Aids doet de beelden van broussevlees goed verkopen.

Wetenschappelijk werk kan verrassende gevolgen hebben. Virologe Martine Peeters was stomverbaasd toen ze twee weken vóór de publicatie van het verhaal over de chimpansee als bron van het aidsvirus in Nature, video’s en foto’s toegestuurd kreeg van de Zwitser Karl Ammann: schokkende beelden van de handel in broussevlees. “Ik schrok vooral omdat ik de reputatie van Ammann ken”, zegt Peeters. “Chimpanseeonderzoekers in Gabon en Kameroen dragen hem niet op handen. Maar hij heeft zich blijkbaar met Amerikaanse aidsonderzoekers geassocieerd. Het lijkt erop dat hij zo een lucratieve markt aanboort voor zijn beelden van broussevlees. Ik vrees dat nog andere mensen commercieel misbruik zullen maken van de link tussen aids en apenvlees.”

Ook in Congo circuleren weinig vleiende verhalen over Ammann. Hij omringt er zich met nieuwelingen in de conservatiebranche en de onvermijdelijke opportunisten. Zo trok hij in januari 1998 voor een week naar het evenaarswoud, in het gezelschap van een Belgisch schertsfiguur met als voornaamste handelsmerk: het aanhaken van zijn lege karretje aan treinen die anderen op gang trekken. Ze filmden er een markt voor broussevlees in een concessie van een groot Duits houtbedrijf. Achteraf pronkten ze in de media en op een wetenschappelijk congres met de boodschap dat ze het bedrijf tot beterschap dwongen.

“Niets is minder waar”, weerlegt Tom De Meulenaer van Traffic. “Hun doortocht had als gevolg dat de onderhandelingen die mijn collega’s van WWF-Duitsland met het bedrijf voerden om tot een duurzame manier van houtwinning te komen, prompt werden stopgezet. De ploeg had de indruk gewekt dat ze voor WWF werkte. Dit soort klaroenblazers blinkt nooit uit door gedegen onderzoek, en doet met zijn ondoordachte acties meestal meer kwaad dan goed. Het is niet de eerste keer dat een verhaal wordt opgeblazen om andere dingen te realiseren. Zo moet ik tot vervelens toe uitleggen dat er in de Congolese wijk Matonge in Brussel geen gorillavlees op het menu van de restaurants staat.”

Enkele foto’s bij dit verhaal zijn gemaakt door Ammann. Zelfs beelden van geslachte gorilla’s worden verkocht onder de kop dat wilde chimpansees de bron zijn van het aidsvirus. Het is tekenend dat de agentschappen de naam van de fotograaf niet bekend mogen maken. Blijkbaar hoeft niet iedereen te weten hoeveel hij aan zijn handel in broussevlees verdient.

Dirk Draulans