voor het eerst ontdekt, toen verkouden mensen benzidrine in de neus vernevelden, om de nare gevolgen van een neusverstopping tegen te gaan. Ze werden plots actiever en kregen meer uithoudingsvermogen. De piloten in de Tweede Wereldoorlog waren er gek op. Ook vrachtwagenchauffeurs gebruikten het en later vonden sportlui en studenten het een prima manier om hun prestaties op te krikken.

DE WERKING

Amfetamines maken deel uit van de neuro-analeptica, ze stimuleren het centrale zenuwstelsel.

Als een prikkeling van de ene cel naar de andere moet worden doorgegeven, gebeurt dat door neurotransmitters (zoals dopamine), chemische stoffen, die zich in de spleet tussen twee zenuwcellen bevinden. Amfetamines zullen aan de ene kant de aanwezige dopamine vrijstellen en aan de ander kant de afbraak ervan remmen. Het gevolg is dat de neuronen de prikkels snel en stevig doorgeven. Je lichaam staat dan ‘op scherp’. De hartslag versnelt, de temperatuur stijgt, het voelt aan of je over onbeperkte energie beschikt.

Amfetamines worden snel in het bloed opgenomen en blijven daar voor een vrij lange periode. De piek van hun werking ligt tussen 1 tot 3 uur na de inname (afhankelijk van het type). De student moet daarom goed uitrekenen wanneer die piek komt. Die moet dan bijvoorbeeld samenvallen met het examen. Wordt het examen om een of andere reden uitgesteld, dan kan het gebeuren dat de student totaal niets meer kan presteren.

DE NADELEN

Als de amfetamines uitgewerkt zijn – het lichaam heeft dan zijn noodzakelijke neurotransmitters verkwist – ,volgt een depressie. Het lijkt of je niet meer kunt denken, je bent moe en je kunt eigenlijk alleen nog slapen. Bovendien zijn amfetamines psychisch verslavend, ze zijn giftig voor lever en nieren en zwaar en langdurig gebruik kan hersenbeschadiging tot gevolg hebben. De pillen die studenten vroeger gebruikten (Captagon en Catarit), zijn daarom in België illegaal en dus verboden. Dat is logisch, want in wezen lijkt hun werking op die van andere amfetaminederivaten: de designerdrugs, zoals XTC.

Sommige studenten zoeken hun heil in Alfavit. Deze vrij te verkrijgen tabletjes bevatten allerlei vitamines, maar ook 30 mg efedrinetartraat en ook dat is een amfetaminederivaat. Tijdens de blokperiodes worden ze massaal verkocht.

Ook energydrinks, zoals Red Bull, worden veel gebruikt. Het hoge cafeïnegehalte (in 1 Red Bull zit evenveel cafeïne als in 5 koppen koffie) helpt om lang wakker te blijven. De vermoeidheid komt dan later wel.

Nog gekker wordt het als illegaal verkregen amfetamines (in Duitsland is bijvoorbeeld Captagon nog te verkrijgen) gemengd worden met energiedrankjes. De gecombineerde werking van beide neuro-analeptica (cafeïne en amfetamine) is onvoorspelbaar, maar in elk geval te ver-mijden.

Gezond leven is wat je moet doen om goed te kunnen blokken. Het gebruik van pillen kan je tijdelijk wat meer uithouding geven, maar de rekening betaal je later en soms gebeurt dat op een ongewenst ogenblik.

Roland Debeule

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content